UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozpostrzeć się

Chronologizacja

1564, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozpostrę się	rozpostrzemy się
2 os.	rozpostrzesz się	rozpostrzecie się
3 os.	rozpostrze się	rozpostrą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpostarłem się +(e)m się rozpostarł	rozpostarłam się +(e)m się rozpostarła	rozpostarłom się +(e)m się rozpostarło	rozpostarliśmy się +(e)śmy się rozpostarli	rozpostarłyśmy się +(e)śmy się rozpostarły
2 os.	rozpostarłeś się +(e)ś się rozpostarł	rozpostarłaś się +(e)ś się rozpostarła	rozpostarłoś się +(e)ś się rozpostarło	rozpostarliście się +(e)ście się rozpostarli	rozpostarłyście się +(e)ście się rozpostarły
3 os.	rozpostarł się	rozpostarła się	rozpostarło się	rozpostarli się	rozpostarły się

bezosobnik: rozpostarto się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozpostrzyjmy się
2 os.	rozpostrzyj się	rozpostrzyjcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozpostarłbym się bym się rozpostarł	rozpostarłabym się bym się rozpostarła	rozpostarłobym się bym się rozpostarło	rozpostarlibyśmy się byśmy się rozpostarli	rozpostarłybyśmy się byśmy się rozpostarły
2 os.	rozpostarłbyś się byś się rozpostarł	rozpostarłabyś się byś się rozpostarła	rozpostarłobyś się byś się rozpostarło	rozpostarlibyście się byście się rozpostarli	rozpostarłybyście się byście się rozpostarły
3 os.	rozpostarłby się by się rozpostarł	rozpostarłaby się by się rozpostarła	rozpostarłoby się by się rozpostarło	rozpostarliby się by się rozpostarli	rozpostarłyby się by się rozpostarły

bezosobnik: rozpostarto by się

bezokolicznik: rozpostrzeć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: rozpostarłszy się

gerundium: rozpostarcie się

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozpostarcie się	rozpostarcia się
D.	rozpostarcia się	rozpostarć się
C.	rozpostarciu się	rozpostarciom się
B.	rozpostarcie się	rozpostarcia się
N.	rozpostarciem się	rozpostarciami się
Ms.	rozpostarciu się	rozpostarciach się
W.	rozpostarcie się	rozpostarcia się

odpowiednik aspektowy: rozpościerać się

Pochodzenie

Zob. rozpostrzeć

1. o widoku

Definicja

książk.

ukazać się jako coś obejmującego dużą przestrzeń

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozciągnąć się, rozłożyć się, roztoczyć się

Cytaty

Droga przeobraziła się teraz w nierówną, krętą ścieżkę, ale gdy dostaliśmy się na szczyt, rozpostarł się przed nami widok niemalże zapierający dech w piersiach.

źródło: Aime Tschiffely: Wyprawa Tschiffely’ego, 2013 (books.google.pl)

Skręcili za róg i rozpostarło się przed nimi miasto.

źródło: Morgan Rice: Przysięga Braci, 2014 (books.google.pl)

Las się jednak skończył i choć była bezksiężycowa noc przede mną rozpostarła się rozświetlona dolina.

źródło: Internet: wielkie-oko.pl

2. o skrzydłach

Definicja

książk.

ulec rozchyleniu lub rozpostarciu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	otworzyć się, rozchylić się, rozewrzeć się, roztworzyć się
	antonimy:	zamknąć się
	hiperonimy:	rozłożyć się

Cytaty

Szeroko rozpostarły się białe sukienki na miękkiej, zielonej murawie.

źródło: Zofia Żurakowska: Skarby, 2015 (books.google.pl)

Nad głową wysiadającego z samochodu niemieckiego kanclerza [...] rozpostarł się szeroki czarny parasol i po chwili gość zniknął wewnątrz pałacu.

źródło: M. M. Petlińska: Fundusz, 2013 (books.google.pl)

Piotr tak zręcznie i umiejętnie zarzucił sieć, że rozpostarła się gładko na wodzie [...].

źródło: Internet: mbtrybunalska.pl

Składnia

rozpostrzeć się

GDZIE

3. o opiece

Definicja

książk.

zwiększyć swój zakres

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozszerzyć się

Cytaty

Jej miłość rozpostarła się na wielu, nie znając przy tym podziału czy pomniejszenia.

źródło: Michał Gołębiowski: Niewiasta z perłą, 2017 (christianitas.org)

[...] przykład Kochanowskiego, Klonowica i docinki sowizdrzalskich, przelotne złośliwostki fraszkopisarzy, oddziaływanie wreszcie satyryków rzymskich [...] stworzyły grunt, na którym krzewiło się literackie urąganie wadom istotnym i zmyślonym, by rozpostrzeć się na wszystkie rodzaje literackie, przede wszystkim jednak, by wydać satyrę we właściwym tego wyrazu znaczeniu [...].

źródło: Daniel Krzewiński: Satyra barokowa, 2010 (racjonalista.pl)

Data ostatniej modyfikacji: 04.10.2018