Chronologizacja
Pochodzenie
Od: straż
1. wartownik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wartownik |
Połączenia
- czujny; uzbrojony; ranny; dyżurny, etatowy, nocny; były; miejscowy; starszy strażnik; strażnik bankowy, graniczny, kolejowy, leśny, łowiecki, miejski, obozowy, parkowy, przemysłowy, rybacki, sądowy, szkolny, więzienny, wodny; gminny; koronny, polny
- strażnik banku, obozu, więzienia; bramki, bramy, granicy; parku, rezerwatu; ochrony kolei, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Straży Miejskiej
- strażnik z nadleśnictwa
- strażnik z bronią, z karabinem; z psem
- strażnik na granicy, na wieży; strażnik przy bramie, przy drzwiach; strażnik w banku, w obozie, w sądzie; w mundurze
- strażnicy i celnicy; kasjerki i strażnik; milicjanci i strażnicy, policjanci i strażnicy, strażacy i strażnicy, urzędnicy i strażnicy, więźniowie i strażnicy
- etat, praca; funkcja, rola; budka strażnika; akcja, działalność, działania, interwencja; kontrola, nadzór, opieka, patrol; pomoc; grupa, kordon; obowiązki; czujność; legitymacja, odznaka, uprawnienia; mundury strażników
- etaty dla strażników
- kandydat; napaść na strażnika
- współpracować ze strażnikami
- strażnicy czuwają, pilnują; obserwują, patrolują; interweniują, podjęli interwencję; pouczyli kogoś, skontrolowali kogoś, ukarali kogoś, wypisują mandaty; obezwładnili kogoś, ujęli kogoś, zatrzymali kogoś; ustalili coś, znaleźli coś
- postawić, wprowadzić, zatrudnić; obezwładnić, pobić, uderzyć, zaatakować, zabić strażnika; powiadomić, wezwać, zawiadomić, zawołać; obrzucić wyzwiskami, znieważyć; przekupić, sterroryzować strażników
- zwrócić się o pomoc do strażnika
- pilnowany, strzeżony; obserwowany, zauważony; skontrolowany; ukarany; przyłapany, ujęty, zatrzymany przez strażnika
Cytaty
|
Naturalnie, w dzień w starej recepcji Wassermana czuwał portier, w nocy pilnował komitetu uzbrojony strażnik, a po ogrodzie biegały psy. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
|
Pozdrowiłem starego, umundurowanego strażnika przy drzwiach, który niedowidział i niedosłyszał. źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983 |
|
|
W ubiegły wtorek patrolujący ulicę Mrotecką w Nakle strażnicy miejscy zatrzymali poszukiwanego przez policję Jacka P. źródło: NKJP: (IS): Przez przypadek, Nakielski Czas, 2002-02-06 |
|
|
Z powodu braku środków finansowych niemożliwe jest zatrudnienie etatowych strażników lub agencji ochroniarskich [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.03.1995 |
|
|
Francuskie więzienia są od wielu lat stale przepełnione. Brakuje pieniędzy nie tylko na to, by stworzyć dodatkowe miejsca pracy, ale również na to, by zapewnić strażnikom podstawowe bezpieczeństwo. źródło: NKJP: Marcin Frybes: Protest strażników w więzieniach francuskich, Gazeta Wyborcza, 1992-08-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | strażnik |
strażnicy |
ndepr |
| strażniki |
depr | ||
| D. | strażnika |
strażników |
|
| C. | strażnikowi |
strażnikom |
|
| B. | strażnika |
strażników |
|
| N. | strażnikiem |
strażnikami |
|
| Ms. | strażniku |
strażnikach |
|
| W. | strażniku |
strażnicy |
ndepr |
| strażniki |
depr |
2. obrońca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- wierny strażnik
- strażnik honoru, ładu, moralności, pokoju, porządku, prawa, praworządności, sprawiedliwości, wartości, zasad; demokracji, doktryny; historii, pamięci, tradycji; budżetu, finansów, pieniędzy, skarbu; krajobrazu, ochrony przyrody, przyrody, środowiska; czystości czegoś; interesów
- gwarant i strażnik
- funkcja, rola strażnika
- strażnicy czuwają nad czymś
Cytaty
|
Prezydent winien być strażnikiem demokracji. Współuczestniczyć w jej kształtowaniu i bronić przed zagrożeniami. źródło: NKJP: Orędzie prezydenta, Gazeta Wyborcza, 1993-06-01 |
|
|
Trzy lata temu Polska śledziła w TVP dokument w odcinkach o seks-biznesie Czarka Mończyka. Serial oprotestowali strażnicy moralności. źródło: NKJP: Anna Maj: Podreperować ten dom, to puste życie, Polityka, 2006-08-26 |
|
|
Rola Trybunału Konstytucyjnego jako strażnika czuwającego nad zgodnością aktów prawnych z Konstytucją, jej naczelnymi zasadami, jest ogromna. źródło: NKJP: Aldona Domańska: Zasady sprawiedliwości społecznej we współczesnym polskim prawie konstytucyjnym, 2001 |
|
|
[...] oczekujemy od rolników [...], by byli również architektami i strażnikami naszego krajobrazu, aby byli ekologami i obrońcami czystości polskiego środowiska naturalnego. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.12.1998 |
|
|
Minister finansów, jako strażnik budżetu, wytrwale dbał o równowagę makroekonomiczną nie dopuszczając do powiększenia deficytu. źródło: NNKJP: Potknął się o budżet?, Dziennik Polski, 2002-07-03 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | strażnik |
strażnicy |
ndepr |
| strażniki |
depr | ||
| D. | strażnika |
strażników |
|
| C. | strażnikowi |
strażnikom |
|
| B. | strażnika |
strażników |
|
| N. | strażnikiem |
strażnikami |
|
| Ms. | strażniku |
strażnikach |
|
| W. | strażniku |
strażnicy |
ndepr |
| strażniki |
depr |