UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

cela

Chronologizacja

1522,
W postaci cella

Pochodzenie

niem. Zelle

1. w więzieniu

Definicja

pomieszczenie w więzieniu lub areszcie, w którym więzień lub aresztowany odbywa karę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Połączenia

  • osobna, pojedyncza, własna; nieprzewietrzana cela; cela więzienna; ogólna, przejściowa; wilgotna; karcerowa
  • cela aresztu policyjnego, więzienia śledczego, zakładu karnego
  • lokatorzy, mieszkańcy; drzwi, sufit, ściany celi
  • klucze do celi; kumpel, facet, sąsiad z celi
  • (lepsze) miejsce w celi
  • dzielić z kimś celę; opuścić celę
  • odprowadzić kogoś; wnieść coś do celi; trafić do (ogólnej) celi; wynieść coś z celi
  • torturować, zamknąć w celi; ktoś powiesił się w celi; siedzieć z kimś w (jednej) celi

Cytaty

Drugi z zatrzymanych, mający 1,5 promila we krwi, próbował się powiesić w celi na podkoszulce.

źródło: NKJP: I. Koba: Co się wydarzyło w Komendzie Powiatowej Policji w Pułtusku?, Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-21

Na oddziale podsądnym nie ma osobnych cel. Przestępcy swobodnie poruszają się po szpitalnym korytarzu. Są pod stałą obserwacją osób obsługujących monitoring. O szczególnym charakterze pawilonu świadczy tylko wysoki mur wokół spacerniaka i gęste kraty w oknach.

źródło: NKJP: Krystian Szytenhelm: Karetka na lodzie, Tygodnik Rybnicki, 2008-12-23

Drzwi celi przyprawiłyby klawisza o płacz: sklejka na ramie z listew, odporność ciut większa od tandety z amerykańskich filmów.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Udało mu się przeżyć również dzięki temu, że zabił [...] degenerata, z którym dzielił celę.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cela
cele
D. celi
celi
neut
cel
char
C. celi
celom
B. celę
cele
N. celą
celami
Ms. celi
celach
W. celo
cele

2. w klasztorze

Definicja

pomieszczenie mieszkalne w klasztorze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Połączenia

  • cela klasztorna, zakonna
  • cela zakonnika; klasztoru

Cytaty

Między innymi miał dążyć do doprowadzenia wody bieżącej do cel zakonników, czym zaniepokoił swoich konfratrów, od wieków prowadzących żywot prosty i ubogi.

źródło: NKJP: K. Jakubowski: Proboszcz parafii Unierzyż dobrowolnie zrezygnował z zajmowanego stanowiska, Tygodnik Ciechanowski, 2007-07-26

[...] spałam na łóżku, chyba przygotowanym dla pokutników, tak było twarde, ale rano dowiedziałam się, że spałam w celi zakonnej jezuity.

źródło: NKJP: Krystyna Janda: Małpa, 2004

Wznosiła się coraz wyżej, ku Bogu. Jej diabeł został sam. Szwendał się bezsilnie po Hiszpanii, aż zobaczył nocą 1582 roku to, co wszyscy widzieli – światło nad całym królestwem, rozchodzące się z celi umierającej świętej.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Światowidz, 2001

Rozglądam się, śmiesznie mieszka ten ksiądz; właściwie jego kawalerka jest klasztorną celą: wąska leżanka, stół, trzy krzesła, kuchenka we wnęce i ściana książek: kilka tysięcy dzieł bezpośrednio lub pośrednio mówiących o Bogu, bo na pewno wedle takiego kryterium gromadził księgozbiór.

źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 2003

Po latach, odpoczywając w celi rodzimego klasztoru, owiani resztkami odległych aromatów, skrywający wstydliwie w fałdach habitu sprośne tatuaże na przedramionach i marynarskiej piersi, obracali klucz w zamku, a obruszoną cegłę - w murze, i noce całe spędzali na rozkoszowaniu się swoimi kolekcjami cudów.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. cela
cele
D. celi
celi
neut
cel
char
C. celi
celom
B. celę
cele
N. celą
celami
Ms. celi
celach
W. celo
cele

Składnia

bez ograniczeń + cela +
(KOGO/CZEGO)

Frazeologizmy

cela śmierci
pod celą
spod celi
Data ostatniej modyfikacji: 23.01.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj