UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uprzeć się

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

psł. *uperti sę, *upьrǫ sę 'stawić opór, przeciwstawić się, sprzeciwić się'

Zob. przeć (przed siebie)

Definicja

pozostać przy swoim zdaniu lub swojej decyzji pomimo argumentów innej osoby lub zaistniałych okoliczności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • uprzeć się przy swoim

Cytaty

Turoń chciał boisko dla młodzieży budować i skocznię narciarską za miastem. Miedza uparł się przy restauracji z motelem.

źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988

Uparła się na tę podróż, naprawdę niebezpieczną. Nie potrafił jej powstrzymać, chociaż robił, co mógł, aby nie jechała do Czeczenii.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008

Andrew chciał zamówić taksówkę, ale uparła się, że odwiezie go na lotnisko jego terenowym nissanem.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008

[...] w Alpach, Górach Skalistych i Andach - wytyczone są trasy dla szaleńców, którzy uparli się, żeby najwyższe szczyty zdobywać na rowerach.

źródło: NKJP: Piotr Toborek, Tadeusz Iwanicki: W górę na pedałach, Gazeta Wyborcza, 1992-06-26

Nie zostanę sama, wydana na pastwę najgorszych obaw. A jeśli uprzesz się jechać, pojadę z tobą.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uprę się
uprzemy się
2 os. uprzesz się
uprzecie się
3 os. uprze się
uprą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uparłem się
+(e)m się uparł
uparłam się
+(e)m się uparła
uparłom się
+(e)m się uparło
uparliśmy się
+(e)śmy się uparli
uparłyśmy się
+(e)śmy się uparły
2 os. uparłeś się
+(e)ś się uparł
uparłaś się
+(e)ś się uparła
uparłoś się
+(e)ś się uparło
uparliście się
+(e)ście się uparli
uparłyście się
+(e)ście się uparły
3 os. uparł się
uparła się
uparło się
uparli się
uparły się

bezosobnik: uparto się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uprzyjmy się
2 os. uprzyj się
uprzyjcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uparłbym się
bym się uparł
uparłabym się
bym się uparła
uparłobym się
bym się uparło
uparlibyśmy się
byśmy się uparli
uparłybyśmy się
byśmy się uparły
2 os. uparłbyś się
byś się uparł
uparłabyś się
byś się uparła
uparłobyś się
byś się uparło
uparlibyście się
byście się uparli
uparłybyście się
byście się uparły
3 os. uparłby się
by się uparł
uparłaby się
by się uparła
uparłoby się
by się uparło
uparliby się
by się uparli
uparłyby się
by się uparły

bezosobnik: uparto by się

bezokolicznik: uprzeć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uparłszy się

gerundium: uparcie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uparcie się
uparcia się
D. uparcia się
uparć się
C. uparciu się
uparciom się
B. uparcie się
uparcia się
N. uparciem się
uparciami się
Ms. uparciu się
uparciach się
W. uparcie się
uparcia się

Składnia

Rzosobowy + uprzeć się +
przy CZYM
Rzosobowy + uprzeć się +
na CO
Rzosobowy + uprzeć się +
że ZDANIE | żeby ZDANIE
Rzosobowy + uprzeć się +
BEZOKOLICZNIK
Data ostatniej modyfikacji: 26.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj