Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
wyniszczę |
wyniszczymy |
|||
| 2 os. |
wyniszczysz |
wyniszczycie |
|||
| 3 os. |
wyniszczy |
wyniszczą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyniszczyłem +(e)m wyniszczył |
wyniszczyłam +(e)m wyniszczyła |
wyniszczyłom +(e)m wyniszczyło |
wyniszczyliśmy +(e)śmy wyniszczyli |
wyniszczyłyśmy +(e)śmy wyniszczyły |
| 2 os. |
wyniszczyłeś +(e)ś wyniszczył |
wyniszczyłaś +(e)ś wyniszczyła |
wyniszczyłoś +(e)ś wyniszczyło |
wyniszczyliście +(e)ście wyniszczyli |
wyniszczyłyście +(e)ście wyniszczyły |
| 3 os. |
wyniszczył |
wyniszczyła |
wyniszczyło |
wyniszczyli |
wyniszczyły |
bezosobnik: wyniszczono
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wyniszczmy |
|
| 2 os. |
wyniszcz |
wyniszczcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
wyniszczyłbym bym wyniszczył |
wyniszczyłabym bym wyniszczyła |
wyniszczyłobym bym wyniszczyło |
wyniszczylibyśmy byśmy wyniszczyli |
wyniszczyłybyśmy byśmy wyniszczyły |
| 2 os. |
wyniszczyłbyś byś wyniszczył |
wyniszczyłabyś byś wyniszczyła |
wyniszczyłobyś byś wyniszczyło |
wyniszczylibyście byście wyniszczyli |
wyniszczyłybyście byście wyniszczyły |
| 3 os. |
wyniszczyłby by wyniszczył |
wyniszczyłaby by wyniszczyła |
wyniszczyłoby by wyniszczyło |
wyniszczyliby by wyniszczyli |
wyniszczyłyby by wyniszczyły |
bezosobnik: wyniszczono by
bezokolicznik: wyniszczyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
wyniszczywszy
gerundium: wyniszczenie
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | wyniszczenie |
wyniszczenia |
| D. | wyniszczenia |
wyniszczeń |
| C. | wyniszczeniu |
wyniszczeniom |
| B. | wyniszczenie |
wyniszczenia |
| N. | wyniszczeniem |
wyniszczeniami |
| Ms. | wyniszczeniu |
wyniszczeniach |
| W. | wyniszczenie |
wyniszczenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wyniszczony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | wyniszczony |
wyniszczony |
wyniszczony |
wyniszczone |
wyniszczona |
| D. | wyniszczonego |
wyniszczonego |
wyniszczonego |
wyniszczonego |
wyniszczonej |
| C. | wyniszczonemu |
wyniszczonemu |
wyniszczonemu |
wyniszczonemu |
wyniszczonej |
| B. | wyniszczonego |
wyniszczonego |
wyniszczony |
wyniszczone |
wyniszczoną |
| N. | wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczoną |
| Ms. | wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczonej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | wyniszczeni |
wyniszczeni |
wyniszczone |
wyniszczone |
| D. | wyniszczonych |
wyniszczonych |
wyniszczonych |
wyniszczonych |
| C. | wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczonym |
wyniszczonym |
| B. | wyniszczonych |
wyniszczonych |
wyniszczonych |
wyniszczone |
| N. | wyniszczonymi |
wyniszczonymi |
wyniszczonymi |
wyniszczonymi |
| Ms. | wyniszczonych |
wyniszczonych |
wyniszczonych |
wyniszczonych |
odpowiednik aspektowy: wyniszczać
Inne uwagi
Zwykle imb lub ger
Pochodzenie
Zob. niszczyć
1. lasy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Cytaty
|
Stonka potrafi doprowadzić do wyniszczenia plonów kukurydzy. źródło: NKJP: (ALG): Mniejsze strefy, Dziennik Polski, 2006-12-27 |
|
|
Rozstępy powstają na skutek wyniszczenia naturalnej tkanki uelastyczniającej skórę. źródło: NKJP: d: Zmagania z rozstępami, Dziennik Łódzki, 2003-04-05 |
|
|
Postęp cywilizacyjny powoduje codziennie bezpowrotne wyniszczenie wielu gatunków drzew. źródło: NKJP: (wm, mar): Chronić kaszubskie lasy, GryfKocierski, 1999-06-04 |
|
|
Jeszcze w okresie międzywojennym lasy zajmowały ponad 40% powierzchni miejskiej Zakopanego, ale ich wyniszczenie i zastępowanie terenami budowlanymi postępowało coraz szybciej. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry: przewodnik, 1995 |
|
|
W XVIII w. miasto nawiedziły groźne pożary (1720 i 1789), trzęsienia ziemi (1789) oraz liczne wojny śląskie, podczas których Cieszyn był kilkakrotnie oblegany, zdobywany i grabiony wielkimi kontrybucjami nakładanymi przez wojska pruskie. Wszystko to doprowadziło do wyniszczenia i zubożenia miasta. źródło: NKJP: Lech Szaraniec: Górny Śląsk, 1997 |
Składnia
|
+ | wyniszczyć | + |
CO
|
2. gospodarkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zrujnować |
Cytaty
|
Opozycja oskarża prezydenta o wyniszczenie gospodarki kraju poprzez niepotrzebną wojnę z Azerbejdżanem o Górny Karabach. źródło: NKJP: Witold Dudkiewicz: Zapomniany kraj, Gazeta Wyborcza, 1993-02-12 |
|
|
Nawet jeżeli ktoś chce radzić sobie sam i zakłada własną firmę, to może być pewien, że fiskus go wyniszczy podatkami. źródło: NKJP: Ryszard Parka: Zirytowani w Rybniku, Trybuna Śląska, 2003-10-01 |
|
|
Rzeczpospolita wychodziła z walk straszliwie wyniszczona gospodarczo, nie odzyskując nawet zagrabionych dóbr kultury, mimo zawartych umów. źródło: NKJP: Gorzki koniec okropnej wojny, Dziennik Polski, 2001-06-01 |
|
|
Jak firma sobie radzi w sytuacji, gdy głównym odbiorcą tych towarów jest wyniszczona finansowo wieś? Radzi sobie coraz gorzej. Obecny rok w porównaniu z ubiegłym to mniej więcej 50-procentowy spadek obrotów. źródło: NKJP: (Gaj): Lepsze deko handlu, Gazeta Krakowska, 2001-08-09 |
|
|
Wielu amerykańskich ekonomistów uważało też, że należy zmniejszyć - w interesie gospodarki amerykańskiej - dysproporcje pomiędzy wyniszczoną Europą a niezwykle na wojnie wzbogaconymi Stanami Zjednoczonymi. źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: Pieniądze za kurtyną, Polityka nr 2352, 2002-06-01 |
Składnia
|
|
+ | wyniszczyć | + |
KOGO/CO +
CZYM
|
3. organizm
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Połączenia
- wyniszczenie organizmu
- wyniszczone ciało
- wyniszczony chorobą, wojną
Cytaty
|
Zmarł, wyniszczony zimnem, głodem i ciężką chorobą płuc. źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001 |
|
|
Stan wyniszczenia fizycznego powodował, że droga do pracy wydawała się im wielokilometrowym marszem. źródło: NKJP: Anna Pawełczyńska: Wartości a przemoc: zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia, 1973 |
|
|
Porwany i przetrzymywany przez 24 dni 10-latek stracił w niewoli prawie 20 kg. Był tak wyniszczony, że matka zemdlała na jego widok. źródło: NKJP: Juliusz Ćwieluch: Wdech/wydech/wdech..., Polityka nr 2698, 2009-03-28 |
|
|
– Zła dieta wegetariańska może wyniszczyć organizm, doprowadzić do niedoborów żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego, cynku i magnezu. źródło: NKJP: (BN): Dieta bez mięsa dla małego dziecka?, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-01-02 |
|
|
Miał ciało wyniszczone głodem i atakami czerwonki, typowe dla wojaków owrzodzenia pachwin, źle zagojoną ranę postrzałową uda i ślad po bagnecie na prawym ramieniu. źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006 |
Składnia
|
|
+ | wyniszczyć | + |
CO
|
4. ludzi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zabić, zamordować, zgładzić, zlikwidować |
Połączenia
- wyniszczenie Żydów
Cytaty
|
Wyniszczono nas, polując na nas jak na wściekłe psy. Jestem jednym z niewielu, którzy przeżyli. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
|
|
Spragnieni zemsty Indianie kierowali się wskazówkami przywódcy: obracać w perzynę wioski, zabijać wszystkich - aż do całkowitego wyniszczenia obcych. źródło: NKJP: Zbigniew Teplicki: Wielcy Indianie Ameryki Północnej, 1994 |
|
|
Mamy również tendencje do tego, aby obarczać wielu przedstawicieli narodu polskiego współwiną za wyniszczenie Żydów przez nazistów. źródło: NKJP: Władysław Bartoszewski: Człowiek odważny i prawy, Tygodnik Powszechny nr 44, 1994 |
|
|
Te fakty popierają tezę o wyniszczeniu wielkich zwierząt plejstoceńskich przez człowieka. Ludzie paleolitu, mimo że nieliczni i słabo uzbrojeni, siali spustoszenie wśród zwierzyny. źródło: NKJP: Jacek Jania: Zrozumieć lodowce, 1988 |
|
|
Pod koniec wojny obóz zajmował łącznie ok. 40 km2. Był największy na obszarach okupowanych. Realizowano tu ludobójcze plany wyniszczenia całych narodów, głównie Polaków i Żydów. źródło: NKJP: Krystyna Malik, Maria Raciborska: Przewodnik po Polsce, 1996 |
Składnia
|
|
+ | wyniszczyć | + |
KOGO
|