UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odpiąć

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odepnę	odepniemy
2 os.	odepniesz	odepniecie
3 os.	odepnie	odepną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpiąłem +(e)m odpiął	odpięłam +(e)m odpięła	odpięłom +(e)m odpięło	odpięliśmy +(e)śmy odpięli	odpięłyśmy +(e)śmy odpięły
2 os.	odpiąłeś +(e)ś odpiął	odpięłaś +(e)ś odpięła	odpięłoś +(e)ś odpięło	odpięliście +(e)ście odpięli	odpięłyście +(e)ście odpięły
3 os.	odpiął	odpięła	odpięło	odpięli	odpięły

bezosobnik: odpięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odepnijmy
2 os.	odepnij	odepnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpiąłbym bym odpiął	odpięłabym bym odpięła	odpięłobym bym odpięło	odpięlibyśmy byśmy odpięli	odpięłybyśmy byśmy odpięły
2 os.	odpiąłbyś byś odpiął	odpięłabyś byś odpięła	odpięłobyś byś odpięło	odpięlibyście byście odpięli	odpięłybyście byście odpięły
3 os.	odpiąłby by odpiął	odpięłaby by odpięła	odpięłoby by odpięło	odpięliby by odpięli	odpięłyby by odpięły

bezosobnik: odpięto by

bezokolicznik: odpiąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odpiąwszy

gerundium: odpięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odpięcie	odpięcia
D.	odpięcia	odpięć
C.	odpięciu	odpięciom
B.	odpięcie	odpięcia
N.	odpięciem	odpięciami
Ms.	odpięciu	odpięciach
W.	odpięcie	odpięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odpięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odpięty	odpięty	odpięty	odpięte	odpięta
D.	odpiętego	odpiętego	odpiętego	odpiętego	odpiętej
C.	odpiętemu	odpiętemu	odpiętemu	odpiętemu	odpiętej
B.	odpiętego	odpiętego	odpięty	odpięte	odpiętą
N.	odpiętym	odpiętym	odpiętym	odpiętym	odpiętą
Ms.	odpiętym	odpiętym	odpiętym	odpiętym	odpiętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odpięci	odpięci	odpięte	odpięte
D.	odpiętych	odpiętych	odpiętych	odpiętych
C.	odpiętym	odpiętym	odpiętym	odpiętym
B.	odpiętych	odpiętych	odpiętych	odpięte
N.	odpiętymi	odpiętymi	odpiętymi	odpiętymi
Ms.	odpiętych	odpiętych	odpiętych	odpiętych

odpowiednik aspektowy: odpinać

Pochodzenie

Zob. piąć się

1. koszulę

Definicja

rozłączyć dwie części czegoś za pomocą określonego rodzaju mechanizmu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozpiąć
	antonimy:	zapiąć
	hiperonimy:	rozłączyć

Połączenia

odpiąć kaburę, kajdanki, narty, pasek, pasy, stanik

Cytaty

	Tomasz odpiął kołnierzyk koszuli i odetchnął z ulgą. źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005
	[...] przez moment mocował się z zamkiem błyskawicznym, by odpiąć skórzaną kurtkę. źródło: NKJP: Stanisław Maj: Zawodowcy i amatorzy, Detektyw nr 4 (152), 1999
	Kierowca toyoty miał najprawdopodobniej niezapięte pasy lub odpiął je po zderzeniu z peugeotem. źródło: NKJP: (ŁP): Karambol na al. 29 Listopada, Dziennik Polski, 2008-08-09
	[...] złodzieje koksu podczas postoju pociągu na szlaku kolejowym Maciejów Południowy-Gliwice [...] odpięli 13 wagonów pociągu. źródło: NKJP: (MARS): Trwają ataki na kolejowym szlaku, Dziennik Zachodni, 2004-02-19

Składnia

odpiąć

2. suwak

Definicja

rozłączyć części określonego mechanizmu, który służy do tworzenia całości składającej się z określonych elementów

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozpiąć
	antonimy:	zapiąć
	hiperonimy:	rozłączyć

Połączenia

odpiąć guziki

Cytaty

	Po kilku łykach rozluźnił krawat, odpiął guzik przy kołnierzyku koszuli. źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972
	Nawet nie spostrzegł, kiedy zdążyła odpiąć zamek spódnicy, zsunęła się łatwo. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966
	Wystarczy odpiąć dwa zatrzaski dachu, wcisnąć guzik i... po 25 sekundach auto zmienia się z coupe w kabriolet lub odwrotnie. źródło: NKJP: Witold Blady: Dentystę można polubić, Dziennik Bałtycki, 2001-08-01
	[...] chcąc wspomóc kosztownym darem jednego z robotników dotkniętych nieszczęściem, postawiła stopę na kamieniu, by odpiąć złotą sprzączkę trzewika, a wtedy ślad jej stopy odbił się na kamieniu [...]. źródło: NKJP: Jan Małecki: Jadwiga - święta królowa, Gazeta Krakowska, 2003-11-29

Składnia

odpiąć

3. dziecko

Definicja

rozłączyć części ubrania lub mechanizmu przytrzymującego na kimś, kto nie może tego zrobić samodzielnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozpiąć
	antonimy:	przypiąć, zapiąć

Cytaty

Dlaczego nie udało się odpiąć dziecka z pasów i wydostać z auta, choć matka zareagowała błyskawicznie?

źródło: NKJP: Tragedia z niewiadomymi, Dziennik Polski, 2003-09-25

Pilot, lekarz i pielęgniarz bez problemu wydostali się na zewnątrz. Brat natomiast przypięty był pasami. Mówi, że wołał, aby ktoś go odpiął.

źródło: NKJP: ktw: Dziękuję za pomoc, Trybuna Śląska, 2003-06-10

Mężczyzna wczoraj wcześnie rano na znak protestu przykuł się do bram zakładu. Ochroniarze [...] szybko jednak odpięli desperata.

źródło: NKJP: (pach): Zawrzało..., Gazeta Krakowska, 2001-12-21

Składnia

odpiąć

KOGO

Frazeologizmy

ktoś odpiął wrotki

Data ostatniej modyfikacji: 08.12.2015