UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dziewczynka

Chronologizacja

1588, SPXVI

Pochodzenie

Zob. dziewczyna

1. dziecko

Definicja

dziecko płci żeńskiej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  chłopiec

Połączenia

  • trzyletnia, czteroletnia..., kilkuletnia; malutka, mała; biedna; grzeczna, miła; śliczna dziewczynka
  • dziewczynka z warkoczykami
  • dziewczynka w jakieś sukience
  • mama, ojciec, rodzice; lalka, zabawka dziewczynki
  • dziewczynka płacze, rozpłakała się; bawi się czymś
  • przytulić/przytulać, wychowywać dziewczynkę

Cytaty

Dziewczynka siedziała na podłodze i bawiła się szmacianą lalką.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Niemiecki taniec, 2009

Byłam grzeczną dziewczynką, dobrze się uczyłam, raz tylko uciekłam z domu i przez rok nie chciałam chodzić do szkoły.

źródło: NKJP: Krystyna Jagiełło: Dziedzice bezprawnej wolności, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziewczynka
dziewczynki
D. dziewczynki
dziewczynek
C. dziewczynce
dziewczynkom
B. dziewczynkę
dziewczynki
N. dziewczynką
dziewczynkami
Ms. dziewczynce
dziewczynkach
W. dziewczynko
dziewczynki

2. córka

Definicja

córka

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina członkowie rodziny

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  chłopiec

Połączenia

  • młodsza, starsza dziewczynka; moje, nasze dziewczynki
  • dziewczynki brata, siostry; Ewy, Janków
  • pokój dziewczynek

Cytaty

Ja też jeżdżę do Krakowa najczęściej jak się da, żeby zobaczyć moje dziewczynki, ale nie mogę tam być stale. Ktoś musi pracować, a mieszkamy w Kielcach - mówi Piotr Szymkiewicz, ojciec piątki dziewczynek.

źródło: NKJP: Pięcioraczki już bez respiratora, Dziennik Polski, 2008-04-15

We wczesnych latach dwudziestych dziewczynki Melchiorów całymi tygodniami przebywały w Jerce.

źródło: NKJP: Dorota Mycielska: Z Kresów do Wielkopolski, Wańkowicze w Jerce, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziewczynka
dziewczynki
D. dziewczynki
dziewczynek
C. dziewczynce
dziewczynkom
B. dziewczynkę
dziewczynki
N. dziewczynką
dziewczynkami
Ms. dziewczynce
dziewczynkach
W. dziewczynko
dziewczynki

Składnia

bez ograniczeń + dziewczynka +
CZYJA
bez ograniczeń + dziewczynka +
KOGO

3. kobieta

Definicja

pot.  żart. 
młoda kobieta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Połączenia

  • inteligentna, ładna, miła, szykowna dziewczynka

Cytaty

Jak na dobrą i miłą dziewczynkę przystało, panna Mazur nie cierpi jednego: utytułowanych cwaniaczków w show-biznesie, proponujących jej wymianę wizytówek z tzw. ciągiem dalszym.

źródło: NKJP: Sami swoi: Monet Mazur, CKM, 2001

Kim jest ta dama, George? - spytał po angielsku. - Przygruchałeś sobie dziewczynkę? George zaczerwienił się po czubki włosów.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziewczynka
dziewczynki
D. dziewczynki
dziewczynek
C. dziewczynce
dziewczynkom
B. dziewczynkę
dziewczynki
N. dziewczynką
dziewczynkami
Ms. dziewczynce
dziewczynkach
W. dziewczynko
dziewczynki

4. prostytutka

Definicja

pot. 
prostytutka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  córa Koryntu, jawnogrzesznica, kurtyzana, ladacznica, łajdaczka, mewa, nierządnica, panienka, prostytutka

Połączenia

  • chodzić, jeździć; wydawać pieniądze na dziewczynki

Cytaty

Gdy są pieniądze, jest zabawa. Chodzi się do lepszych lokali. Niektórzy jeżdżą nawet na dziewczynki – śmieje się Wojtek.

źródło: NKJP: Jak bezdomni kręcą interesy, Tygodnik Rybnicki, 2008-01-22

Tłuste „łapówy” pewnie przegrałeś w karty albo przepiłeś, albo na dziewczynki wydałeś. Inaczej trudno przecież wytłumaczyć tego twojego grata na tle samochodów sąsiadów.

źródło: NKJP: Adam Strączek: Wyznanie lekarza-łapownika, 1995

[...] opowiadał o opium, kokainie, ale w dobrych chwilach umiał dobrze pić zwyczajną polską wódkę i zabawiać się z dziewczynkami w domach publicznych.

źródło: W. Lednicki, Pamiętniki, tom II, 1967, s. 23–24 (za: wolnelektury.pl/katalog/lektura/wyka-modernizm-polski.html)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziewczynka
dziewczynki
D. dziewczynki
dziewczynek
C. dziewczynce
dziewczynkom
B. dziewczynkę
dziewczynki
N. dziewczynką
dziewczynkami
Ms. dziewczynce
dziewczynkach
W. dziewczynko
dziewczynki

5. suczka

Definicja

pot. 
samica psa albo innego zwierzęcia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  chłopczyk, chłopiec
hiperonimy:  samica

Cytaty

Imiona dla psów dziewczynka i chłopczyk? [...]
Dla dziewczynki : Maja, Rózia,Sunia,Nuka,Punia.
Dla chłopaka: Dzeki,Binko,Dunaj,Reks,Burek [...]

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dziewczynka
dziewczynki
D. dziewczynki
dziewczynek
C. dziewczynce
dziewczynkom
B. dziewczynkę
dziewczynki
N. dziewczynką
dziewczynkami
Ms. dziewczynce
dziewczynkach
W. dziewczynko
dziewczynki
Data ostatniej modyfikacji: 08.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj