UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grasować

Chronologizacja

SPXVI, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

łac. grassāri

1. bandyci

Definicja

poruszając się po jakimś terenie, niszcząc lub grabiąc, wyrządzać na nim szkody

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • gwałciciel, macho, morderca, napastnik, oszustka, podpalacz, (seryjny) przestępca, (nieznany) sprawca, szajka, zboczeniec; niedźwiedź grasuje; bandy, bandyci, dealerzy, kieszonkowcy, kłusownicy, oszuści, przemytnicy, rabusie, szabrownicy, wandale, złodzieje; drapieżniki, koty, psy, żubry grasują
  • grasować letnią porą; nocami, wieczorem
  • grasować na drogach, na ogródkach
  • grasować od paru tygodni
  • grasować po okolicy, po osiedlach, po ulicach (polskich) miast; po placu budowy; po pociągach
  • grasować przez całe lato
  • grasować przy budynku kościoła
  • grasować w okolicach, w opustoszałych pomieszczeniach, w poczekalni, w szpitalu, w piwnicy, w szatni (szkolnej/ klubu sportowego); w środkach komunikacji publicznej; w autobusach; w nocy; we wnętrzu sklepu
  • bezkarnie grasować
  • zaczynać grasować

Cytaty

Późnym wieczorem złodzieje samochodowi grasowali także w Oświęcimiu.

źródło: NKJP: (syp): W skrócie, Dziennik Polski, 2003-11-27

Z dala od Cyrhli, Butorowego Wierchu Pewien kanadyjski hodowca owiec miał duże straty z powodu grasujących drapieżników. Jagnięta i owce najczęściej padały łupem kojotów, ale we znaki dawały się również pumy i wilki.

źródło: NKJP: Dariusz Jezierski: Z dala od Cyrhli, Butorowego Wierchu, prasa, 1999

W Zakopanem grasuje wandal, który w różnych punktach miasta sieje zniszczenie wśród samochodów, a dokładniej - przebija koła.

źródło: NKJP: Ktoś wbija szydło w koła, Dziennik Polski, 2003-02-08

Wprawdzie trafili tam na przyjaciół Karola Wojtyły, ale wracali do bazy w nocy, w deszczu i pełni obaw, czy aby nie zaatakują ich grasujące tu niedźwiedzie. - Nie wiem, czy docenić was za bohaterstwo czy zganić za nieroztropność - skwitował te wspomnienia ksiądz Jurkowski.

źródło: NKJP: Agata Niebudek: ŚLADAMI WIELKIEGO PIELGRZYMA, prasa, 2006

Człowiek, który zawiadomił policję, słusznie przypuszczał, że na terenie zakładu grasują włamywacze.

źródło: NKJP: (ZS): Kolizja, bójka i... czajnik, Dziennik Polski, 2003-06-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. grasuję
 grasujemy
2 os. grasujesz
 grasujecie
3 os. grasuje
 grasują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. grasowałem
+(e)m grasował
 grasowałam
+(e)m grasowała
 grasowałom
+(e)m grasowało
 grasowaliśmy
+(e)śmy grasowali
 grasowałyśmy
+(e)śmy grasowały
2 os. grasowałeś
+(e)ś grasował
 grasowałaś
+(e)ś grasowała
 grasowałoś
+(e)ś grasowało
 grasowaliście
+(e)ście grasowali
 grasowałyście
+(e)ście grasowały
3 os. grasował
 grasowała
 grasowało
 grasowali
 grasowały

bezosobnik: grasowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę grasował
będę grasować
 będę grasowała
będę grasować
 będę grasowało
będę grasować
 będziemy grasowali
będziemy grasować
 będziemy grasowały
będziemy grasować
2 os. będziesz grasował
będziesz grasować
 będziesz grasowała
będziesz grasować
 będziesz grasowało
będziesz grasować
 będziecie grasowali
będziecie grasować
 będziecie grasowały
będziecie grasować
3 os. będzie grasował
będzie grasować
 będzie grasowała
będzie grasować
 będzie grasowało
będzie grasować
 będą grasowali
będą grasować
 będą grasowały
będą grasować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. grasujmy
2 os. grasuj
 grasujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. grasowałbym
bym grasował
 grasowałabym
bym grasowała
 grasowałobym
bym grasowało
 grasowalibyśmy
byśmy grasowali
 grasowałybyśmy
byśmy grasowały
2 os. grasowałbyś
byś grasował
 grasowałabyś
byś grasowała
 grasowałobyś
byś grasowało
 grasowalibyście
byście grasowali
 grasowałybyście
byście grasowały
3 os. grasowałby
by grasował
 grasowałaby
by grasowała
 grasowałoby
by grasowało
 grasowaliby
by grasowali
 grasowałyby
by grasowały

