UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przełożony

Chronologizacja

1 połowa XV w., Bańk
XV w., Bor
Zob. przełożyć

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przełożony
przełożeni
ndepr
przełożone
depr
D. przełożonego
przełożonych
C. przełożonemu
przełożonym
B. przełożonego
przełożonych
N. przełożonym
przełożonymi
Ms. przełożonym
przełożonych
W. przełożony
przełożeni
ndepr
przełożone
depr

Inne uwagi

Zwykle lm

Pochodzenie

Pierwotnie imiesłów bierny od przełożyć w dawnym znaczeniu 'uczynić zwierzchnikiem, powierzyć władzę, urząd, obowiązek, sprawę do wykonania'; zob. przełożyć (z szuflady na półkę), łożyć

Definicja

osoba zajmująca wyższe miejsce w hierarchii służbowej lub instytucjonalnej i z tego względu mogąca wydawać polecenia osobom znajdującym się niżej w tej hierarchii

Noty o użyciu

W odniesieniu do kobiet używa się wyrazu przełożona.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zwierzchnik
antonimy:  podwładny

Połączenia

  • bezpośredni, wyższy przełożony; przełożony dyscyplinarny, kościelny, wojskowy, zakonny
  • przełożony klasztoru, zakonu; policjanta, pracowników; przełożona pielęgniarek
  • polecenie, uznanie, wniosek, zaufanie, zgoda, żądanie przełożonego
  • przełożony decyduje, pyta
  • powiadomić, słuchać, zawiadomić przełożonego
  • zgłosić przełożonemu
  • siostra przełożona

Cytaty

Nie był właściwie przełożonym Klossa, tylko szefem grupy, z którą Kloss współpracował.

źródło: NKJP: Andrzej Zbych (Andrzej Szypulski, Zbigniew Safjan): Stawka większa niż życie, 1967

Swoją myśl przekazała wychowawczyni i koleżankom w klasztorze. Mimo że pomysł od razu przypadł wszystkim do gustu, najważniejsze było słowo przełożonej klasztoru.

źródło: NKJP: Monotonia ma sens, Dziennik Bałtycki, 2003-06-29

Człowiek nie radzi sobie z emocjami, staje się agresywny albo zbyt lękliwy, nie może odnaleźć się w rodzinie. Pytanie: co z nim zrobić? Ukrywać jego lęki przed nim samym i jego przełożonymi?

źródło: NKJP: Zuzanna Kucharska: Poparzone dusze, Ozon, nr 2, 2005

Nowicjat w zakonie jezuitów trwał dwa lata, ale Skardze ten okres nadzwyczajnie skrócono do sześciu miesięcy. Przekonał bowiem przełożonych, że dokonał świadomego wyboru, ujawnił nieprzeciętne zdolności, a poza tym nie był już młodzieńcem, więc skierowano go na studia do rzymskiego kolegium jezuickiego.

źródło: NKJP: Marek Borucki: Polacy w Rzymie: od czasów Mieszka I do Jana Pawła II, 1995

Bezpośredni przełożony pracownika jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności nie wymienionych w § 1, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności pracownika.

źródło: NKJP: Kodeks Postepowania Administracyjnego

Składnia

bez ograniczeń + przełożony +
(KOGO/CZEGO)
bez ograniczeń + przełożony +
(CZYJ)
Data ostatniej modyfikacji: 19.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj