UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przemilczeć

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. milczeć

1. prawdę

Definicja

celowo nie powiedzieć o czymś istotnym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zamilczeć, zmilczeć

Połączenia

prasa, telewizja przemilczała; politycy, radni przemilczeli; media przemilczały
przemilczeć jakieś informacje, niewygodne fakty, porażkę, udział w czymś
przemilczeć całkowicie, dyskretnie, miłosiernie, przezornie, wstydliwie
nie można, nie móc, woleć przemilczeć

Cytaty

	Pochwalono się sukcesami, dyskretnie przemilczano porażki. źródło: KWSJP: (aza): 100 dni powiatu tatrzańskiego - budujemy fundamenty, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 16
	Lepiej będzie, jeżeli zamiast zmyślać - uwypuklisz lub przemilczysz pewne fakty. źródło: NKJP: None: Tylko dla wścibskich, Cosmopolitan, 1999, nr 9
	Nie znosiła okłamywać mamy [...]. Co innego coś czasem przemilczeć, ale tak kłamać w żywe oczy... źródło: KWSJP: Kinga Dunin: Tabu, 1998
	Skoro mówimy o budżecie, nie mogę przemilczeć, że coraz gorzej opłacanej policji wciąż przybywa nowych zadań. źródło: KWSJP: Anna Satel: Policja może jeszcze więcej, Życie Warszawy, 2002, nr 23
	Nie zostało między nimi już nic niedopowiedzianego, przemilczanego. źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przemilczę	przemilczymy
2 os.	przemilczysz	przemilczycie
3 os.	przemilczy	przemilczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemilczałem +(e)m przemilczał	przemilczałam +(e)m przemilczała	przemilczałom +(e)m przemilczało	przemilczeliśmy +(e)śmy przemilczeli	przemilczałyśmy +(e)śmy przemilczały
2 os.	przemilczałeś +(e)ś przemilczał	przemilczałaś +(e)ś przemilczała	przemilczałoś +(e)ś przemilczało	przemilczeliście +(e)ście przemilczeli	przemilczałyście +(e)ście przemilczały
3 os.	przemilczał	przemilczała	przemilczało	przemilczeli	przemilczały

bezosobnik: przemilczano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemilczmy
2 os.	przemilcz	przemilczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemilczałbym bym przemilczał	przemilczałabym bym przemilczała	przemilczałobym bym przemilczało	przemilczelibyśmy byśmy przemilczeli	przemilczałybyśmy byśmy przemilczały
2 os.	przemilczałbyś byś przemilczał	przemilczałabyś byś przemilczała	przemilczałobyś byś przemilczało	przemilczelibyście byście przemilczeli	przemilczałybyście byście przemilczały
3 os.	przemilczałby by przemilczał	przemilczałaby by przemilczała	przemilczałoby by przemilczało	przemilczeliby by przemilczeli	przemilczałyby by przemilczały

bezosobnik: przemilczano by

bezokolicznik: przemilczeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przemilczawszy

gerundium: przemilczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przemilczenie	przemilczenia
D.	przemilczenia	przemilczeń
C.	przemilczeniu	przemilczeniom
B.	przemilczenie	przemilczenia
N.	przemilczeniem	przemilczeniami
Ms.	przemilczeniu	przemilczeniach
W.	przemilczenie	przemilczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przemilczany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przemilczany	przemilczany	przemilczany	przemilczane	przemilczana
D.	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanej
C.	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanej
B.	przemilczanego	przemilczanego	przemilczany	przemilczane	przemilczaną
N.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczaną
Ms.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przemilczani	przemilczani	przemilczane	przemilczane
D.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych
C.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym
B.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczane
N.	przemilczanymi	przemilczanymi	przemilczanymi	przemilczanymi
Ms.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych

odpowiednik aspektowy: przemilczać

Składnia

Rz_osobowy	+	przemilczeć	+	CO
Rz_osobowy	+	przemilczeć	+	że ZDANIE

2. zaczepkę

Definicja

powstrzymać się przed słowną reakcją na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zmilczeć

Połączenia

przemilczeć aluzję, obelgę, pytanie, uwagę, zaczepkę, zniewagę

Cytaty

	Zapytała go kiedyś wprost, czy lubi ludzi, bo nieraz ona ma wrażenie... Przemilczał pytanie i chyba zrozumiała. źródło: KWSJP: Aleksander Ziemny: Opowiadania dawne i nowe, 1984
	- Ja już niedługo - powiedziałem, a ona to przemilczała. Twarz jej zrobiła się nie współczująca, lecz zła [...]. Czyżby była oburzona tym, że lada dzień umrę? - pomyślałem. źródło: KWSJP: Leopold Rybarski: Konterfekt z cieniem, 1985
	W końcu mówi do mnie: „Może i ty byś tam pojechał”. Ja to jakoś przemilczałem, ale tydzień później dostałem już zaproszenie. źródło: KWSJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995
	Czasem korciło mnie, żeby mu przygadać, gdy kogoś jawnie skrzywdził [...], wolałem jednak przemilczeć i udawałem, że nie wiem, o co chodzi. źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995
	Pozwól, że dalsze personalne zaczepki przemilczę. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przemilczę	przemilczymy
2 os.	przemilczysz	przemilczycie
3 os.	przemilczy	przemilczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemilczałem +(e)m przemilczał	przemilczałam +(e)m przemilczała	przemilczałom +(e)m przemilczało	przemilczeliśmy +(e)śmy przemilczeli	przemilczałyśmy +(e)śmy przemilczały
2 os.	przemilczałeś +(e)ś przemilczał	przemilczałaś +(e)ś przemilczała	przemilczałoś +(e)ś przemilczało	przemilczeliście +(e)ście przemilczeli	przemilczałyście +(e)ście przemilczały
3 os.	przemilczał	przemilczała	przemilczało	przemilczeli	przemilczały

bezosobnik: przemilczano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemilczmy
2 os.	przemilcz	przemilczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemilczałbym bym przemilczał	przemilczałabym bym przemilczała	przemilczałobym bym przemilczało	przemilczelibyśmy byśmy przemilczeli	przemilczałybyśmy byśmy przemilczały
2 os.	przemilczałbyś byś przemilczał	przemilczałabyś byś przemilczała	przemilczałobyś byś przemilczało	przemilczelibyście byście przemilczeli	przemilczałybyście byście przemilczały
3 os.	przemilczałby by przemilczał	przemilczałaby by przemilczała	przemilczałoby by przemilczało	przemilczeliby by przemilczeli	przemilczałyby by przemilczały

bezosobnik: przemilczano by

bezokolicznik: przemilczeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przemilczawszy

gerundium: przemilczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przemilczenie	przemilczenia
D.	przemilczenia	przemilczeń
C.	przemilczeniu	przemilczeniom
B.	przemilczenie	przemilczenia
N.	przemilczeniem	przemilczeniami
Ms.	przemilczeniu	przemilczeniach
W.	przemilczenie	przemilczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przemilczany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przemilczany	przemilczany	przemilczany	przemilczane	przemilczana
D.	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanej
C.	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanej
B.	przemilczanego	przemilczanego	przemilczany	przemilczane	przemilczaną
N.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczaną
Ms.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przemilczani	przemilczani	przemilczane	przemilczane
D.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych
C.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym
B.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczane
N.	przemilczanymi	przemilczanymi	przemilczanymi	przemilczanymi
Ms.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych

odpowiednik aspektowy: przemilczać

Składnia

Rz_osobowy

przemilczeć

3. cały wieczór

Definicja

spędzić jakiś czas, nic nie mówiąc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

przemilczeć (cały) dzień, (cały) wieczór, godzinę, kilka godzin
obrazić się i przemilczeć jakiś czas

Cytaty

Przemilczała cały dzień.

źródło: Internet

Jak pan zaprasza ludzi na przyjęcie, też wszyscy jedzą po równo, bez względu na to, czy ktoś opowie trzy fantastyczne dowcipy, czy cały wieczór przemilczy.

źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Wielki koncert Preisnera, Gazeta Wyborcza, 1998-09-25

Miał jeszcze przed sobą dwa tygodnie życia, przemilczanego po amputacji krtani.

źródło: KWSJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przemilczę	przemilczymy
2 os.	przemilczysz	przemilczycie
3 os.	przemilczy	przemilczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemilczałem +(e)m przemilczał	przemilczałam +(e)m przemilczała	przemilczałom +(e)m przemilczało	przemilczeliśmy +(e)śmy przemilczeli	przemilczałyśmy +(e)śmy przemilczały
2 os.	przemilczałeś +(e)ś przemilczał	przemilczałaś +(e)ś przemilczała	przemilczałoś +(e)ś przemilczało	przemilczeliście +(e)ście przemilczeli	przemilczałyście +(e)ście przemilczały
3 os.	przemilczał	przemilczała	przemilczało	przemilczeli	przemilczały

bezosobnik: przemilczano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przemilczmy
2 os.	przemilcz	przemilczcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przemilczałbym bym przemilczał	przemilczałabym bym przemilczała	przemilczałobym bym przemilczało	przemilczelibyśmy byśmy przemilczeli	przemilczałybyśmy byśmy przemilczały
2 os.	przemilczałbyś byś przemilczał	przemilczałabyś byś przemilczała	przemilczałobyś byś przemilczało	przemilczelibyście byście przemilczeli	przemilczałybyście byście przemilczały
3 os.	przemilczałby by przemilczał	przemilczałaby by przemilczała	przemilczałoby by przemilczało	przemilczeliby by przemilczeli	przemilczałyby by przemilczały

bezosobnik: przemilczano by

bezokolicznik: przemilczeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przemilczawszy

gerundium: przemilczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przemilczenie	przemilczenia
D.	przemilczenia	przemilczeń
C.	przemilczeniu	przemilczeniom
B.	przemilczenie	przemilczenia
N.	przemilczeniem	przemilczeniami
Ms.	przemilczeniu	przemilczeniach
W.	przemilczenie	przemilczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: przemilczany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przemilczany	przemilczany	przemilczany	przemilczane	przemilczana
D.	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanego	przemilczanej
C.	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanemu	przemilczanej
B.	przemilczanego	przemilczanego	przemilczany	przemilczane	przemilczaną
N.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczaną
Ms.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przemilczani	przemilczani	przemilczane	przemilczane
D.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych
C.	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym	przemilczanym
B.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczane
N.	przemilczanymi	przemilczanymi	przemilczanymi	przemilczanymi
Ms.	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych	przemilczanych

Składnia

Rz_osobowy

przemilczeć

Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2011