UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozciągać się

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozciągam się	rozciągamy się
2 os.	rozciągasz się	rozciągacie się
3 os.	rozciąga się	rozciągają się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozciągałem się +(e)m się rozciągał	rozciągałam się +(e)m się rozciągała	rozciągałom się +(e)m się rozciągało	rozciągaliśmy się +(e)śmy się rozciągali	rozciągałyśmy się +(e)śmy się rozciągały
2 os.	rozciągałeś się +(e)ś się rozciągał	rozciągałaś się +(e)ś się rozciągała	rozciągałoś się +(e)ś się rozciągało	rozciągaliście się +(e)ście się rozciągali	rozciągałyście się +(e)ście się rozciągały
3 os.	rozciągał się	rozciągała się	rozciągało się	rozciągali się	rozciągały się

bezosobnik: rozciągano się

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę się rozciągał będę się rozciągać	będę się rozciągała będę się rozciągać	będę się rozciągało będę się rozciągać	będziemy się rozciągali będziemy się rozciągać	będziemy się rozciągały będziemy się rozciągać
2 os.	będziesz się rozciągał będziesz się rozciągać	będziesz się rozciągała będziesz się rozciągać	będziesz się rozciągało będziesz się rozciągać	będziecie się rozciągali będziecie się rozciągać	będziecie się rozciągały będziecie się rozciągać
3 os.	będzie się rozciągał będzie się rozciągać	będzie się rozciągała będzie się rozciągać	będzie się rozciągało będzie się rozciągać	będą się rozciągali będą się rozciągać	będą się rozciągały będą się rozciągać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozciągajmy się
2 os.	rozciągaj się	rozciągajcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozciągałbym się bym się rozciągał	rozciągałabym się bym się rozciągała	rozciągałobym się bym się rozciągało	rozciągalibyśmy się byśmy się rozciągali	rozciągałybyśmy się byśmy się rozciągały
2 os.	rozciągałbyś się byś się rozciągał	rozciągałabyś się byś się rozciągała	rozciągałobyś się byś się rozciągało	rozciągalibyście się byście się rozciągali	rozciągałybyście się byście się rozciągały
3 os.	rozciągałby się by się rozciągał	rozciągałaby się by się rozciągała	rozciągałoby się by się rozciągało	rozciągaliby się by się rozciągali	rozciągałyby się by się rozciągały

bezosobnik: rozciągano by się

bezokolicznik: rozciągać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozciągając się

gerundium: rozciąganie się

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozciąganie się	rozciągania się
D.	rozciągania się	rozciągań się
C.	rozciąganiu się	rozciąganiom się
B.	rozciąganie się	rozciągania się
N.	rozciąganiem się	rozciąganiami się
Ms.	rozciąganiu się	rozciąganiach się
W.	rozciąganie się	rozciągania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozciągający się

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozciągający się	rozciągający się	rozciągający się	rozciągające się	rozciągająca się
D.	rozciągającego się	rozciągającego się	rozciągającego się	rozciągającego się	rozciągającej się
C.	rozciągającemu się	rozciągającemu się	rozciągającemu się	rozciągającemu się	rozciągającej się
B.	rozciągającego się	rozciągającego się	rozciągający się	rozciągające się	rozciągającą się
N.	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającą się
Ms.	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającej się

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozciągający się	rozciągający się	rozciągające się	rozciągające się
D.	rozciągających się	rozciągających się	rozciągających się	rozciągających się
C.	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającym się	rozciągającym się
B.	rozciągających się	rozciągających się	rozciągających się	rozciągające się
N.	rozciągającymi się	rozciągającymi się	rozciągającymi się	rozciągającymi się
Ms.	rozciągających się	rozciągających się	rozciągających się	rozciągających się

odpowiednik aspektowy: rozciągnąć się

Pochodzenie

Por. rozciągać ; zob. ciągnąć

1. o gumie

Definicja

zwiększać swoje pierwotne wymiary

Wymowa

[roscioŋgać sie] lub pot. [rościoŋgać sie]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Połączenia

sweter, tkanina rozciąga się; usta rozciągają się
rozciągać się w praniu, w uśmiechu

Cytaty

Lecz gdy na policzkach kładł się cień długich rzęs, a mocno czerwone usta rozciągały się w lekkim uśmiechu, nie było panny ani mężatki zdolnej się oprzeć jego urokowi.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Matce żyły poskręcane wystawały spod sukienki i z nadgarstków, rozciągając się teraz do granic możliwości.

źródło: NKJP: Sylwia Chutnik: Dzidzia, 2009

Zaczęło zmieniać się jego ciało. Malało, by stać się myszką o niebieskawym futerku, a po chwili rozciągało się, by stać się wielką rybą, pokrytą bordowymi łuskami.

źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999

2. o chmurach

Definicja

zajmować dużą powierzchnię

Wymowa

[roscioŋgać sie] lub pot. [rościoŋgać sie]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

pola, lasy, łąki rozciągają się gdzieś

Cytaty

	Nad brzegiem jeziora [...], rozciągało się kilka rzędów drewnianych ławek. źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008
	Wydawał z siebie potężny gwizd, donośny jak sygnał portowej lokomotywki, jeżdżącej po torach, tam gdzie dziś rozciągają się nad rzeką wybetonowane bulwary. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Światło i lęk, 2003
	Nowe włości Aleksandry rozciągały się po horyzont. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2002
	Patrzę na rozciągające się wokół łąki i pola. źródło: NKJP: Cieńsza – pępek świata: Z wizytą u artysty malarza Henryka Musiałowicza, Tygodnik Ciechanowski, 2004-10-20

Składnia

rozciągać się

GDZIE

3. na posłaniu

Definicja

kłaść się i wyprostowywać całe ciało

Wymowa

[roscioŋgać sie] lub pot. [rościoŋgać sie]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

rozciągać się na łóżku, na materacu, na podłodze, na posłaniu, na sofie

Cytaty

- Bardzo przepraszam - Sirak odezwał się niemal bezgłośnie - ale moja koleżanka - znacząco przechylał się w naszą stronę, prawie rozciągając się na blacie biurka - nie jest dzisiaj w humorze - dokończył.

źródło: NKJP: Ignacy Karpowicz: Nowy kwiat cesarza (i Pszczoły), 2007

Rozciągam się na leżaku, zamykam oczy, muska mnie lekki wiatr, w nozdrza uderza zapach ryb i smarów.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958

Za chwilę rozciąga się w pozycji przebitego orła.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Składnia

Rz_żywotny

rozciągać się

GDZIE

4. na treningu

Definicja

zwiększać giętkość swojego ciała

Wymowa

[roscioŋgać sie] lub pot. [rościoŋgać sie]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

rozciągać się przed zawodami

Cytaty

– Paweł, co się dzieje? – A gimnastykuję się. [...] Taka poranna rozgrzewka. Skłony robię i rozciągam się.

źródło: NKJP: Dawid Bieńkowski: Biało-czerwony, 2007

Wniosek płynący z badań jest prosty - przed bieganiem możesz sobie darować rozciąganie, możesz też nadal się rozciągać.

źródło: Internet

Składnia

Rz_osobowy

rozciągać się

5. w czasie

Definicja

zajmować więcej czasu niż przewidywano

Wymowa

[roscioŋgać sie] lub pot. [rościoŋgać sie]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przeciągać się

Połączenia

rozciągać się w czasie

Cytaty

	Na dodatek poważne kłopoty ze zdrowiem Harrisona Forda sprawiały, że zdjęcia rozciągały się w czasie, a jego rolę musiał odgrywać dubler. źródło: NKJP: Kamil Witek: Indiana Jones: Na tropie archeologa, Esensja, 2008, numer 05 (LXXVII)
	Słowa kobiety trwały bardzo długo, przenikały się wzajemnie, wnikały w niego bardzo powoli, rozciągały się w nieskończoność. źródło: NKJP: Czesław Kuriata: Spowiedź pamięci, Próba światła, 1985
	Mimo to okazało się, że te codzienne drobne czynności rozciągają się w czasie do niesłychanych rozmiarów. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006
	Wydaje mi się, że chyba łatwiej ci się pracuje w TV niż w filmie, gdzie czasem rola, kilkanaście, kilkadziesiąt zdań rozciąga się na miesiąc, dwa. źródło: NKJP: Elżbieta Baniewicz: Anna Dymna - ona to ja, 1997

Składnia

Rz_nieżywotny

rozciągać się

6. o władzy

Definicja

obejmować swoim zasięgiem więcej elementów niż poprzednio

Wymowa

[roscioŋgać sie] lub pot. [rościoŋgać sie]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obejmować

Połączenia

czyjaś władza, opieka rozciąga się

Cytaty

- Tylko nie kijem, tylko nie kijem! - porwał się Antoś, którego poczucie humoru (jak to często bywa) nie rozciągało się na własną osobę.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001

Domniemanie niewinności istnieje po to, by bronić jednostkę przed państwem. Ale nie rozciąga się na samo państwo, które jest podejrzane o popełnienie przestępstwa przeciw swemu narodowi.

źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007

Od tego momentu zaczyna się stopniowe przygotowanie do wojny, rozciągające się nie tylko na dziedzinę działalności wojskowej, lecz i dyplomatycznej.

źródło: NKJP: Michowicz Waldemar: Historia dyplomacji polskiej, 1995

Składnia

Rz_nieżywotny

rozciągać się

na KOGO/CO

7. o widoku

Definicja

ukazywać się na dużej przestrzeni

Wymowa

[roscioŋgać sie] lub pot. [rościoŋgać sie]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozkładać się, roztaczać się

Połączenia

widok rozciąga się gdzieś

Cytaty

Pożegnały się ciepło, a potem Izaura wróciła do swego ulubionego stolika przy ulubionym oknie, za którym rozciągał się jej ulubiony widok na miasto.

źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009

Jadąc w kierunku przeciwnym, za znakiem z napisem Bieńkowice rozciąga się panorama Sudołu.

źródło: NKJP: (B.S.): (O) znaki nadgorliwości, Nowiny Raciborskie, 2007-04-17

W Sztramberku możemy wejść na wieżę średniowiecznej twierdzy, z której rozciągają się piękne widoki na pasmo Beskidów na południu i niziny na północy.

źródło: NKJP: (waw): Wybierz Czechy – nie stój w korkach, Nowiny Raciborskie, 2008-05-20

Składnia

Rz_nieżywotny

rozciągać się

GDZIE

Data ostatniej modyfikacji: 31.10.2015