Chronologizacja
Na podstawie indeksu haseł.
Pochodzenie
Zob. mścić
1. za krzywdę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odegrać się |
Połączenia
- zemścić się na gospodarzach, na Niemcach, na wrogach
- zemścić się za czyjąś śmierć
Cytaty
|
Po zatrzymaniu Damian K. powiedział policji, że chciał zemścić się na wuju za wszystkie krzywdy, których od niego doświadczył. źródło: NKJP: Katarzyna Tokarska: Tragiczny finał zemsty, Słowo Polskie, 2006-02-10 |
|
|
Leżałem w ciemności, z kołdrą naciągniętą na nos, i rozmyślałem nad tym, jak mógłbym się zemścić - na matce, ojcu i siostrze, na wszystkich, którzy mnie skrzywdzili [...]. źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Kinderszenen, 2008 |
|
|
Mahdia zginęła, a generał Kitchener został za to zwycięstwo Lordem Chartumu. I zemścił się za śmierć Gordona. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1961 |
|
|
[...] partyzanci napadli na obozowisko Alokulum nieopodal Gulu, gdzie mieszkała jego matka. Chcieli ją zabić, by zemścić się za zdradę syna. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Nocni wędrowcy, 2009 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zemszczę się |
zemścimy się |
|||
| 2 os. |
zemścisz się |
zemścicie się |
|||
| 3 os. |
zemści się |
zemszczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zemściłem się +(e)m się zemścił |
zemściłam się +(e)m się zemściła |
zemściłom się +(e)m się zemściło |
zemściliśmy się +(e)śmy się zemścili |
zemściłyśmy się +(e)śmy się zemściły |
| 2 os. |
zemściłeś się +(e)ś się zemścił |
zemściłaś się +(e)ś się zemściła |
zemściłoś się +(e)ś się zemściło |
zemściliście się +(e)ście się zemścili |
zemściłyście się +(e)ście się zemściły |
| 3 os. |
zemścił się |
zemściła się |
zemściło się |
zemścili się |
zemściły się |
bezosobnik: zemszczono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zemścijmy się |
|
| 2 os. |
zemścij się |
zemścijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zemściłbym się bym się zemścił |
zemściłabym się bym się zemściła |
zemściłobym się bym się zemściło |
zemścilibyśmy się byśmy się zemścili |
zemściłybyśmy się byśmy się zemściły |
| 2 os. |
zemściłbyś się byś się zemścił |
zemściłabyś się byś się zemściła |
zemściłobyś się byś się zemściło |
zemścilibyście się byście się zemścili |
zemściłybyście się byście się zemściły |
| 3 os. |
zemściłby się by się zemścił |
zemściłaby się by się zemściła |
zemściłoby się by się zemściło |
zemściliby się by się zemścili |
zemściłyby się by się zemściły |
bezosobnik: zemszczono by się
bezokolicznik: zemścić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zemściwszy się
gerundium: zemszczenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zemszczenie się |
zemszczenia się |
| D. | zemszczenia się |
zemszczeń się |
| C. | zemszczeniu się |
zemszczeniom się |
| B. | zemszczenie się |
zemszczenia się |
| N. | zemszczeniem się |
zemszczeniami się |
| Ms. | zemszczeniu się |
zemszczeniach się |
| W. | zemszczenie się |
zemszczenia się |
odpowiednik aspektowy: mścić się
Składnia
| Rzosobowy | + | zemścić się | + |
(na KIM) +
(za CO)
|
2. w przyszłości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- los zemścił się, okazja zemściła się
Cytaty
|
[...] kobiecie nie wolno zdradzać swoich tajemnic, gdyż to zemści się na niej. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Gdyby zamilkły kobiety, 2005 |
|
|
[...] ratownicy mówią, że poszukiwani popełnili wiele podstawowych błędów, a w ostatecznym rozrachunku zemściła się na nich nieznajomość terenu [...]. źródło: NKJP: Michał Jagiełło: Wołanie w górach: wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, 1979 |
|
|
Szóstoklasiści mają problemy z logicznym myśleniem i ułamkami. A na dodatek za szybko czytają. Wszystkie te braki zemściły się podczas wczorajszego sprawdzianu, który miał ocenić wiedzę i umiejętności uczniów kończących podstawówkę. źródło: NKJP: (KACH): Z matematyką klapa, Gazeta Krakowska, 2006-04-05 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
zemszczę się |
zemścimy się |
|||
| 2 os. |
zemścisz się |
zemścicie się |
|||
| 3 os. |
zemści się |
zemszczą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zemściłem się +(e)m się zemścił |
zemściłam się +(e)m się zemściła |
zemściłom się +(e)m się zemściło |
zemściliśmy się +(e)śmy się zemścili |
zemściłyśmy się +(e)śmy się zemściły |
| 2 os. |
zemściłeś się +(e)ś się zemścił |
zemściłaś się +(e)ś się zemściła |
zemściłoś się +(e)ś się zemściło |
zemściliście się +(e)ście się zemścili |
zemściłyście się +(e)ście się zemściły |
| 3 os. |
zemścił się |
zemściła się |
zemściło się |
zemścili się |
zemściły się |
bezosobnik: zemszczono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
zemścijmy się |
|
| 2 os. |
zemścij się |
zemścijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
zemściłbym się bym się zemścił |
zemściłabym się bym się zemściła |
zemściłobym się bym się zemściło |
zemścilibyśmy się byśmy się zemścili |
zemściłybyśmy się byśmy się zemściły |
| 2 os. |
zemściłbyś się byś się zemścił |
zemściłabyś się byś się zemściła |
zemściłobyś się byś się zemściło |
zemścilibyście się byście się zemścili |
zemściłybyście się byście się zemściły |
| 3 os. |
zemściłby się by się zemścił |
zemściłaby się by się zemściła |
zemściłoby się by się zemściło |
zemściliby się by się zemścili |
zemściłyby się by się zemściły |
bezosobnik: zemszczono by się
bezokolicznik: zemścić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zemściwszy się
gerundium: zemszczenie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | zemszczenie się |
zemszczenia się |
| D. | zemszczenia się |
zemszczeń się |
| C. | zemszczeniu się |
zemszczeniom się |
| B. | zemszczenie się |
zemszczenia się |
| N. | zemszczeniem się |
zemszczeniami się |
| Ms. | zemszczeniu się |
zemszczeniach się |
| W. | zemszczenie się |
zemszczenia się |
odpowiednik aspektowy: mścić się
Składnia
| Rznieżywotny | + | zemścić się | + |
(na KIM)
|