UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

buczyna

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. buk 1a

1.a drzewo

Definicja

buk - drzewo

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  buk
hiperonimy:  drzewo

Połączenia

  • młoda buczyna; dorodne buczyny
  • gałęzie buczyny

Cytaty

Pobiegłem za nim, zagłębiając się w ciemny tunel utworzony przez gałęzie buczyny.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Dorodne buczyny wyróżniają się tu strzelistością i ogromnymi pniami.

źródło: NKJP: Jerzy Wójcik: Objedź Wrocław na rowerze, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-04-27

Podczas krótkiego zastanowienia się zauważył leżącą obok pokaźnych rozmiarów buczynę.

źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. buczyna
buczyny
D. buczyny
buczyn
C. buczynie
buczynom
B. buczynę
buczyny
N. buczyną
buczynami
Ms. buczynie
buczynach
W. buczyno
buczyny

1.b drewno

Definicja

drewno buku - drzewa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł materiały używane w przemyśle

Relacje znaczeniowe

synonimy:  buk
hiperonimy:  drewno

Połączenia

  • wysuszona buczyna
  • kawałek; zapach buczyny
  • wyrzeźbić z buczyny
  • wycinane w buczynie

Cytaty

Gromada miejscowych wieśniaków wiozła piękną, należycie wysuszoną buczynę.

źródło: NKJP: Marek Ławrynowicz: Korytarz, 2006

Leżałem na szerokiej i twardej skrzyni, czułem zapach płonącej buczyny, Hermina z czoła pot, a może krew mi ścierała.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Marsz Polonia, 2008

Piece pracują bez przerwy. Do jednego ładuje się dziesięć kubików buczyny i rozpala ogień, potem odcina się dopływ powietrza i po 48 godzinach jest tona węgla drzewnego.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Zima leśnych ludzi, Gazeta Wyborcza, 1993-02-26

Miał on niezwykłe uzdolnienia manualne, więc wyrzeźbił z kawałka buczyny szopkę, która zajęła główne miejsce na bożonarodzeniowym drzewku, a trochę waty i bibuły dopełniły wyglądu.

źródło: NKJP: Na obcej ziemi, Wychowawca nr 136, 2004-04

Na przednówku oprócz mioteł wiązanych z brzeziny, pędzli z prośnianej słomy, lutowych palm robionych z przekwitającego sitowia i sosnowych kropideł, sprzedawali figurynki wycinane w dębinie i w buczynie.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Przepis na Baraninę, Polityka nr 2401, 2003-05-17

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. buczyna
buczyny
D. buczyny
buczyn
C. buczynie
buczynom
B. buczynę
buczyny
N. buczyną
buczynami
Ms. buczynie
buczynach
W. buczyno
buczyny

Inne uwagi

Zwykle lp

1.c owoce

Definicja

owoce buku - drzewa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bukiew
hiperonimy:  owoc

Połączenia

  • buczyna i żołędzie
  • zbierać buczynę

Cytaty

Pieniądze odkładane na książeczki dzieci zarabiają same zbierając żołędzie, buczynę, jagody, puszki, czy pomagając przy wykopkach.

źródło: NKJP: (K. B.): Ziarnko do ziarnka, Dziennik Bałtycki, 2002-03-20

Żywi się głównie nasionami zbóż, traw i krzewów, owadami, owocami drzew (buczyna i żołędzie), zjada także ślimaki i dżdżownice.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

W latach nieurodzaju robiono kasze z rdestu i ziarna komosy, a do jedzenia dodawano żołędzie i buczynę, aby zwiększyć jego ilość.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004

Charakterystycznym jest fakt, ze w sąsiadujących lasach prowadzony jest intensywny zbiór jagody czarnej oraz buczyny.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. buczyna
buczyny
D. buczyny
buczyn
C. buczynie
buczynom
B. buczynę
buczyny
N. buczyną
buczynami
Ms. buczynie
buczynach
W. buczyno
buczyny

Inne uwagi

Zwykle lp

2. las

Definicja

las złożony z drzew buku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  las

Połączenia

  • buczyny górskie; karpackie
  • partie, zespoły buczyn
  • znaleźć w buczynach

Cytaty

Brzegi w części wysokie, strome, w dużej mierze porośnięte lasem, m.in. partiami pięknych buczyn.

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska: przewodnik, 1989

Lasy zachowały się tylko w niewielkich kompleksach (las mieszany i bory sosnowe, a także zespoły buczyny karpackiej).

źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997

Lasy bukowe. Są nie tylko piękne, ale obfitują także w różne gatunki grzybów. W buczynach znajdziemy np. prawdziwka i kurkę.

źródło: NKJP: Mariusz Hujdus, ib, mp, dobry: Wysyp po pełni, Trybuna Śląska, 2004-09-17

Jednym z dyskutowanych założeń ma być zagospodarowanie fragmentu lasu, leżącego na skraju parku. - Chodzi o kilkanaście hektarów buczyny, gradów i lasu dębowego, który sięga aż po Niemcz, a jest pod zarządem Lasów Państwowych.

źródło: NKJP: Maciej Czerniak: Bydgoszcz: Park w Myślęcinku ma być dla każdego, Gazeta Pomorska, 2009-12-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. buczyna
buczyny
D. buczyny
buczyn
C. buczynie
buczynom
B. buczynę
buczyny
N. buczyną
buczynami
Ms. buczynie
buczynach
W. buczyno
buczyny
Data ostatniej modyfikacji: 20.06.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj