UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przywracać

Chronologizacja

XV w., Bańk

Pochodzenie

Zob. wrócić

1. spokój

Definicja

powodować, aby jakiś poprzedni stan znowu zaistniał

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • przywracać harmonię, ład, normalność, porządek, prawidłowe funkcjonowanie czegoś, równowagę, spokój, sprawiedliwość, jakiś stan
  • przywracać do łask

Cytaty

Napisano [...], że przywracający porządek funkcjonariusze nie mieli broni palnej i nie doszło do żadnego przypadku jej użycia.

źródło: NKJP: Andrzej Friszke: Z ziemi polskiej do włoskiej, Polityka, 2007-09-29

Opcja „Pełne skanowanie” sprawdza wszystkie obszary komputera w poszukiwaniu wirusów, leczy je, a następnie przywraca pierwotną konfiguracją systemu operacyjnego.

źródło: NKJP: MW: Tarcza z tytanu, Enter, 2003, nr 2

Symeon nigdy nie zrzekł się praw do tronu, ale szybko okazało się, że nie ma zamiaru przywracać monarchii i akceptuje konstytucję kraju.

źródło: NKJP: Jagienka Wilczak: Ani rusz bez cara, Polityka, 2005-07-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przywracam
przywracamy
2 os. przywracasz
przywracacie
3 os. przywraca
przywracają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przywracałem
+(e)m przywracał
przywracałam
+(e)m przywracała
przywracałom
+(e)m przywracało
przywracaliśmy
+(e)śmy przywracali
przywracałyśmy
+(e)śmy przywracały
2 os. przywracałeś
+(e)ś przywracał
przywracałaś
+(e)ś przywracała
przywracałoś
+(e)ś przywracało
przywracaliście
+(e)ście przywracali
przywracałyście
+(e)ście przywracały
3 os. przywracał
przywracała
przywracało
przywracali
przywracały

bezosobnik: przywracano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przywracał
będę przywracać
będę przywracała
będę przywracać
będę przywracało
będę przywracać
będziemy przywracali
będziemy przywracać
będziemy przywracały
będziemy przywracać
2 os. będziesz przywracał
będziesz przywracać
będziesz przywracała
będziesz przywracać
będziesz przywracało
będziesz przywracać
będziecie przywracali
będziecie przywracać
będziecie przywracały
będziecie przywracać
3 os. będzie przywracał
będzie przywracać
będzie przywracała
będzie przywracać
będzie przywracało
będzie przywracać
będą przywracali
będą przywracać
będą przywracały
będą przywracać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przywracajmy
2 os. przywracaj
przywracajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przywracałbym
bym przywracał
przywracałabym
bym przywracała
przywracałobym
bym przywracało
przywracalibyśmy
byśmy przywracali
przywracałybyśmy
byśmy przywracały
2 os. przywracałbyś
byś przywracał
przywracałabyś
byś przywracała
przywracałobyś
byś przywracało
przywracalibyście
byście przywracali
przywracałybyście
byście przywracały
3 os. przywracałby
by przywracał
przywracałaby
by przywracała
przywracałoby
by przywracało
przywracaliby
by przywracali
przywracałyby
by przywracały

bezosobnik: przywracano by

bezokolicznik: przywracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przywracając

gerundium: przywracanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przywracanie
przywracania
D. przywracania
przywracań
C. przywracaniu
przywracaniom
B. przywracanie
przywracania
N. przywracaniem
przywracaniami
Ms. przywracaniu
przywracaniach
W. przywracanie
przywracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przywracający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przywracający
przywracający
przywracający
przywracające
przywracająca
D. przywracającego
przywracającego
przywracającego
przywracającego
przywracającej
C. przywracającemu
przywracającemu
przywracającemu
przywracającemu
przywracającej
B. przywracającego
przywracającego
przywracający
przywracające
przywracającą
N. przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającą
Ms. przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przywracający
przywracający
przywracające
przywracające
D. przywracających
przywracających
przywracających
przywracających
C. przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającym
B. przywracających
przywracających
przywracających
przywracające
N. przywracającymi
przywracającymi
przywracającymi
przywracającymi
Ms. przywracających
przywracających
przywracających
przywracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przywracany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przywracany
przywracany
przywracany
przywracane
przywracana
D. przywracanego
przywracanego
przywracanego
przywracanego
przywracanej
C. przywracanemu
przywracanemu
przywracanemu
przywracanemu
przywracanej
B. przywracanego
przywracanego
przywracany
przywracane
przywracaną
N. przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracaną
Ms. przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przywracani
przywracani
przywracane
przywracane
D. przywracanych
przywracanych
przywracanych
przywracanych
C. przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanym
B. przywracanych
przywracanych
przywracanych
przywracane
N. przywracanymi
przywracanymi
przywracanymi
przywracanymi
Ms. przywracanych
przywracanych
przywracanych
przywracanych

odpowiednik aspektowy: przywrócić

Składnia

bez ograniczeń + przywracać +
CO

2. komuś życie

Definicja

sprawiać, że jakaś osoba lub rzecz odzyskuje jakąś cechę

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wracać

Połączenia

  • przywracać coś ludziom, społeczeństwu
  • przywracać czemuś blask, świetność; komuś młodość, pamięć, siły, słuch, sprawność, wzrok, zdrowie, życie; nadzieję, wiarę; obywatelstwo
  • przywracać kogoś do łask, do pracy, do życia; coś do jakiegoś stanu

Cytaty

Skupiony wzrok kardynała od czasu do czasu przywracał sens naszej rozmowie.

źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1960

Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych usunięto XIX-wieczną nadbudowę, przywracając bramie pierwotny wygląd.

źródło: NKJP: Jan Bałdowski: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, 1997

[...] zaczyna po kolei leczyć, uzdrawiać, przywracać do życia ludzi, którzy nie mieli żadnej nadziei.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003

Tym razem sąd przychylił się do wniosku poszkodowanych, przywracając ich do służby.

źródło: NKJP: (ATU): Zgłoszą gotowość, Gazeta Wrocławska, 1999, nr 13

[...] budził mnie rano radosny wrzask wróbli i przywracało jawie świecenie żółtej story, idące od smugi światła między okiennicami.

źródło: NKJP: Joanna Kulmowa: Topografia myślenia, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przywracam
przywracamy
2 os. przywracasz
przywracacie
3 os. przywraca
przywracają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przywracałem
+(e)m przywracał
przywracałam
+(e)m przywracała
przywracałom
+(e)m przywracało
przywracaliśmy
+(e)śmy przywracali
przywracałyśmy
+(e)śmy przywracały
2 os. przywracałeś
+(e)ś przywracał
przywracałaś
+(e)ś przywracała
przywracałoś
+(e)ś przywracało
przywracaliście
+(e)ście przywracali
przywracałyście
+(e)ście przywracały
3 os. przywracał
przywracała
przywracało
przywracali
przywracały

bezosobnik: przywracano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przywracał
będę przywracać
będę przywracała
będę przywracać
będę przywracało
będę przywracać
będziemy przywracali
będziemy przywracać
będziemy przywracały
będziemy przywracać
2 os. będziesz przywracał
będziesz przywracać
będziesz przywracała
będziesz przywracać
będziesz przywracało
będziesz przywracać
będziecie przywracali
będziecie przywracać
będziecie przywracały
będziecie przywracać
3 os. będzie przywracał
będzie przywracać
będzie przywracała
będzie przywracać
będzie przywracało
będzie przywracać
będą przywracali
będą przywracać
będą przywracały
będą przywracać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przywracajmy
2 os. przywracaj
przywracajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przywracałbym
bym przywracał
przywracałabym
bym przywracała
przywracałobym
bym przywracało
przywracalibyśmy
byśmy przywracali
przywracałybyśmy
byśmy przywracały
2 os. przywracałbyś
byś przywracał
przywracałabyś
byś przywracała
przywracałobyś
byś przywracało
przywracalibyście
byście przywracali
przywracałybyście
byście przywracały
3 os. przywracałby
by przywracał
przywracałaby
by przywracała
przywracałoby
by przywracało
przywracaliby
by przywracali
przywracałyby
by przywracały

bezosobnik: przywracano by

bezokolicznik: przywracać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przywracając

gerundium: przywracanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przywracanie
przywracania
D. przywracania
przywracań
C. przywracaniu
przywracaniom
B. przywracanie
przywracania
N. przywracaniem
przywracaniami
Ms. przywracaniu
przywracaniach
W. przywracanie
przywracania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przywracający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przywracający
przywracający
przywracający
przywracające
przywracająca
D. przywracającego
przywracającego
przywracającego
przywracającego
przywracającej
C. przywracającemu
przywracającemu
przywracającemu
przywracającemu
przywracającej
B. przywracającego
przywracającego
przywracający
przywracające
przywracającą
N. przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającą
Ms. przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przywracający
przywracający
przywracające
przywracające
D. przywracających
przywracających
przywracających
przywracających
C. przywracającym
przywracającym
przywracającym
przywracającym
B. przywracających
przywracających
przywracających
przywracające
N. przywracającymi
przywracającymi
przywracającymi
przywracającymi
Ms. przywracających
przywracających
przywracających
przywracających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przywracany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przywracany
przywracany
przywracany
przywracane
przywracana
D. przywracanego
przywracanego
przywracanego
przywracanego
przywracanej
C. przywracanemu
przywracanemu
przywracanemu
przywracanemu
przywracanej
B. przywracanego
przywracanego
przywracany
przywracane
przywracaną
N. przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracaną
Ms. przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przywracani
przywracani
przywracane
przywracane
D. przywracanych
przywracanych
przywracanych
przywracanych
C. przywracanym
przywracanym
przywracanym
przywracanym
B. przywracanych
przywracanych
przywracanych
przywracane
N. przywracanymi
przywracanymi
przywracanymi
przywracanymi
Ms. przywracanych
przywracanych
przywracanych
przywracanych

odpowiednik aspektowy: przywrócić

Składnia

bez ograniczeń + przywracać +
KOMU/CZEMU + CO
bez ograniczeń + przywracać +
KOGO/CO + do CZEGO
bez ograniczeń + przywracać +
KOGO/CO + CZEMU
Data ostatniej modyfikacji: 12.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj