UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kalkulator

Chronologizacja

SL: (inne znaczenie), SJPWar: (inne znaczenie), SJPDor: (inne znaczenie), SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

internac.

ang. calculator

fr. calculateur

niem. Kalkulator

z łac. calculātor 'rachmistrz'

1. urządzenie

Definicja

urządzenie elektroniczne umożliwiające wykonywanie działań matematycznych, funkcjonujące samodzielnie w postaci niewielkiego przedmiotu lub będące jedną z funkcji innego urządzenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  urządzenie

Połączenia

  • elektroniczny, ręczny; kieszonkowy, mały; prosty kalkulator; kalkulator graficzny
  • kalkulator z długopisem, z notesem, z piórnikiem
  • kalkulator w komórce
  • kalkulator i budzik, kalkulator i zegarek; kalkulator lub komputer
  • użyć/używać kalkulatora
  • dostać, mieć; chować, wyciągnąć, wyjąć, wziąć kalkulator
  • posłużyć się kalkulatorem
  • korzystać, skorzystać z kalkulatora
  • liczyć, obliczać coś na kalkulatorze

Cytaty

Isabela nie potrafi dodawać, odejmować ani mnożyć bez kalkulatora, mimo że chodziła do szkoły.

źródło: NKJP: Dominika Suwik: San Marcos 2012, Polityka, 2009-01-31

Tylko 4 proc. potrafi przy użyciu elektronicznego kalkulatora obliczyć koszt wykładziny dywanowej, mając podaną cenę metra kwadratowego i rozmiary pokoju.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Rachunek umienia, Gazeta Wyborcza, 1993-11-06

Zapisywałam godziny i kilometry, potem dzieliłam na kalkulatorze i wychodziła średnia.

źródło: NKJP: Tomasz Klarecki, Izabela Smolarek: Wilk... i śmierć bankiera, 2006

Chwycili za kalkulatory i ustawy, zaczęli liczyć koszty całego przedsięwzięcia.

źródło: NKJP: Aksamitny rozwód, Dziennik Polski, 2002-05-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kalkulator
kalkulatory
D. kalkulatora
kalkulatorów
C. kalkulatorowi
kalkulatorom
B. kalkulator
kalkulatory
N. kalkulatorem
kalkulatorami
Ms. kalkulatorze
kalkulatorach
W. kalkulatorze
kalkulatory

2. program komputerowy

Definicja

program komputerowy umożliwiający obliczenie wartości czegoś, którego użycie wymaga podania indywidualnych danych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  program

Połączenia

  • kalkulator kredytowy, podatkowy
  • kalkulator kalorii

Cytaty

Bank [...] uruchomił nowy serwis internetowy. Można skorzystać z kalkulatora kredytowego, umożliwiającego wyliczenie przewidywanej wysokości rat.

źródło: NKJP: (DER): Finansowy, Dziennik Polski, 2000-12-23

Udostępniono [...] przydatne i całkowicie bezpłatne kalkulatory podatkowe, wyliczające: podatek dochodowy, ZUS, kilometrówkę, odsetki.

źródło: NKJP: Witryny tygodnia, Dziennik Polski, 2001-01-30

Kalkulator kalorii pozwala obliczyć dobowy bilans kaloryczny.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kalkulator
kalkulatory
D. kalkulatora
kalkulatorów
C. kalkulatorowi
kalkulatorom
B. kalkulator
kalkulatory
N. kalkulatorem
kalkulatorami
Ms. kalkulatorze
kalkulatorach
W. kalkulatorze
kalkulatory

3. człowiek

Definicja

osoba, która dokładnie analizuje sytuację, aby poprzez odpowiednie działania osiągnąć dla siebie jak największe korzyści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Cytaty

To byli zahartowani w bojach, zimni kalkulatorzy, [...] ważący precyzyjnie słowa.

źródło: Internet

Ona - urodzona ryzykantka, kochająca natychmiastowe efekty, On - rozważny kalkulator, potrafiący działać skutecznie na długich dystansach [...].

źródło: NKJP: Kumpel Zbyszek, Dziennik Polski, 1999-08-06

Otóż gdyby był z natury takim typem przebiegłego twardziela, bezwzględnym kalkulatorem, graczem i ambitnym rządcą za jakiego uchodził, cała ta historia by się nie zdarzyła.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Wiedzą, że powyżej 250 zł ich czyn będzie już przestępstwem i dlatego pilnują się, by jednorazowo nie wziąć więcej. W środowisku prawniczym nazywają ich kalkulatorami.

źródło: NKJP: Andrzej Nowak: Eldorado dla złomiarzy, Echo Dnia, 2005-04-01

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kalkulator
kalkulatorzy
ndepr
kalkulatory
depr
D. kalkulatora
kalkulatorów
C. kalkulatorowi
kalkulatorom
B. kalkulatora
kalkulatorów
N. kalkulatorem
kalkulatorami
Ms. kalkulatorze
kalkulatorach
W. kalkulatorze
kalkulatorzy
ndepr
kalkulatory
depr
Data ostatniej modyfikacji: 14.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj