UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

filiżanka

Chronologizacja

SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

tur. filcan, fincan

1.a naczynie

Definicja

małe okrągłe naczynie z uszkiem, przeznaczone do picia

Wymowa

[filiżaŋka] lub [filiżanka]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  naczynie

Połączenia

  • fajansowa, kamionkowa, porcelanowa, porcelitowa; biała, niebieska, wzorzysta...; pełna, pusta; obtłuczona, pęknięta, rozbita, stłuczona; krucha; zabytkowa; brudna, czysta, umyta; chińska, japońska filiżanka
  • filiżanka bez ucha; do herbaty, do kawy; z brązu, z porcelany, z porcelitu; z serwisu; filiżanki z Ćmielowa
  • filiżanka z podstawką
  • filiżanka na spodeczku, na spodku; po herbacie, po kawie; filiżanki w kredensie
  • filiżanka i spodeczek; filiżanki i spodki; filiżanki i talerzyki; imbryki i filiżanki; talerze, filiżanki, szklanki
  • dno, ucho, uszko; zawartość filiżanki; kolekcja, komplet, zestaw filiżanek
  • taca z filiżankami
  • herbata, kawa, zupa... w filiżance
  • filiżanka stłukła się
  • rozbić, stłuc, zbić filiżankę; powycierać, pozmywać, umyć; napełnić filiżanki
  • pić z filiżanki; nalewać, rozlewać coś (herbatę, kawę) do filiżanek
  • zaparzyć coś (herbatę, kawę...) w filiżance

Cytaty

[...] Ojciec [...] pił mocną herbatę w dużej cienkiej filiżance z chińskiego serwisu [...].

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998

Zośka wypiła ostatni łyk kawy i odstawiła filiżankę na spodeczek.

źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997

Przypadkiem zrzuciła pustą filiżankę, która spadła i stłukła się.

źródło: NKJP: Dean R. Koontz: Nocne dreszcze, 1993

Pił małymi łyczkami, nie odrywając ust od filiżanki.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

[...] Trzymana za uszko filiżanka lekko zadygotała na podtrzymywanym w [...] drugiej dłoni talerzyku.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. filiżanka
filiżanki
D. filiżanki
filiżanek
C. filiżance
filiżankom
B. filiżankę
filiżanki
N. filiżanką
filiżankami
Ms. filiżance
filiżankach
W. filiżanko
filiżanki

1.b zawartość

Definicja

zawartość filiżanki - naczynia

Wymowa

[filiżaŋka] lub [filiżanka]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

Połączenia

  • filiżanka czegoś (barszczu, bulionu, czaju, czekolady, herbaty, kawy, mleka, rosołu, wody; cukru, mąki...)
  • spotkanie przy filiżance czegoś (herbaty, kawy...)
  • podać; wypić; zamówić filiżankę czegoś
  • poczęstować kogoś filiżanką czegoś (herbaty, kawy...)
  • poprosić o filiżankę czegoś (czekolady, herbaty...)
  • siedzieć nad filiżanką czegoś (herbaty, kawy...)
  • siedzieć przy filiżance czegoś (herbaty, kawy...)

Cytaty

Przed smażeniem dodać filiżankę mleka [...] i trzy łyżeczki oleju.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska, Leszek K. Talko, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1998-08-13

[...] Tutaj można wypić filiżankę gorącego napoju.

źródło: NKJP: Bostońska herbatka, Dziennik Polski – Podróże, 2002-06-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. filiżanka
filiżanki
D. filiżanki
filiżanek
C. filiżance
filiżankom
B. filiżankę
filiżanki
N. filiżanką
filiżankami
Ms. filiżance
filiżankach
W. filiżanko
filiżanki

Składnia

bez ograniczeń + filiżanka +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 13.04.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj