UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

walczyć

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	walczę	walczymy
2 os.	walczysz	walczycie
3 os.	walczy	walczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	walczyłem +(e)m walczył	walczyłam +(e)m walczyła	walczyłom +(e)m walczyło	walczyliśmy +(e)śmy walczyli	walczyłyśmy +(e)śmy walczyły
2 os.	walczyłeś +(e)ś walczył	walczyłaś +(e)ś walczyła	walczyłoś +(e)ś walczyło	walczyliście +(e)ście walczyli	walczyłyście +(e)ście walczyły
3 os.	walczył	walczyła	walczyło	walczyli	walczyły

bezosobnik: walczono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę walczył będę walczyć	będę walczyła będę walczyć	będę walczyło będę walczyć	będziemy walczyli będziemy walczyć	będziemy walczyły będziemy walczyć
2 os.	będziesz walczył będziesz walczyć	będziesz walczyła będziesz walczyć	będziesz walczyło będziesz walczyć	będziecie walczyli będziecie walczyć	będziecie walczyły będziecie walczyć
3 os.	będzie walczył będzie walczyć	będzie walczyła będzie walczyć	będzie walczyło będzie walczyć	będą walczyli będą walczyć	będą walczyły będą walczyć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		walczmy
2 os.	walcz	walczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	walczyłbym bym walczył	walczyłabym bym walczyła	walczyłobym bym walczyło	walczylibyśmy byśmy walczyli	walczyłybyśmy byśmy walczyły
2 os.	walczyłbyś byś walczył	walczyłabyś byś walczyła	walczyłobyś byś walczyło	walczylibyście byście walczyli	walczyłybyście byście walczyły
3 os.	walczyłby by walczył	walczyłaby by walczyła	walczyłoby by walczyło	walczyliby by walczyli	walczyłyby by walczyły

bezosobnik: walczono by

bezokolicznik: walczyć

imiesłów przysłówkowy współczesny: walcząc

gerundium: walczenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	walczenie	walczenia
D.	walczenia	walczeń
C.	walczeniu	walczeniom
B.	walczenie	walczenia
N.	walczeniem	walczeniami
Ms.	walczeniu	walczeniach
W.	walczenie	walczenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: walczący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	walczący	walczący	walczący	walczące	walcząca
D.	walczącego	walczącego	walczącego	walczącego	walczącej
C.	walczącemu	walczącemu	walczącemu	walczącemu	walczącej
B.	walczącego	walczącego	walczący	walczące	walczącą
N.	walczącym	walczącym	walczącym	walczącym	walczącą
Ms.	walczącym	walczącym	walczącym	walczącym	walczącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	walczący	walczący	walczące	walczące
D.	walczących	walczących	walczących	walczących
C.	walczącym	walczącym	walczącym	walczącym
B.	walczących	walczących	walczących	walczące
N.	walczącymi	walczącymi	walczącymi	walczącymi
Ms.	walczących	walczących	walczących	walczących

Pochodzenie

Zob. walka

1. z okupantem

Definicja

używać siły lub broni w stosunku do osób bądź dużych grup ludzkich, które również używają siły lub broni, w celu sprawienia, by zrezygnowały z oporu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

batalion walczył; armia walczyła; Francuzi, Polacy, Rosjanie; żołnierze walczyli
walczyć mieczem, nożem, szablą
walczyć do końca
walczyć o niepodległość, o wolność, o wyzwolenie
walczyć przeciw/przeciwko bolszewikom, Krzyżakom, Szwedom, Turkom, Niemcom
walczyć z bolszewikami, z najeźdźcą, z Niemcami, z okupantem, z wrogiem; z Hitlerem; z bandytami, z przestępcami
walczyć za ojczyznę, za Polskę
walczyć bohatersko, heroicznie, mężnie, ofiarnie, zażarcie; konno, pieszo, zbrojnie
chcieć, musieć walczyć

Cytaty

	Czołowy dowódca wojskowy Konfederacji Barskiej, Kazimierz Pułaski, również walczył w Ameryce, został generałem wojsk rewolucyjnych i twórcą kawalerii amerykańskiej, poległ podczas oblężenia Savannah. źródło: NKJP: Jerzy Surdykowski: Duch Rzeczypospolitej, 2001
	[...] nie chcieli walczyć z hitleryzmem za wolną Polskę [...]. źródło: NKJP: Internet
	Ukraińcy byli razem z nami. Też walczyli przeciw bolszewikom. źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004
	Również podczas II wojny światowej polscy żołnierze walczyli przede wszystkim szablami obcymi, a jedynie sporadycznie rodzimymi, zachowanymi z okresu międzywojennego i walk wrześniowych. źródło: NKJP: Włodzimierz Kwaśniewicz: Dzieje szabli w Polsce, 1993
	Z narażeniem życia walczył o niepodległość Polski, walczył o demokrację, walczył o suwerenność. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 16.11.1994

Składnia

walczyć

(przeciw KOMU | z KIM) + (o CO | za KOGO/CO)

2. na ringu

Definicja

uczestniczyć w rywalizacji sportowej bądź prowadzonej dla czyjejś rozrywki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

walczyć z konkurentami, z przeciwnikiem, z rywalem, z zawodnikiem; z Gołotą, z Tysonem
walczyć dzielnie
chcieć, mieć walczyć

Cytaty

Dziś polscy bokserzy walczą z Amerykanami. Takiego wydarzenia w Łodzi jeszcze nie było i nic zatem dziwnego, że wywołuje ogromne zainteresowanie.

źródło: NKJP: (dk): Dziś polscy bokserzy walczą z Amerykanami, Express Ilustrowany, 2002-04-06

Zawodnicy 16-letni walczyli w Puławach, natomiast 17/18-latkowie pływali w Oświęcimiu.

źródło: NKJP: (MiR): Kolejne medale, Nowiny Raciborskie, 2002-03-20

— Dogrywka w tej walce trwała o 50 sekund za długo. Czy to możliwe?
— Sam się dziwię. Walczyłem z rywalem ważącym 30 kilogramów więcej, dlatego starałem się rozsądnie rozkładać siły.

źródło: NKJP: Tomasz Kuczyński: Dość rozpamiętywania!, Dziennik Zachodni, 2001-12-07

Składnia

walczyć

(z KIM)

3. z konkurentami

Definicja

dążyć do pokonania przeciwnika w jakimś sporze bądź rywalizacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

bić się, wojować, zmagać się

Połączenia

walczyć do końca
walczyć z opozycją, z prezydentem, z rządem, z władzą
próbować walczyć

Cytaty

Wie, jak wyrób sprzedawać i promować, jakie ceny dyktować i jak walczyć z konkurentami.

źródło: NKJP: Krzysztof Obłój: Mikroszkółka biznesu, Gazeta Wyborcza, 1993-08-19

Parlament walczył z prezydentem zażarcie i jawnie, na włosku wisiał prezydencki impeachment.

źródło: NKJP: Krystyna Kurczab-Redlich: Głową o mur Kremla, 2007

Reżim Aleksandra Łukaszenki walczy z opozycją także w Sieci.

źródło: Michał Chudziński: Wolna Europa zaatakowana, Dziennik Internautów, 2008-04-29 (di.com.pl)

Składnia

walczyć

(z KIM)

4. usuwać trudności

Definicja

dążyć do usunięcia niepożądanych zjawisk lub trudności, zdobycia czegoś bądź pomocy komuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wojować

Połączenia

policja, rząd walczy; strażacy; ludzie walczą
walczyć o byt, o chleb, o przetrwanie, o przeżycie, o życie; o odszkodowanie, o pieniądze; o awans, o medale, o mistrzostwo Europy, Polski, świata..., o puchar, o zwycięstwo; o fotel burmistrza, o prezydenturę, o reelekcję, o stołki, o władzę; o pokój, o prawa dzieci, kobiet, mieszkańców..., o równouprawnienie, o sprawiedliwość
walczyć z bandytyzmem, z bezrobociem, z biedą, z korupcją, z nałogiem, z pijaństwem, z piractwem, z przestępczością; z chorobą, z nowotworem, z ogniem, z powodzią, z żywiołem; z drzwiami, z zamkiem
walczyć ostro, zaciekle; skutecznie
chcieć, mieć, próbować, usiłować; potrafić walczyć

Cytaty

	Bank centralny ma walczyć z inflacją i chronić siłę nabywczą, siłę wymienną polskiego pieniądza. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.11.1995
	Przy tym i te pisma ledwo wiążą koniec z końcem, walczą o przetrwanie, część zaś z nich kończy swój żywot niejako w pół słowa. źródło: NKJP: NKJP: Leszek Szaruga: Spowolniony rytm, Gazeta Wyborcza, 1992-05-28
	Do tej pory potrafiłem się tylko obwiniać i narzekać, teraz zrozumiałem, że - poznając istotę choroby - można z nią skutecznie walczyć. źródło: NKJP: Anna Dodziuk: Wyjść z matni : proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994
	Wiedział, co należy czynić w czasie sztormu, potrafił walczyć z cyklonami i tajfunami. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek w krainie kangurów, 1957
	Powiedziałam sobie, że będę walczyć o syna, bo wiem, że jest niezdolny do dokonania kradzieży. źródło: NKJP: ST: Niesłusznie posądzony?, Nakielski Czas, 2003-02-12

Składnia

	+	walczyć	+	o KOGO/CO
	+	walczyć	+	z CZYM

5. pozyskiwać względy

Definicja

starać się pozyskać względy jakichś osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

walczyć o dziewczynę, o elektorat, o klienta, o kobiety, o studentów

Cytaty

	Pracujemy na trudnym rynku, gdzie stawiane są duże wymagania jakościowe, konkurencja nie śpi i co chwilę musimy walczyć o klienta nowościami. źródło: NKJP: (waw): Mamy się czym pochwalić, Nowiny Raciborskie, 2008-06-03
	W prymitywnej grupie mężczyźni walczyli o kobiety. Zwycięzcy w tej walce zapładniali je, przegrani nie zostawiali potomstwa. źródło: NKJP: Jerzy Duszyński: Skąd w nas tyle agresji?, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-09-05
	Dla mnie to nie facet, jak nie umie walczyć o dziewczynę. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Oni nie muszą walczyć o studentów, bo mają ich wciąż za dużo. źródło: NKJP: Pięć tysięcy mil podróży, Dziennik Polski, 2000-07-15

Składnia

walczyć

o KOGO

6. o zjawiskach

Definicja

książk.

o siłach natury lub zjawiskach ogólnych: przeciwstawiać się sobie

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

[...] żywioły kotłowały się i walczyły ze sobą, aż do momentu, kiedy ktoś powiedział: niech się stanie światłość.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Urwany ślad, 2001

Takie będzie kino przyszłości - ostrzegają Francuzi - zdehumanizowane, odcięte od starych mitologii, w których dobro walczyło ze złem. To będzie kino poza dobrem i złem!

źródło: NKJP: Tadeusz Sobolewski: Festiwal w Cannes stara się tworzyć przeciwwagę dla Hollywoodu, Gazeta Wyborcza, 1996-05-13

W nowym tygodniu będziemy obserwować, jak zima walczy z wiosną.

źródło: NKJP: emka: Byle do wiosny, Dlaczego?, 2009-08-13

Składnia

walczyć

(z CZYM)

Frazeologizmy

coś walczy o lepsze z czymś
ktoś walczy wręcz
ktoś walczy z wiatrakami
ktoś walczy ze śmiercią

Data ostatniej modyfikacji: 19.09.2023