Chronologizacja
Pochodzenie
łac. artēria 'tchawica, tętnica'
z gr. artēría
1. w ruchu drogowym
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport
Połączenia
- największa, szeroka, wielka; dwupasmowa, trzypasmowa, wielopasmowa; centralna, główna, miejska, międzynarodowa, najważniejsza; bezkolizyjna, bezpieczna, niebezpieczna, ruchliwa arteria; arteria drogowa, komunikacyjna, transportowa, wodna; handlowa; przelotowa, wylotowa
- arteria miasta, stolicy
- arteria do granicy; arteria z miasta
- arteria na osiedlu; arteria w centrum, w mieście
- część arterii
- poszerzenie, wybudowanie arterii
- blokować arterię
- wjechać na arterię
Cytaty
Budowa Kanału Panamskiego, jednej z głównych arterii transportowych świata, rozpoczęła się w 1879 r. źródło: NKJP: (PAP): Kanał dla Panamy, Dziennik Polski, 1999-12-15 |
|
Ta nieco senna dziś ulica jest najszerszą arterią w Europie środkowo-wschodniej. źródło: NKJP: Wojciech Romański, Leszek K. Talko, Gazeta Wyborcza, 1992-01-01 |
|
Zbudowana ponad pół wieku temu arteria odcięła sztucznie miasto od rzeki. źródło: NKJP: Krystyna Pohl: Nadodrzański bulwar ma tętnić życiem, 2006 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | arteria |
arterie |
|
D. | arterii |
arterii |
neut |
przestarz. arteryj |
char | ||
C. | arterii |
arteriom |
|
B. | arterię |
arterie |
|
N. | arterią |
arteriami |
|
Ms. | arterii |
arteriach |
|
W. | arterio |
arterie |
2. tętnica
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
Relacje znaczeniowe
synonimy: | tętnica |
Połączenia
- zwężone arterie; arteria krwionośna
- arteria na szyi
- przebicie, przecięcie arterii
- przeciąć, przyszyć, rozerwać, wyszarpać arterię
- wprowadzenie do arterii krwi
Cytaty
To dość poważna rana, ale arterie na szczęście nie uszkodzone. źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996 |
|
Co ważne, ich sprzeciw budzi nie sama transfuzja, ale wprowadzenie do arterii krwi, bez względu na to, kto o tym zdecydował. źródło: NKJP: Bez obcej krwi: Dziennik Polski, 2002-06-21 |
|
Pociągnąłem półsetkowy łyk i czekałem, aż się rozleje po arteriach. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1995 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | arteria |
arterie |
|
D. | arterii |
arterii |
neut |
przestarz. arteryj |
char | ||
C. | arterii |
arteriom |
|
B. | arterię |
arterie |
|
N. | arterią |
arteriami |
|
Ms. | arterii |
arteriach |
|
W. | arterio |
arterie |