Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-paliti sę
Zob. palić
1. ogień
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zapłonąć |
Połączenia
- ogień rozpalił się
- rozpalić się od jednej zapałki
- rozpalić się na dobre
Cytaty
|
Po kilku minutach cały stos stanął w płomieniach. Kiedy ogień rozpalił się na dobre, przywódca osady odwrócił się i wyciągnął przed siebie nóż o ostrzu wygiętym w łuk. źródło: NKJP: Magdalena Salik: Gildia Hordów – fragment 2, Esensja, 2009-09-08 |
|
|
Ogień syczał, rozpalił się od jednej zapałki. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalę się |
rozpalimy się |
|||
| 2 os. |
rozpalisz się |
rozpalicie się |
|||
| 3 os. |
rozpali się |
rozpalą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłem się +(e)m się rozpalił |
rozpaliłam się +(e)m się rozpaliła |
rozpaliłom się +(e)m się rozpaliło |
rozpaliliśmy się +(e)śmy się rozpalili |
rozpaliłyśmy się +(e)śmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłeś się +(e)ś się rozpalił |
rozpaliłaś się +(e)ś się rozpaliła |
rozpaliłoś się +(e)ś się rozpaliło |
rozpaliliście się +(e)ście się rozpalili |
rozpaliłyście się +(e)ście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpalił się |
rozpaliła się |
rozpaliło się |
rozpalili się |
rozpaliły się |
bezosobnik: rozpalono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalmy się |
|
| 2 os. |
rozpal się |
rozpalcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłbym się bym się rozpalił |
rozpaliłabym się bym się rozpaliła |
rozpaliłobym się bym się rozpaliło |
rozpalilibyśmy się byśmy się rozpalili |
rozpaliłybyśmy się byśmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłbyś się byś się rozpalił |
rozpaliłabyś się byś się rozpaliła |
rozpaliłobyś się byś się rozpaliło |
rozpalilibyście się byście się rozpalili |
rozpaliłybyście się byście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpaliłby się by się rozpalił |
rozpaliłaby się by się rozpaliła |
rozpaliłoby się by się rozpaliło |
rozpaliliby się by się rozpalili |
rozpaliłyby się by się rozpaliły |
bezosobnik: rozpalono by się
bezokolicznik: rozpalić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpaliwszy się
gerundium: rozpalenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| D. | rozpalenia się |
rozpaleń się |
| C. | rozpaleniu się |
rozpaleniom się |
| B. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| N. | rozpaleniem się |
rozpaleniami się |
| Ms. | rozpaleniu się |
rozpaleniach się |
| W. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
odpowiednik aspektowy: rozpalać się
2. do czerwoności
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | nagrzać się, rozgrzać się |
Połączenia
- piec rozpalił się
Cytaty
|
Piec rozpalił się złowrogą czerwienią. źródło: NKJP: Usenet, 2002-07-15 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalę się |
rozpalimy się |
|||
| 2 os. |
rozpalisz się |
rozpalicie się |
|||
| 3 os. |
rozpali się |
rozpalą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłem się +(e)m się rozpalił |
rozpaliłam się +(e)m się rozpaliła |
rozpaliłom się +(e)m się rozpaliło |
rozpaliliśmy się +(e)śmy się rozpalili |
rozpaliłyśmy się +(e)śmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłeś się +(e)ś się rozpalił |
rozpaliłaś się +(e)ś się rozpaliła |
rozpaliłoś się +(e)ś się rozpaliło |
rozpaliliście się +(e)ście się rozpalili |
rozpaliłyście się +(e)ście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpalił się |
rozpaliła się |
rozpaliło się |
rozpalili się |
rozpaliły się |
bezosobnik: rozpalono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalmy się |
|
| 2 os. |
rozpal się |
rozpalcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłbym się bym się rozpalił |
rozpaliłabym się bym się rozpaliła |
rozpaliłobym się bym się rozpaliło |
rozpalilibyśmy się byśmy się rozpalili |
rozpaliłybyśmy się byśmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłbyś się byś się rozpalił |
rozpaliłabyś się byś się rozpaliła |
rozpaliłobyś się byś się rozpaliło |
rozpalilibyście się byście się rozpalili |
rozpaliłybyście się byście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpaliłby się by się rozpalił |
rozpaliłaby się by się rozpaliła |
rozpaliłoby się by się rozpaliło |
rozpaliliby się by się rozpalili |
rozpaliłyby się by się rozpaliły |
bezosobnik: rozpalono by się
bezokolicznik: rozpalić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpaliwszy się
gerundium: rozpalenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| D. | rozpalenia się |
rozpaleń się |
| C. | rozpaleniu się |
rozpaleniom się |
| B. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| N. | rozpaleniem się |
rozpaleniami się |
| Ms. | rozpaleniu się |
rozpaleniach się |
| W. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
odpowiednik aspektowy: rozpalać się
3. oczy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | rozświecić się |
Połączenia
- świeca rozpaliła się; oczy; światła rozpaliły się
- rozpalić się jak żagwie
Cytaty
|
Jego oczy rozpaliły się jak żagwie i nie tłumił ich nawet blask południa. źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Atlantyda, wyspa ognia, 1967 |
|
|
O godz. 21:00 zgasły światła i rozpaliła się świeca z płomieniem pobłogosławionym przez Ojca Świętego Jana Pawła II. źródło: Internet |
|
|
Po wschodniej stronie było już czarno, w dole rozpaliły się światła miasta. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalę się |
rozpalimy się |
|||
| 2 os. |
rozpalisz się |
rozpalicie się |
|||
| 3 os. |
rozpali się |
rozpalą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłem się +(e)m się rozpalił |
rozpaliłam się +(e)m się rozpaliła |
rozpaliłom się +(e)m się rozpaliło |
rozpaliliśmy się +(e)śmy się rozpalili |
rozpaliłyśmy się +(e)śmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłeś się +(e)ś się rozpalił |
rozpaliłaś się +(e)ś się rozpaliła |
rozpaliłoś się +(e)ś się rozpaliło |
rozpaliliście się +(e)ście się rozpalili |
rozpaliłyście się +(e)ście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpalił się |
rozpaliła się |
rozpaliło się |
rozpalili się |
rozpaliły się |
bezosobnik: rozpalono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalmy się |
|
| 2 os. |
rozpal się |
rozpalcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłbym się bym się rozpalił |
rozpaliłabym się bym się rozpaliła |
rozpaliłobym się bym się rozpaliło |
rozpalilibyśmy się byśmy się rozpalili |
rozpaliłybyśmy się byśmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłbyś się byś się rozpalił |
rozpaliłabyś się byś się rozpaliła |
rozpaliłobyś się byś się rozpaliło |
rozpalilibyście się byście się rozpalili |
rozpaliłybyście się byście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpaliłby się by się rozpalił |
rozpaliłaby się by się rozpaliła |
rozpaliłoby się by się rozpaliło |
rozpaliliby się by się rozpalili |
rozpaliłyby się by się rozpaliły |
bezosobnik: rozpalono by się
bezokolicznik: rozpalić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpaliwszy się
gerundium: rozpalenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| D. | rozpalenia się |
rozpaleń się |
| C. | rozpaleniu się |
rozpaleniom się |
| B. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| N. | rozpaleniem się |
rozpaleniami się |
| Ms. | rozpaleniu się |
rozpaleniach się |
| W. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
odpowiednik aspektowy: rozpalać się
4. uczucia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- konflikt, płomień wojny; gniew rozpalił się; rewolucja; nadzieja rozpaliła się; dusze, emocje, uczucia rozpaliły się
- rozpalić się w kibicach
- rozpalić się na nowo
- rozpalić się z podwójną siłą
Cytaty
|
Tyle uczuć rozpaliło się we mnie jednocześnie, że nie liczyłam się z niczym [...]. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Balzakiana, 2008 |
|
|
[...] miał jeszcze kilka sytuacji strzeleckich, w kibicach rozpaliła się nadzieja na kolejne zwycięstwo. źródło: NKJP: (SŁ): Kanał Występ - Victoria Buszkowo 2:5 (2:2), Nakielski Czas, 2007-05-23 |
|
|
Po paru miesiącach funkcjonowania agencji problem nabrzmiał, rozpaliły się emocje. źródło: NKJP: Gminny Ośrodek Rozkoszy, Dziennik Polski, 1999-01-02 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalę się |
rozpalimy się |
|||
| 2 os. |
rozpalisz się |
rozpalicie się |
|||
| 3 os. |
rozpali się |
rozpalą się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłem się +(e)m się rozpalił |
rozpaliłam się +(e)m się rozpaliła |
rozpaliłom się +(e)m się rozpaliło |
rozpaliliśmy się +(e)śmy się rozpalili |
rozpaliłyśmy się +(e)śmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłeś się +(e)ś się rozpalił |
rozpaliłaś się +(e)ś się rozpaliła |
rozpaliłoś się +(e)ś się rozpaliło |
rozpaliliście się +(e)ście się rozpalili |
rozpaliłyście się +(e)ście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpalił się |
rozpaliła się |
rozpaliło się |
rozpalili się |
rozpaliły się |
bezosobnik: rozpalono się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
rozpalmy się |
|
| 2 os. |
rozpal się |
rozpalcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
rozpaliłbym się bym się rozpalił |
rozpaliłabym się bym się rozpaliła |
rozpaliłobym się bym się rozpaliło |
rozpalilibyśmy się byśmy się rozpalili |
rozpaliłybyśmy się byśmy się rozpaliły |
| 2 os. |
rozpaliłbyś się byś się rozpalił |
rozpaliłabyś się byś się rozpaliła |
rozpaliłobyś się byś się rozpaliło |
rozpalilibyście się byście się rozpalili |
rozpaliłybyście się byście się rozpaliły |
| 3 os. |
rozpaliłby się by się rozpalił |
rozpaliłaby się by się rozpaliła |
rozpaliłoby się by się rozpaliło |
rozpaliliby się by się rozpalili |
rozpaliłyby się by się rozpaliły |
bezosobnik: rozpalono by się
bezokolicznik: rozpalić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozpaliwszy się
gerundium: rozpalenie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| D. | rozpalenia się |
rozpaleń się |
| C. | rozpaleniu się |
rozpaleniom się |
| B. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
| N. | rozpaleniem się |
rozpaleniami się |
| Ms. | rozpaleniu się |
rozpaleniach się |
| W. | rozpalenie się |
rozpalenia się |
odpowiednik aspektowy: rozpalać się