UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pogaństwo

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Pochodny od poganin

1.a wiara w wielu bogów

Definicja

wiara w wielu bogów w okresie poprzedzającym wprowadzenie chrześcijaństwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół wyznania: zasady i prawdy wiary

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Połączenia

  • pogaństwo i chrześcijaństwo
  • czasy, mroki; nawrót, upadek pogaństwa
  • powrót do pogaństwa
  • walka z pogaństwem
  • nawrócony; wywodzący się z pogaństwa
  • trwać w pogaństwie

Cytaty

Feuerbach przejawia skłonność do określania wierzeń przedchrześcijańskich zbiorczą nazwą - religia pogańska [...] Ma to swoje źródło w tym, iż dzieje religijne ludzkości ujmuje on jako rozpadające się na dwie zasadnicze fazy: czasy pogaństwa i chrześcijaństwo.

źródło: NKJP: Ryszard Panasiuk: Filozofia: historia i współczesność: studia, odczyty, eseje, 2001

Najwybitniejszą rolę w ukształtowaniu się średniowiecznej Europy odegrali Frankowie. Ich nawrócenie z pogaństwa na chrześcijaństwo łączy się z osobą Chlodwiga (481-511), który w końcu V w. przyjmuje chrzest.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Dzieciństwo i młodość spędził w mrokach pogaństwa. Wydostał się z nich poprzez chrzest, do którego skłonił go sam Bóg. Borys, a właściwie już Michał nie poprzestał jedynie na swoim nawróceniu, ale podjął się wielkiego zadania doprowadzenia do prawdziwej wiary rządzonego przez siebie ludu.

źródło: NKJP: Mirosław J. Leszka: Wizerunek władców pierwszego państwa bułgarskiego w bizantyńskich źródłach pisanych VIII- I połowa XII w., 2003

Proces nawracania kraju odbywał się stopniowo, najdłużej zaś przy pogaństwie trwała ludność Żmudzi, która oficjalnie przyjęła chrzest dopiero dwa lata po bitwie grunwaldzkiej, w 1412 r.

źródło: NKJP: Alicja Dybkowska: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994

W utworach metalowych formacji nie brakowało elementów czarnej magii, nawoływania do powrotu do pogaństwa, kultu siły i niekiedy wręcz nazistowskich poglądów.

źródło: NKJP: Paweł Gzyl: To śpiewa młodość, Dziennik Polski, 2001-09-28

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pogaństwo
pogaństwa
D. pogaństwa
pogaństw
C. pogaństwu
pogaństwom
B. pogaństwo
pogaństwa
N. pogaństwem
pogaństwami
Ms. pogaństwie
pogaństwach
W. pogaństwo
pogaństwa

Inne uwagi

Zwykle lp

1.b ludzie

Definicja

ogół pogan

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

[...]autor śledzi losy chrześcijaństwa od czasu Konstantyna Wielkiego do czasów Justyniana I. W trzech ostatnich rozdziałach opisuje walkę z pogaństwem w cesarstwie wschodniorzymskim do czasów Justyniana I i wskazuje na przyczyny upadku pogaństwa starożytnego.

źródło: NKJP: Waldemar Ceran: Historia i bibliografia rozumowana bizantynologii polskiej (1800-1998) , 1999

Samo przyjęcie chrześcijaństwa przez władców Rusi oznaczało ścisły sojusz polityczny władzy świeckiej i Cerkwi, czyniąc z politycznej i religijnej walki z pogaństwem słowiańskim podstawowe zagadnienia ideologiczne.

źródło: NKJP: Gedymin Spychalski: Myśl społeczno-ekonomiczna starożytności i średniowiecza, 2000

[...] polityka cesarstwa tym razem w odniesieniu do pogaństwa stawała się coraz bardziej nietolerancyjna. Zaczęły się pojawiać zakazy sprawowania kultu pogańskiego. [...] W odpowiedzi na politykę postępującej nietolerancji wzrastał opór pogaństwa.

źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996

Witamy w piastowskiej Legnicy. Prosimy Cię, byś pobłogosławił legnickie pola, gdzie chrześcijanie bronili Europy przed zalewem pogaństwa - przywitał Papieża przy ołtarzu bp Tadeusz Rybak [...].

źródło: NKJP: Papieskie orędzie sprawiedliwości, Gazeta Wyborcza ,1997-06-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pogaństwo
pogaństwa
D. pogaństwa
pogaństw
C. pogaństwu
pogaństwom
B. pogaństwo
pogaństwa
N. pogaństwem
pogaństwami
Ms. pogaństwie
pogaństwach
W. pogaństwo
pogaństwa

Inne uwagi

Zwykle lp

2. współczesne

Definicja

życie bez wartości wyznawanych przez chrześcijaństwo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Mimo tysiąclecia obecności Chrystusa i Ewangelii w Polsce istnieje potrzeba - naprzeciw zeświecczeniu, wyrzucaniu Boga i lekceważeniu Go - siły ducha, gdyż bez niej możemy zejść w pogaństwo, to jest w świat zaniedbania, kłótni, walk i pożądania pieniądza, które może tylko przynieść zło i krzywdę[...].

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Niebezpieczeństwo pogaństwa, Gazeta Wyborcza, 1993-02-08

Kościół jest powszechny. Zdarza się obecnie coraz częściej, że biały misjonarz jedzie do czarnej Afryki, a Afrykańczyk przyjeżdża ewangelizować starą z tradycjami chrześcijańskimi, idącą w kierunku pogaństwa, Europę.

źródło: NKJP: Pere Andre, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2002-08-16

„Kraje starej Europy głoszą światło Ewangelii, ale także je gaszą i rozniecają żarówkę, która ma kierować rozwojem współczesnego pogaństwa. Dzieje się to także u nas w Polsce. Moda na nieograniczoną wolność, która może niszczyć każdego stojącego na drodze, jest bolesnym cofnięciem się do prymitywów”

źródło: NKJP: Marek Maszek: Prymas na Trzech Króli, Gazeta Wyborcza, 1993-01-07,

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pogaństwo
pogaństwa
D. pogaństwa
pogaństw
C. pogaństwu
pogaństwom
B. pogaństwo
pogaństwa
N. pogaństwem
pogaństwami
Ms. pogaństwie
pogaństwach
W. pogaństwo
pogaństwa

Inne uwagi

Zwykle lp

Data ostatniej modyfikacji: 27.11.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj