UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zamilknąć

Chronologizacja

SStp, SKN, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. milknąć

1. rozmówca

Definicja

przestać mówić lub wydawać inne dźwięki ustami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ucichnąć, umilknąć

Połączenia

młodzieniec, rozmówca zamilkł; dziewczyna, publiczność zamilkła; dziecko zamilkło
zamilknąć na (dłuższą) chwilę, na moment
zamilknąć na dobre, nagle, naraz, natychmiast, posłusznie, raptem, zupełnie; znacząco
zamilknąć i czekać, zamilknąć i słuchać, zamilknąć i spojrzeć, zamilknąć i zamyślić się, zamilknąć i znieruchomieć; zaczerwienić się i zamilknąć, zająknąć się i zamilknąć, zawstydzić się i zamilknąć, zmieszać się i zamilknąć

Cytaty

	Dziewczyna zbita z tropu zamilkła. źródło: KWSJP: Mieczysław Maliński: Matka Jezusa, 1981
	Zamilkli i szli zamyśleni obok siebie. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998
	Pobladł, na moment zamilkł, ale już po chwili zaczął bardzo prędko opowiadać. źródło: KWSJP: Marcin Wolski: Agent dołu, 1988
	Roześmiał się i od razu zamilkł. źródło: KWSJP: Julian Stryjkowski: Austeria, 1966
	- Zamilknij [...], czy nie widzisz, że gniewasz twego drogiego ojca? źródło: KWSJP: Maria Krüger: Godzina pąsowej róży, 1960

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamilknę	zamilkniemy
2 os.	zamilkniesz	zamilkniecie
3 os.	zamilknie	zamilkną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłem +(e)m zamilkł	zamilkłam +(e)m zamilkła	zamilkłom +(e)m zamilkło	zamilkliśmy +(e)śmy zamilkli	zamilkłyśmy +(e)śmy zamilkły
2 os.	zamilkłeś +(e)ś zamilkł	zamilkłaś +(e)ś zamilkła	zamilkłoś +(e)ś zamilkło	zamilkliście +(e)ście zamilkli	zamilkłyście +(e)ście zamilkły
3 os.	zamilkł	zamilkła	zamilkło	zamilkli	zamilkły

bezosobnik: zamilknięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamilknijmy
2 os.	zamilknij	zamilknijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłbym bym zamilkł	zamilkłabym bym zamilkła	zamilkłobym bym zamilkło	zamilklibyśmy byśmy zamilkli	zamilkłybyśmy byśmy zamilkły
2 os.	zamilkłbyś byś zamilkł	zamilkłabyś byś zamilkła	zamilkłobyś byś zamilkło	zamilklibyście byście zamilkli	zamilkłybyście byście zamilkły
3 os.	zamilkłby by zamilkł	zamilkłaby by zamilkła	zamilkłoby by zamilkło	zamilkliby by zamilkli	zamilkłyby by zamilkły

bezosobnik: zamilknięto by

bezokolicznik: zamilknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zamilkłszy

gerundium: zamilknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamilknięcie	zamilknięcia
D.	zamilknięcia	zamilknięć
C.	zamilknięciu	zamilknięciom
B.	zamilknięcie	zamilknięcia
N.	zamilknięciem	zamilknięciami
Ms.	zamilknięciu	zamilknięciach
W.	zamilknięcie	zamilknięcia

odpowiednik aspektowy: milknąć

Składnia

Rz_osobowy

zamilknąć

2. dźwięk

Definicja

przestać rozbrzmiewać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ucichnąć, umilknąć

Połączenia

dźwięk, głos, gwar, śpiew, świergot, tupot zamilkł; kanonada, melodia, muzyka, strzelanina, wrzawa zamilkła; brawa, kroki, odgłosy, oklaski, owacje, pieśni, rozmowy, strzały, śmiechy zamilkły
zamilknąć nagle, naraz, natychmiast, szybko, wreszcie, zupełnie

Cytaty

	Zamilkły ostatnie tony skrzypiec. źródło: KWSJP: Julian Stryjkowski: Austeria, 1966
	Nagle muzyka zamilkła, a potem obudziła się z powrotem, ale inna, wolniejsza, bardziej rzewna. źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005
	Zamilkły rozmowy przy stołach, oczy wszystkich skierowały się na nowo przybyłą, groźną postać. źródło: NKJP: Karol Olgierd Borchardt: Szaman morski, 1988
	Praga wyglądała jak miasto duchów - zamilkły śmiechy, zabawy i cały normalny gwar miasta. źródło: NKJP: Havel nie ma guza, Super Express, 1998, nr 15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamilknę	zamilkniemy
2 os.	zamilkniesz	zamilkniecie
3 os.	zamilknie	zamilkną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłem +(e)m zamilkł	zamilkłam +(e)m zamilkła	zamilkłom +(e)m zamilkło	zamilkliśmy +(e)śmy zamilkli	zamilkłyśmy +(e)śmy zamilkły
2 os.	zamilkłeś +(e)ś zamilkł	zamilkłaś +(e)ś zamilkła	zamilkłoś +(e)ś zamilkło	zamilkliście +(e)ście zamilkli	zamilkłyście +(e)ście zamilkły
3 os.	zamilkł	zamilkła	zamilkło	zamilkli	zamilkły

bezosobnik: zamilknięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamilknijmy
2 os.	zamilknij	zamilknijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłbym bym zamilkł	zamilkłabym bym zamilkła	zamilkłobym bym zamilkło	zamilklibyśmy byśmy zamilkli	zamilkłybyśmy byśmy zamilkły
2 os.	zamilkłbyś byś zamilkł	zamilkłabyś byś zamilkła	zamilkłobyś byś zamilkło	zamilklibyście byście zamilkli	zamilkłybyście byście zamilkły
3 os.	zamilkłby by zamilkł	zamilkłaby by zamilkła	zamilkłoby by zamilkło	zamilkliby by zamilkli	zamilkłyby by zamilkły

bezosobnik: zamilknięto by

bezokolicznik: zamilknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zamilkłszy

gerundium: zamilknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamilknięcie	zamilknięcia
D.	zamilknięcia	zamilknięć
C.	zamilknięciu	zamilknięciom
B.	zamilknięcie	zamilknięcia
N.	zamilknięciem	zamilknięciami
Ms.	zamilknięciu	zamilknięciach
W.	zamilknięcie	zamilknięcia

odpowiednik aspektowy: milknąć

Składnia

Rz_nieżywotny

zamilknąć

3. urządzenie

Definicja

przestać wydawać dźwięki

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ucichnąć, umilknąć

Połączenia

głośnik, młyn, silnik, telefon zamilkł; turbina zamilkła; armaty, działa, karabiny; dzwony, instrumenty, organy; ptaki zamilkły
zamilknąć nagle, naraz, wreszcie

Cytaty

	Głośnik wreszcie zamilkł i tancerze, ucałowawszy ręce swym damom, stanęli przy ścianach. źródło: KWSJP: Michał Choromański: Dygresje na temat kaloszy, 1966
	Zniszczona została cała infrastruktura techniczna miasta: przestały działać wodociągi, zgasło światło [...], zamilkły telefony, nawet komórkowe. źródło: KWSJP: Jan Dziadul: Powódź w Kotlinie Kłodzkiej, Polityka, 1998, nr 31
	Do Wigilii Paschalnej zamilkną organy, dzwony i instrumenty muzyczne. źródło: KWSJP: W czwartek początek Triduum Paschalnego, Głos Szczeciński, 2006
	Czasami z serbskiego brzegu zaterkocze karabin maszynowy i po chwili zamilknie. źródło: KWSJP: Andrzej Kuśniewicz: Król Obojga Sycylii, 1970
	Upał był tak wielki, iż zamilkły ptaki. źródło: NKJP: Krzysztof Filcek: Na spacer z lornetką, Gazeta Wyborcza, 1992-08-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamilknę	zamilkniemy
2 os.	zamilkniesz	zamilkniecie
3 os.	zamilknie	zamilkną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłem +(e)m zamilkł	zamilkłam +(e)m zamilkła	zamilkłom +(e)m zamilkło	zamilkliśmy +(e)śmy zamilkli	zamilkłyśmy +(e)śmy zamilkły
2 os.	zamilkłeś +(e)ś zamilkł	zamilkłaś +(e)ś zamilkła	zamilkłoś +(e)ś zamilkło	zamilkliście +(e)ście zamilkli	zamilkłyście +(e)ście zamilkły
3 os.	zamilkł	zamilkła	zamilkło	zamilkli	zamilkły

bezosobnik: zamilknięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamilknijmy
2 os.	zamilknij	zamilknijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłbym bym zamilkł	zamilkłabym bym zamilkła	zamilkłobym bym zamilkło	zamilklibyśmy byśmy zamilkli	zamilkłybyśmy byśmy zamilkły
2 os.	zamilkłbyś byś zamilkł	zamilkłabyś byś zamilkła	zamilkłobyś byś zamilkło	zamilklibyście byście zamilkli	zamilkłybyście byście zamilkły
3 os.	zamilkłby by zamilkł	zamilkłaby by zamilkła	zamilkłoby by zamilkło	zamilkliby by zamilkli	zamilkłyby by zamilkły

bezosobnik: zamilknięto by

bezokolicznik: zamilknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zamilkłszy

gerundium: zamilknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamilknięcie	zamilknięcia
D.	zamilknięcia	zamilknięć
C.	zamilknięciu	zamilknięciom
B.	zamilknięcie	zamilknięcia
N.	zamilknięciem	zamilknięciami
Ms.	zamilknięciu	zamilknięciach
W.	zamilknięcie	zamilknięcia

odpowiednik aspektowy: milknąć

Składnia

Rz_nieosobowy

zamilknąć

4. poeta

Definicja

zaprzestać działalności artystycznej

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:

umilknąć

Połączenia

artysta, autor, poeta, polityk, twórca, zespół zamilkł; opozycja zamilkła
zamilknąć na długo, na kilka lat, na rok, na zawsze

Cytaty

	Wielu popularnych niegdyś autorów zamilkło, inni [...] nie potrafią powtórzyć dawnych sukcesów. źródło: NKJP: Marcin Baczyński, Michał Cichy: Wydawcy, Gazeta Wyborcza, 1997-09-12
	Po tym zbiorze [...] jako poeta zamilkł. Kilkanaście wierszy, które napisał w następnych latach, nie doczekało się publikacji. źródło: Internet
	Mistrzowie w zasadzie zamilkli, jeśli nie liczyć literackich ekranizacji zrealizowanych przez Wajdę i Kawalerowicza. źródło: NKJP: Kino moralnej pustki, Trybuna, 2006
	Starzy rzeźbiarze, nie znajdując uznania na wsi, zamilkli. źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zamilknę	zamilkniemy
2 os.	zamilkniesz	zamilkniecie
3 os.	zamilknie	zamilkną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłem +(e)m zamilkł	zamilkłam +(e)m zamilkła	zamilkłom +(e)m zamilkło	zamilkliśmy +(e)śmy zamilkli	zamilkłyśmy +(e)śmy zamilkły
2 os.	zamilkłeś +(e)ś zamilkł	zamilkłaś +(e)ś zamilkła	zamilkłoś +(e)ś zamilkło	zamilkliście +(e)ście zamilkli	zamilkłyście +(e)ście zamilkły
3 os.	zamilkł	zamilkła	zamilkło	zamilkli	zamilkły

bezosobnik: zamilknięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zamilknijmy
2 os.	zamilknij	zamilknijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zamilkłbym bym zamilkł	zamilkłabym bym zamilkła	zamilkłobym bym zamilkło	zamilklibyśmy byśmy zamilkli	zamilkłybyśmy byśmy zamilkły
2 os.	zamilkłbyś byś zamilkł	zamilkłabyś byś zamilkła	zamilkłobyś byś zamilkło	zamilklibyście byście zamilkli	zamilkłybyście byście zamilkły
3 os.	zamilkłby by zamilkł	zamilkłaby by zamilkła	zamilkłoby by zamilkło	zamilkliby by zamilkli	zamilkłyby by zamilkły

bezosobnik: zamilknięto by

bezokolicznik: zamilknąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zamilkłszy

gerundium: zamilknięcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zamilknięcie	zamilknięcia
D.	zamilknięcia	zamilknięć
C.	zamilknięciu	zamilknięciom
B.	zamilknięcie	zamilknięcia
N.	zamilknięciem	zamilknięciami
Ms.	zamilknięciu	zamilknięciach
W.	zamilknięcie	zamilknięcia

odpowiednik aspektowy: milknąć

Składnia

Rz_osobowy

zamilknąć

Data ostatniej modyfikacji: 22.10.2013