UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wybuchnąć

Chronologizacja

1640, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wybuchnę	wybuchniemy
2 os.	wybuchniesz	wybuchniecie
3 os.	wybuchnie	wybuchną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybuchnąłem wybuchłem +(e)m wybuchnął +(e)m wybuchł	wybuchnęłam wybuchłam +(e)m wybuchnęła +(e)m wybuchła	wybuchnęłom wybuchłom +(e)m wybuchnęło +(e)m wybuchło	wybuchliśmy wybuchnęliśmy +(e)śmy wybuchli +(e)śmy wybuchnęli	wybuchnęłyśmy wybuchłyśmy +(e)śmy wybuchnęły +(e)śmy wybuchły
2 os.	wybuchnąłeś wybuchłeś +(e)ś wybuchnął +(e)ś wybuchł	wybuchnęłaś wybuchłaś +(e)ś wybuchnęła +(e)ś wybuchła	wybuchnęłoś wybuchłoś +(e)ś wybuchnęło +(e)ś wybuchło	wybuchliście wybuchnęliście +(e)ście wybuchli +(e)ście wybuchnęli	wybuchnęłyście wybuchłyście +(e)ście wybuchnęły +(e)ście wybuchły
3 os.	wybuchnął wybuchł	wybuchnęła wybuchła	wybuchnęło wybuchło	wybuchli wybuchnęli	wybuchnęły wybuchły

bezosobnik: wybuchnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wybuchnijmy
2 os.	wybuchnij	wybuchnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wybuchnąłbym wybuchłbym bym wybuchnął bym wybuchł	wybuchnęłabym wybuchłabym bym wybuchnęła bym wybuchła	wybuchnęłobym wybuchłobym bym wybuchnęło bym wybuchło	wybuchlibyśmy wybuchnęlibyśmy byśmy wybuchli byśmy wybuchnęli	wybuchnęłybyśmy wybuchłybyśmy byśmy wybuchnęły byśmy wybuchły
2 os.	wybuchnąłbyś wybuchłbyś byś wybuchnął byś wybuchł	wybuchnęłabyś wybuchłabyś byś wybuchnęła byś wybuchła	wybuchnęłobyś wybuchłobyś byś wybuchnęło byś wybuchło	wybuchlibyście wybuchnęlibyście byście wybuchli byście wybuchnęli	wybuchnęłybyście wybuchłybyście byście wybuchnęły byście wybuchły
3 os.	wybuchnąłby wybuchłby by wybuchnął by wybuchł	wybuchnęłaby wybuchłaby by wybuchnęła by wybuchła	wybuchnęłoby wybuchłoby by wybuchnęło by wybuchło	wybuchliby wybuchnęliby by wybuchli by wybuchnęli	wybuchnęłyby wybuchłyby by wybuchnęły by wybuchły

bezosobnik: wybuchnięto by

bezokolicznik: wybuchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

wybuchnąwszy
wybuchłszy

gerundium: wybuchnięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wybuchnięcie	wybuchnięcia
D.	wybuchnięcia	wybuchnięć
C.	wybuchnięciu	wybuchnięciom
B.	wybuchnięcie	wybuchnięcia
N.	wybuchnięciem	wybuchnięciami
Ms.	wybuchnięciu	wybuchnięciach
W.	wybuchnięcie	wybuchnięcia

odpowiednik aspektowy: wybuchać

Pochodzenie

Zob. buchać

1. o granacie

Definicja

rozpaść się gwałtownie i głośno pod wpływem bardzo szybko przebiegającej reakcji chemicznej, zachodzącej między związkami lub mieszaninami chemicznymi, której towarzyszy powstawanie dużej ilości produktów gazowych i gwałtowny wzrost temperatury oraz ciśnienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

gaz, zbiornik (z paliwem); granat, pocisk; piec; wulkan wybuchł; bomba; benzyna, ropa wybuchła

Cytaty

16-latek, uczeń pierwszej klasy technikum i zapalony chemik-amator, eksperymentował z odczynnikami chemicznymi. W trakcie podgrzewania mieszanina wybuchła. Eksplozja oślepiła i ogłuszyła chłopaka [...].

źródło: NKJP: (BAK): Groźna pasja, Trybuna Śląska, 2002-12-21

Drugi pocisk wybuchł w środku mieszkalnego domu, dwie ulice dalej. Przebił dach i rozerwał się w sypialni.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

Usłyszałem potężny huk. W oplu astrze wybuchł zbiornik z paliwem [...].

źródło: NKJP: (TJ): Puścili z dymem auta, Express Ilustrowany, 2003-12-27

Składnia

wybuchnąć

(GDZIE)

2. o wojnie

Definicja

szybko i gwałtownie zacząć istnieć, być, dziać się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

rozpocząć się

Połączenia

strajk; epidemia, zaraza; rebelia, strzelanina, wojna; awantura, panika, wrzawa; wiosna wybuchła; powstanie wybuchło; rozruchy, zamieszki wybuchły

Cytaty

	[...] we wtorek z powodu zaległych wypłat wybuchł strajk w zagłębiu gazowym w zachodniosyberyjskim Nadymie. źródło: NKJP: Krzysztof A. Kowalczyk: Rynek paliw, Gazeta Wyborcza, 1993-11-25
	Na strachu przed ptasią grypą już tracą hodowcy drobiu. A jeśli wybuchnie epidemia, straci cała gospodarka. źródło: NKJP: Paweł Filus: Lek na cały lęk, Polityka, 2005-10-29
	Wiosna wybuchła nagle, najpierw przyleciały bociany i poprawiały gniazdo na starej wieży w rynku, wkrótce jaskółki zaczęły przekreślać niebo czarnymi liniami. źródło: NKJP: Leon Pawlik: Ankara, 1998
	Kwietniowe rozruchy wybuchły w dzielnicy South Central na wiadomość o uniewinnieniu przez ławę przysięgłych czterech policjantów stojących pod zarzutem nadużycia przemocy przy aresztowaniu czarnoskórego kierowcy [...]. źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Niesłuszne wideo, Gazeta Wyborcza, 1993-10-18
	Największa radość wybuchła, gdy w parku pojawił się wreszcie Św. Mikołaj i rozdał dzieciom cukierki. źródło: NKJP: pj: Gazeta Radomszczańska, 2009-09-12

Składnia

wybuchnąć

(GDZIE)

3. płaczem

Definicja

zareagować na coś szybkim i gwałtownym pojawieniem się jakieś uczucia lub stanu emocjonalnego, fizycznego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

wybuchnąć entuzjazmem, radością, śmiechem; gniewem, wściekłością, złością; płaczem

Cytaty

Opolska księżniczka miała taką minę, jakby chciała wybuchnąć płaczem. Opanowała się jednak i unosząc dumnie głowę, opuściła ogród [...].

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

Modlę się w duchu, żeby mi nie puściły nerwy, żebym nie wybuchł gniewem.

źródło: NKJP: Zygmunt Kwiatkowski: Z krzyżem w kraju półksiężyca: nyszkur Allah - dzięki Bogu, 2010

Obaj wybuchnęli śmiechem, podbiegli do siebie i uścisnęli się serdecznie.

źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić : ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Składnia

wybuchnąć

CZYM

Frazeologizmy

bomba wybuchła

Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2017