bezosobnik: grasowano by

bezokolicznik: grasować

imiesłów przysłówkowy współczesny: grasując

gerundium: grasowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: grasujący

Składnia

Rzżywotny + grasować +
(GDZIE)

2. choroby

Definicja

szerzyć się gdzieś, powodując śmierć i zniszczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

  • śmierć; ptasia grypa, salmonella, wirus; żywioł; głód grasuje; choroby grasują
  • grasować po rodzinie
  • grasować w krajach słabo nierozwiniętych ekonomicznie
  • zaczyna grasować

Cytaty

O tym, że w Afryce wciąż grasują choroby, dowodził widok ludzi, leżących w malarycznych drgawkach.

źródło: NKJP: (sem): Zdobywcy Czarnego Lądu, Nowiny Raciborskie, 2003-11-12

W łagrach byli mordowani i mordercy, ale nie było samobójstw i samobójców. Nikt z własnej woli nie starał się pomagać grasującej tam śmierci.

źródło: NKJP: Białe krematoria, Dziennik Polski, 2001-01-24

Strażacy już dawno przestali być kojarzeni tylko z pożarami. Obecni są wszędzie tam, gdzie grasuje żywioł lub zagrożone jest życie ludzkie.

źródło: NKJP: Gminny zjazd strażaków, Dziennik Polski, 2001-07-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. grasuję
 grasujemy
2 os. grasujesz
 grasujecie
3 os. grasuje
 grasują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. grasowałem
+(e)m grasował
 grasowałam
+(e)m grasowała
 grasowałom
+(e)m grasowało
 grasowaliśmy
+(e)śmy grasowali
 grasowałyśmy
+(e)śmy grasowały
2 os. grasowałeś
+(e)ś grasował
 grasowałaś
+(e)ś grasowała
 grasowałoś
+(e)ś grasowało
 grasowaliście
+(e)ście grasowali
 grasowałyście
+(e)ście grasowały
3 os. grasował
 grasowała
 grasowało
 grasowali
 grasowały

bezosobnik: grasowano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę grasował
będę grasować
 będę grasowała
będę grasować
 będę grasowało
będę grasować
 będziemy grasowali
będziemy grasować
 będziemy grasowały
będziemy grasować
2 os. będziesz grasował
będziesz grasować
 będziesz grasowała
będziesz grasować
 będziesz grasowało
będziesz grasować
 będziecie grasowali
będziecie grasować
 będziecie grasowały
będziecie grasować
3 os. będzie grasował
będzie grasować
 będzie grasowała
będzie grasować
 będzie grasowało
będzie grasować
 będą grasowali
będą grasować
 będą grasowały
będą grasować

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. grasujmy
2 os. grasuj
 grasujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. grasowałbym
bym grasował
 grasowałabym
bym grasowała
 grasowałobym
bym grasowało
 grasowalibyśmy
byśmy grasowali
 grasowałybyśmy
byśmy grasowały
2 os. grasowałbyś
byś grasował
 grasowałabyś
byś grasowała
 grasowałobyś
byś grasowało
 grasowalibyście
byście grasowali
 grasowałybyście
byście grasowały
3 os. grasowałby
by grasował
 grasowałaby
by grasowała
 grasowałoby
by grasowało
 grasowaliby
by grasowali
 grasowałyby
by grasowały

bezosobnik: grasowano by

bezokolicznik: grasować

imiesłów przysłówkowy współczesny: grasując

gerundium: grasowanie

imiesłów przymiotnikowy czynny: grasujący

Składnia

Rznieżywotny + grasować +
(GDZIE)
Data ostatniej modyfikacji: 19.12.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN