UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oswobodzić

Chronologizacja

1541, SPXVI

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oswobodzę
oswobodzimy
2 os. oswobodzisz
oswobodzicie
3 os. oswobodzi
oswobodzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oswobodziłem
+(e)m oswobodził
oswobodziłam
+(e)m oswobodziła
oswobodziłom
+(e)m oswobodziło
oswobodziliśmy
+(e)śmy oswobodzili
oswobodziłyśmy
+(e)śmy oswobodziły
2 os. oswobodziłeś
+(e)ś oswobodził
oswobodziłaś
+(e)ś oswobodziła
oswobodziłoś
+(e)ś oswobodziło
oswobodziliście
+(e)ście oswobodzili
oswobodziłyście
+(e)ście oswobodziły
3 os. oswobodził
oswobodziła
oswobodziło
oswobodzili
oswobodziły

bezosobnik: oswobodzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oswobodźmy
oswobódźmy
2 os. oswobodź
oswobódź
oswobodźcie
oswobódźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oswobodziłbym
bym oswobodził
oswobodziłabym
bym oswobodziła
oswobodziłobym
bym oswobodziło
oswobodzilibyśmy
byśmy oswobodzili
oswobodziłybyśmy
byśmy oswobodziły
2 os. oswobodziłbyś
byś oswobodził
oswobodziłabyś
byś oswobodziła
oswobodziłobyś
byś oswobodziło
oswobodzilibyście
byście oswobodzili
oswobodziłybyście
byście oswobodziły
3 os. oswobodziłby
by oswobodził
oswobodziłaby
by oswobodziła
oswobodziłoby
by oswobodziło
oswobodziliby
by oswobodzili
oswobodziłyby
by oswobodziły

bezosobnik: oswobodzono by

bezokolicznik: oswobodzić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

oswobodziwszy

gerundium: oswobodzenie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oswobodzenie
oswobodzenia
D. oswobodzenia
oswobodzeń
C. oswobodzeniu
oswobodzeniom
B. oswobodzenie
oswobodzenia
N. oswobodzeniem
oswobodzeniami
Ms. oswobodzeniu
oswobodzeniach
W. oswobodzenie
oswobodzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: oswobodzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oswobodzony
oswobodzony
oswobodzony
oswobodzone
oswobodzona
D. oswobodzonego
oswobodzonego
oswobodzonego
oswobodzonego
oswobodzonej
C. oswobodzonemu
oswobodzonemu
oswobodzonemu
oswobodzonemu
oswobodzonej
B. oswobodzonego
oswobodzonego
oswobodzony
oswobodzone
oswobodzoną
N. oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzoną
Ms. oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oswobodzeni
oswobodzeni
oswobodzone
oswobodzone
D. oswobodzonych
oswobodzonych
oswobodzonych
oswobodzonych
C. oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzonym
oswobodzonym
B. oswobodzonych
oswobodzonych
oswobodzonych
oswobodzone
N. oswobodzonymi
oswobodzonymi
oswobodzonymi
oswobodzonymi
Ms. oswobodzonych
oswobodzonych
oswobodzonych
oswobodzonych

odpowiedniki aspektowe: oswobadzać , oswabadzać

Pochodzenie

Zob. swoboda

1. więźniów

Definicja

książk. 
przywrócić wolność określonej grupie ludzi bądź na określonym obszarze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uwolnić, wyswobodzić, wyzwolić

Połączenia

  • został oswobodzony

Cytaty

Rosjanie weszli do Małejwsi 17 stycznia 1945 roku, w tym samym dniu, kiedy oswobodzona została od Niemców Warszawa.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994

W Krakowie komisarz Deym na naleganie miejscowych notablów oswobodził więźniów politycznych, czym wzbudził nieopisany entuzjazm.

źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1968

Wzięty do niewoli przez Niemców, oswobodzony przez Anglików, nie wrócił do kraju, obawiając się prześladowań, jakie w Polsce dotknęły żołnierzy AK.

źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1967

Możemy wybawić ludzi od głodu, nędzy czy niesprawiedliwości, możemy ich oswobodzić z niewoli czy więzienia i czynić dobro - wszyscy ludzie mają elementarne wyczucie dobra i zła, niezależnie od tego, do jakiej kultury należą [...].

źródło: NKJP: Internet

Na przełomie lipca i sierpnia 1944 roku rejon Proszowic, Kazimierzy Wielkiej, Skalbmierza, Pińczowa został na kilkanaście dni oswobodzony spod hitlerowskiej okupacji przez oddziały partyzanckie.

źródło: NKJP: Te cztery tygodnie, Dziennik Polski, 2006-08-05

Składnia

bez ograniczeń + oswobodzić +
KOGO/CO + od KOGO/CZEGO | spod CZEGO | z CZEGO

2. ręce

Definicja

książk. 
usunąć coś, co uniemożliwia komuś lub czemuś swobodny ruch

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uwolnić, wyswobodzić, wyzwolić

Połączenia

  • oswobodzić ręce

Cytaty

Oswobodził lewą rękę, potarł. Była zdrętwiała i boląca.

źródło: NKJP: Maria Borowa: Dominika znaczy niedziela, 1988

Siatka zdążyła pójść z dymem, więc dość szybko oswobodziłem nieruchome ciało.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005

Mówił, że bandyci napadli go w lesie, prosił, by oswobodzić mu ręce.

źródło: NKJP: (ćma): Komendant kazał wyjaśnić Skatowany przez znajomych, Express Ilustrowany, 2002-01-26

Ochroniarz wezwał drogą radiową kolegów z firmy, którzy go oswobodzili z kajdanek i powiadomili policję.

źródło: NKJP: (ćma): Wymyślił sobie napad, Express Ilustrowany, 2002-02-16

Mój znajomy kilka lat temu oswobodził w Tatrach świstaka, który - zapewne w poszukiwaniu czegoś smacznego - wsadził pyszczek do porzuconej puszki.

źródło: NKJP: Adam Wajrak: Z jelonkiem na dystans, Gazeta Wyborcza, 1993-08-04

Składnia

bez ograniczeń + oswobodzić +
KOGO/CO + (z CZEGO)
bez ograniczeń + oswobodzić +
KOMU + CO

3. umysł

Definicja

książk. 
uczynić wolnym od jakichś negatywnych uczuć, zjawisk lub obowiązków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyswobodzić, wyzwolić

Cytaty

Przysięgałem jako oficer carski, carat się skończył, więc byłem oswobodzony od wiążącej mnie przysięgi.

źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Na skraju imperium, 2000

Oswobodzona od próżnych zmartwień, płytkich ambicji, ulotnych chimer, czuję się wolna jak nigdy przedtem.

źródło: NKJP: Marek Warecki, Wojciech Warecki: Jak się razem zestarzeć, Polityka nr 2707, 2009-05-30

Strażacy zamierzali również oswobodzić od dokuczliwych owadów mieszkańców budynku przy ul. Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku.

źródło: NKJP: (mid): Osy w szkole, Dziennik Bałtycki, 2011

Jednakże zaakceptowanie pewnych zdarzeń lub pogodzenie się z nimi uwalnia nasz umysł. Dzięki takiemu oswobodzeniu myśli zdobywamy energię, która była tłamszona przez zamartwianie się.

źródło: NKJP: Katarzyna Lorek: Władca czasu, czyli skuteczne zarządzanie własnym życiem, 2008

W niedzielę o 20.15 gimnazjaliści spotkali się w miejscowym kościele. Przyszli, by – jak wyraził to jeden z recytatorów – prosić o to, aby Ojciec Święty „umocnił przykładem swego życia i oswobodził od niepokoju o dzień i rok następny”.

źródło: NKJP: (TAJ): Przegląd tygodnia, Gazeta Krakowska, 2007-09-07

Składnia

bez ograniczeń + oswobodzić +
KOGO + (od CZEGO)
Data ostatniej modyfikacji: 17.05.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj