UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

duchowny II

I

przymiotnik

Chronologizacja

1420, SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. duchowny
duchowny
duchowny
duchowne
duchowna
D. duchownego
duchownego
duchownego
duchownego
duchownej
C. duchownemu
duchownemu
duchownemu
duchownemu
duchownej
B. duchownego
duchownego
duchowny
duchowne
duchowną
N. duchownym
duchownym
duchownym
duchownym
duchowną
Ms. duchownym
duchownym
duchownym
duchownym
duchownej
W. duchowny
duchowny
duchowny
duchowne
duchowna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. duchowni
duchowni
duchowne
duchowne
D. duchownych
duchownych
duchownych
duchownych
C. duchownym
duchownym
duchownym
duchownym
B. duchownych
duchownych
duchownych
duchowne
N. duchownymi
duchownymi
duchownymi
duchownymi
Ms. duchownych
duchownych
duchownych
duchownych
W. duchowni
duchowni
duchowne
duchowne

Pochodzenie

Zob. duch

1. katecheta

Definicja

będący kapłanem, zakonnikiem lub zakonnicą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  świecki

Połączenia

  • osoba duchowna; katecheci duchowni; władze duchowne
  • duchowny i świecki

Cytaty

Ośrodki o charakterze medycznym lub psychologicznym dla osób uzależnionych powinny być otwarte na współpracę z osobami duchownymi.

źródło: NKJP: Józef Augustyn: Aby życie było szczęśliwe Wywiady i czaty, 2007

Liczebność stanu duchownego, czyli księży, zakonników i zakonnic, wynosiła ok. 20 tys. osób, co stanowiło poniżej 0,5% ogółu społeczeństwa.

źródło: NKJP: Alicja Dybkowska, Jan Żaryn, Małgorzata Żaryn: Polskie dzieje od czasów najdawniejszych do współczesności, 1994

[...] uczniowie raciborskich szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich uzyskują dobre wyniki w konkursach i olimpiadach wiedzy religijnej. Jest to niewątpliwie [...] zasługą katechetów duchownych i świeckich.

źródło: NKJP: Kronika, Nowniny Raciborskie, 2002-03-06

W kilka miesięcy po powstaniu ETA w 1959 r. na 810 członków i współpracowników ruchu 370 było duchownymi lub świeckimi członkami Akcji Katolickiej.

źródło: NKJP: Mirosław Banasiak: Hiszpania, Gazeta Wyborcza, 1996-01-19

2. strój

Definicja

związany z duchowieństwem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

Połączenia

  • strój duchowny; kariera duchowna; szaty, życie; seminarium duchowne
  • duchowny i świecki

Cytaty

Jako datę utworzenia seminarium duchownego w Krakowie podaje się 22 maja 1601 r. Pierwszą jego siedzibą był jeden z budynków [...] na wzgórzu wawelskim. Początkowo nauki pobierało tam 12 kleryków.

źródło: NKJP: (G): Źrenica oka, Dziennik Polski - Małopolska, 2001-11-16

W wielu sprawach władza duchowna, a więc kościelna, uważała się i była uważana przez władców chrześcijańskich za stojącą ponad władzą świecką, królewską.

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Przyszło mu do głowy, że skoro dotąd znajdował ukojenie w kościele, to być może powinien wybrać życie duchowne? Pojechał na Jasną Górę do paulinów.

źródło: NKJP: Reguła przetrwania, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-10-19

Urodziwy, nad podziw silny chłopiec, oczko w głowie ojca, miał zatem przywdziać szaty duchowne. Dzięki temu jeden z jego braci mógł pozostać przy rzemiośle rycerskim.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kalicki: Żywot trzeci, Gazety Wyborczej - Magazyn, 1997-05-30

Symeon przebywając w bizantyńskiej stolicy przyjął śluby zakonne - przygotowywał się bowiem do kariery duchownej.

źródło: NKJP: Mirosław J. Leszka: Wizerunek władców pierwszego państwa bułgarskiego w bizantyńskich źródłach pisanych VIII- I połowa XII w, 2003

3. rozwój

Definicja

książk. 
dotyczący życia religijnego ludzi i ich potrzeb w tym zakresie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  duchowy

Połączenia

  • rozwój duchowny; opieka, posługa duchowna

Cytaty

Kim był ksiądz Sudoł? Według kapłańskiego życiorysu - wikarym, administratorem parafii, proboszczem, wicedziekanem i dziekanem; posługę duchowną sprawował przez 62 lata, do ostatniego dnia.

źródło: NKJP: Waldemar Bałda: Piękne życie wiejskiego proboszcza, Dziennik Polski -- Oświęcim, 2002-07-24

Krótki tydzień pracy wiąże się z trybem życia większości pracowników zza Spiżowej Bramy. Są oni bowiem duchownymi i prócz zajęć urzędniczych, [...], mają liczne obowiązki duszpasterskie i religijne, jak codzienna msza, brewiarz, nieraz stała opieka duchowna nad jakąś grupą czy organizacją [...].

źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Kościół stawia nie tylko na rozwój duchowny swoich wiernych ale i kulturalny. Na jego terenie organizowane są liczne koncerty i wydarzenia kulturalne.

źródło: Internet: ticketclub.pl/miejsca/kosciol-rektoralny-pw-przemienienia-panskiego-krakow-105/

Frazeologizmy

ćwiczenie duchowe
ćwiczenie duchowne
ojciec duchowny
opiekun duchowny
Data ostatniej modyfikacji: 14.03.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj