UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uwięzić

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwiężę
uwięzimy
2 os. uwięzisz
uwięzicie
3 os. uwięzi
uwiężą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwięziłem
+(e)m uwięził
uwięziłam
+(e)m uwięziła
uwięziłom
+(e)m uwięziło
uwięziliśmy
+(e)śmy uwięzili
uwięziłyśmy
+(e)śmy uwięziły
2 os. uwięziłeś
+(e)ś uwięził
uwięziłaś
+(e)ś uwięziła
uwięziłoś
+(e)ś uwięziło
uwięziliście
+(e)ście uwięzili
uwięziłyście
+(e)ście uwięziły
3 os. uwięził
uwięziła
uwięziło
uwięzili
uwięziły

bezosobnik: uwięziono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uwięźmy
2 os. uwięź
uwięźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uwięziłbym
bym uwięził
uwięziłabym
bym uwięziła
uwięziłobym
bym uwięziło
uwięzilibyśmy
byśmy uwięzili
uwięziłybyśmy
byśmy uwięziły
2 os. uwięziłbyś
byś uwięził
uwięziłabyś
byś uwięziła
uwięziłobyś
byś uwięziło
uwięzilibyście
byście uwięzili
uwięziłybyście
byście uwięziły
3 os. uwięziłby
by uwięził
uwięziłaby
by uwięziła
uwięziłoby
by uwięziło
uwięziliby
by uwięzili
uwięziłyby
by uwięziły

bezosobnik: uwięziono by

bezokolicznik: uwięzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwięziwszy

gerundium: uwięzienie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uwięzienie
uwięzienia
D. uwięzienia
uwięzień
C. uwięzieniu
uwięzieniom
B. uwięzienie
uwięzienia
N. uwięzieniem
uwięzieniami
Ms. uwięzieniu
uwięzieniach
W. uwięzienie
uwięzienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwięziony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uwięziony
uwięziony
uwięziony
uwięzione
uwięziona
D. uwięzionego
uwięzionego
uwięzionego
uwięzionego
uwięzionej
C. uwięzionemu
uwięzionemu
uwięzionemu
uwięzionemu
uwięzionej
B. uwięzionego
uwięzionego
uwięziony
uwięzione
uwięzioną
N. uwięzionym
uwięzionym
uwięzionym
uwięzionym
uwięzioną
Ms. uwięzionym
uwięzionym
uwięzionym
uwięzionym
uwięzionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uwięzieni
uwięzieni
uwięzione
uwięzione
D. uwięzionych
uwięzionych
uwięzionych
uwięzionych
C. uwięzionym
uwięzionym
uwięzionym
uwięzionym
B. uwięzionych
uwięzionych
uwięzionych
uwięzione
N. uwięzionymi
uwięzionymi
uwięzionymi
uwięzionymi
Ms. uwięzionych
uwięzionych
uwięzionych
uwięzionych

odpowiednik aspektowy: więzić

Pochodzenie

Zob. więzić

1. w obozie

Definicja

zatrzymać kogoś lub coś w przymusowym zamknięciu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

antonimy:  uwolnić
hiperonimy:  zamknąć

Połączenia

  • służby bezpieczeństwa uwięziły kogoś
  • uwięzić zakładników; skazanego; działaczy, pracowników; dziennikarzy; ileś tysięcy ludzi; starców; kobiety, niewiasty; dzieci; zwierzęta; psa
  • uwięzić bez wyroku sądu
  • uwięzić na wyspie; na zamku
  • uwięzić przy pomocy łańcuchów
  • uwięzić w zakładzie karnym; w łagrze; w obozach koncentracyjnych; w areszcie, w (miejscowym) komisariacie; w zamku; w twierdzy, w wieży; w piwnicach, w podziemiach; w klatce
  • kazać uwięzić
  • uwięziony przez policję, przez władze; przez okupanta; przez hitlerowców; przez Rosjan; w pół drogi; za kradzież; za ukrywanie przywódców strajkowych; za działanie w solidarności; za jakieś przewinienia

Cytaty

Wszystkich uwięziono w twierdzy brzeskiej, pod „opieką” [...] wyjątkowego sadysty, byłego szefa wojskowej żandarmerii.

źródło: NKJP: S. Żagiel: Brześć do rewizji?, Tygodnik Ciechanowski, 2006-05-13

Wśród oskarżonych jest 3 przestępców z Nowego Dworu Mazowieckiego, w wieku 32-34 lat. Jak twierdzi rzecznik [...], usłyszeli oni m.in. zarzuty głodzenia porwanego, uwięzienia go przy pomocy łańcuchów, dręczenia go, wyłudzenia okupu od rodziny, przyczynienia się do zabójstwa porwanego.

źródło: NKJP: R. Nadaj: Zabójcy Olewnika stanęli przed sądem, Tygodnik Ciechanowski, 2007-11-20

Co się zmieniło wewnątrz młodego Fryderyka Chopina przez tych kilka dni, gdy był uwięziony w podziemiach Zamku Ostrogskich, gdy zmieniano go właśnie takimi metodami, gdy torturowano go w osobliwy sposób, w ciemności i w ciszy?

źródło: NKJP: Tomasz Piątek: Pałac Ostrogskich, 2008

Sejm podjął uchwałę w sprawie uwięzienia przez władze Chińskiej Republiki Ludowej działaczy opozycji demokratycznej.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.01.1999 r.

Wczoraj w Uniwersytecie Jagiellońskim uczczono 62. rocznicę akcji „Sonderaktion Krakau”, w ramach której okupanci aresztowali i uwięzili w obozach Sachsenhausen i Dachau 183 pracowników naukowych UJ i Akademii Górniczej.

źródło: NKJP: Znak pamięci, Dziennik Polski, 2001-11-07

Składnia

bez ograniczeń + uwięzić +
KOGO/CO

2. unieruchomić

Definicja

uniemożliwić komuś lub czemuś wydostanie się skądś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

antonimy:  uwolnić

Połączenia

  • lód, ogień uwięził
  • uwięzić ludzi; kobietę; dzieci; marynarzami; ptaka; łabędzia; jachty, samochody
  • uwięzić na długo, na zawsze
  • był uwięziony między piętrami; na balkonie; na stawie; pod gruzami, pod zawałem; pod autem, pod samochodem; przez ból, przez (długą) chorobę; przy brzegu rzeki; w rozbitym aucie; w drzwiach obrotowych; w kabinie; w domu, w pokoju, w mieszkaniu; w naczepie; w pojeździe, w samochodach uczestniczących w wypadku; w samochodowym foteliku; w studzience melioracyjnej; w klatce, w zagrodach; w portach; w plątaninie sznurów, w siatce z drutu; w dalekich górach; w śniegu, z zaspach; w (moich) silnych ramionach; w sobie; w świecie ciemności; we wraku; między skrzydłami obrotowych drzwi; wewnątrz pojazdu; pomagać uwięzionemu

Cytaty

Samochód, który uderzył bokiem w drzewo, przypominał wrak. Pod wpływem wielkiej siły rozpadł się na dwie części, były połączone ze sobą tylko listwą nadwozia. A mimo to w tak rozbitym aucie uwięzionych zostało dwu pasażerów.

źródło: NKJP: K. Jakubowski: Masakra w Wiśniewku, Tygodnik Ciechanowski, 2006-05-19

[...] spektakularną akcją strażaków była próba uwolnienia łabędzia, którego lód uwięził na zalewie w śródmiejskim parku.

źródło: NKJP: redakcja: Przyszła zima..., Tygodnik Ciechanowski, 2002-12-11

Będziemy się śmiać, chociaż myśleliśmy, że już się nie zaśmiejemy, kiedy w śmiertelnej ciszy wstał ranek dwunastego września, a Miasto było tak milczące, jakby umarło wraz z dwoma ohydnymi wieżowcami i trzema tysiącami swoich mieszkańców uwięzionych pod ich gruzami.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

A skoro już wszystkie te okoliczności zostały wymienione, nie obejdzie się również bez wzmianki o serii pocisków z pistoletu maszynowego, która powaliła dwóch monterów w niebieskich kombinezonach, kiedy byli uwięzieni między skrzydłami obrotowych drzwi.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: Tryby, 2003

[...] potem odstawiła rower na parking, przypięła go kłódką do stojaka i poszła kupić pewien drobiazg, nic wielkiego, szklane dzwoneczki śpiewające pod wpływem wiatru. Takie dzwoneczki wymarzyła sobie jej znajoma, uwięziona w domu przez długą chorobę.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Nie zabijać pająków, 2007

Składnia

bez ograniczeń + uwięzić +
KOGO/CO + GDZIE
Data ostatniej modyfikacji: 13.07.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj