Chronologizacja
Pochodzenie
internac.
ang. gorilla
fr. gorille
niem. Gorilla
z łac. gorilla
Po raz pierwszy wyraz gorílla pojawił się w V w. p.n.e. w przełożonym na grekę tekście kartagińskiego żeglarza i kartografa Hannona (Bańk).
1. małpa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt inne zwierzęta lądowe
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | małpa |
Połączenia
- goryle i orangutany; szympansy i goryle
- samica goryla
Cytaty
|
Zanim, na przykład, w 1847 roku naukowcy spotkali się twarzą w twarz z gorylem, wśród ludów Afryki krążyły opowieści o wielkiej, agresywnej małpie, która porywała ich kobiety. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Nie ma dymu bez ognia?, Wiedza i Życie, nr 6, 1999 |
|
|
Ważąca pięćdziesiąt kilogramów kobieta wydaje na świat dziecko o wadze zwykle około trzech kilogramów, podczas gdy na przykład samica goryla, dwukrotnie cięższa (około stu kilogramów wagi), rodzi młode ważące ledwie półtora kilograma. źródło: NKJP: Jared Diamond: Dlaczego lubimy seks, Gazeta Wyborcza, 1998-03-27 |
|
|
Opiekunowie małp w moskiewskim zoo mają zamiar umożliwić gorylom ... oglądanie telewizji. Ma to skłonić zwierzęta do myślenia i poszerzyć ich horyzonty [...]. źródło: NKJP: (w): Telewizja dla goryli?!, Gazeta Krakowska, 2004-02-18 |
|
|
Gibony są pełne gracji, potrafią chodzić na dwóch nogach, wydają śpiewne dźwięki o wiele przyjemniejsze dla ucha niż pohukiwania i okrzyki zwalistych szympansów i goryli. źródło: NKJP: Aleksander Porada: Wyobraźmy sobie praszczura, Polityka, 2007-04-21 |
|
|
Na afrykańskich targach obok bananów leżą głowy i łapy goryli, obok ryżu ustrzelone małpy i antylopy. źródło: NKJP: Joanna Podgórska: Papuga na rowerze, Polityka, 2000-11-04 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | goryl |
goryle |
|
| D. | goryla |
goryli gorylów |
|
| C. | gorylowi |
gorylom |
|
| B. | goryla |
goryle |
|
| N. | gorylem |
gorylami |
|
| Ms. | gorylu |
gorylach |
|
| W. | gorylu |
goryle |
2. ochroniarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ochroniarz |
Połączenia
- dwóch, trzech... goryli
- goryle prezydenta
- goryl z pistoletem
- goryl w garniturze
Cytaty
|
Saddam Husajn nigdy nie śpi dwa razy z rzędu w tym samym budynku i może się przemieszczać z pokoju do pokoju prywatnymi podziemnymi ścieżkami - opowiadał francuskiemu tygodnikowi Le Nouvel Observateur kapitan Karim, człowiek, który przez sześć lat, do roku 1991, był gorylem Saddama. źródło: NKJP: Beata Pawlak: Irak, Gazeta Wyborcza, 1998-03-13 |
|
|
Przyjechała do Nowego Jorku wieczorem. Aż do samej Centrali eskortowało ją tych dwóch goryli przydzielonych jeszcze w Bostonie. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: Czarne oceany, 2001 |
|
|
Podała kijki Mirkowi, drugiemu z przydzielonych jej ochroniarzy. Właściwie nie był prawdziwym gorylem, a jedynie dorabiał od czasu do czasu, wspomagając duet Byku-Kajtek, ale na dobrą sprawę sam jeden wystarczyłby w zupełności. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004 |
|
|
Został zatrzymany u wejścia przez goryli, a ponieważ nie miał żadnego dokumentu, zabronili mu wstępu. Tłumaczył im, że umówił się na siódmą, na kolację z (zawahał się chwilę) narzeczoną, która z pewnością jest na sali. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | goryl |
goryle |
ndepr |
| goryle |
depr | ||
| D. | goryla |
goryli gorylów |
|
| C. | gorylowi |
gorylom |
|
| B. | goryla |
goryli gorylów |
|
| N. | gorylem |
gorylami |
|
| Ms. | gorylu |
gorylach |
|
| W. | gorylu |
goryle |
ndepr |
| goryle |
depr |