Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
schładzam |
schładzamy |
|||
| 2 os. |
schładzasz |
schładzacie |
|||
| 3 os. |
schładza |
schładzają |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
schładzałem +(e)m schładzał |
schładzałam +(e)m schładzała |
schładzałom +(e)m schładzało |
schładzaliśmy +(e)śmy schładzali |
schładzałyśmy +(e)śmy schładzały |
| 2 os. |
schładzałeś +(e)ś schładzał |
schładzałaś +(e)ś schładzała |
schładzałoś +(e)ś schładzało |
schładzaliście +(e)ście schładzali |
schładzałyście +(e)ście schładzały |
| 3 os. |
schładzał |
schładzała |
schładzało |
schładzali |
schładzały |
bezosobnik: schładzano
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę schładzał będę schładzać |
będę schładzała będę schładzać |
będę schładzało będę schładzać |
będziemy schładzali będziemy schładzać |
będziemy schładzały będziemy schładzać |
| 2 os. |
będziesz schładzał będziesz schładzać |
będziesz schładzała będziesz schładzać |
będziesz schładzało będziesz schładzać |
będziecie schładzali będziecie schładzać |
będziecie schładzały będziecie schładzać |
| 3 os. |
będzie schładzał będzie schładzać |
będzie schładzała będzie schładzać |
będzie schładzało będzie schładzać |
będą schładzali będą schładzać |
będą schładzały będą schładzać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
schładzajmy |
|
| 2 os. |
schładzaj |
schładzajcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
schładzałbym bym schładzał |
schładzałabym bym schładzała |
schładzałobym bym schładzało |
schładzalibyśmy byśmy schładzali |
schładzałybyśmy byśmy schładzały |
| 2 os. |
schładzałbyś byś schładzał |
schładzałabyś byś schładzała |
schładzałobyś byś schładzało |
schładzalibyście byście schładzali |
schładzałybyście byście schładzały |
| 3 os. |
schładzałby by schładzał |
schładzałaby by schładzała |
schładzałoby by schładzało |
schładzaliby by schładzali |
schładzałyby by schładzały |
bezosobnik: schładzano by
bezokolicznik: schładzać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
schładzając
gerundium: schładzanie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | schładzanie |
schładzania |
| D. | schładzania |
schładzań |
| C. | schładzaniu |
schładzaniom |
| B. | schładzanie |
schładzania |
| N. | schładzaniem |
schładzaniami |
| Ms. | schładzaniu |
schładzaniach |
| W. | schładzanie |
schładzania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: schładzający
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | schładzający |
schładzający |
schładzający |
schładzające |
schładzająca |
| D. | schładzającego |
schładzającego |
schładzającego |
schładzającego |
schładzającej |
| C. | schładzającemu |
schładzającemu |
schładzającemu |
schładzającemu |
schładzającej |
| B. | schładzającego |
schładzającego |
schładzający |
schładzające |
schładzającą |
| N. | schładzającym |
schładzającym |
schładzającym |
schładzającym |
schładzającą |
| Ms. | schładzającym |
schładzającym |
schładzającym |
schładzającym |
schładzającej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | schładzający |
schładzający |
schładzające |
schładzające |
| D. | schładzających |
schładzających |
schładzających |
schładzających |
| C. | schładzającym |
schładzającym |
schładzającym |
schładzającym |
| B. | schładzających |
schładzających |
schładzających |
schładzające |
| N. | schładzającymi |
schładzającymi |
schładzającymi |
schładzającymi |
| Ms. | schładzających |
schładzających |
schładzających |
schładzających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: schładzany
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | schładzany |
schładzany |
schładzany |
schładzane |
schładzana |
| D. | schładzanego |
schładzanego |
schładzanego |
schładzanego |
schładzanej |
| C. | schładzanemu |
schładzanemu |
schładzanemu |
schładzanemu |
schładzanej |
| B. | schładzanego |
schładzanego |
schładzany |
schładzane |
schładzaną |
| N. | schładzanym |
schładzanym |
schładzanym |
schładzanym |
schładzaną |
| Ms. | schładzanym |
schładzanym |
schładzanym |
schładzanym |
schładzanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | schładzani |
schładzani |
schładzane |
schładzane |
| D. | schładzanych |
schładzanych |
schładzanych |
schładzanych |
| C. | schładzanym |
schładzanym |
schładzanym |
schładzanym |
| B. | schładzanych |
schładzanych |
schładzanych |
schładzane |
| N. | schładzanymi |
schładzanymi |
schładzanymi |
schładzanymi |
| Ms. | schładzanych |
schładzanych |
schładzanych |
schładzanych |
odpowiednik aspektowy: schłodzić
Pochodzenie
Zob. chłodzić
1. napój
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień
Połączenia
- schładzać powietrze, skórę
- schładzać stopniowo
Cytaty
|
W chłodziarce (popularnie zwanej lodówką) temperatura wynosi od 4 do 8 st. C; wewnętrzny zamrażalnik (parownik) pozwala schładzać produkty spożywcze do temperatury -6 lub -12 st. C. źródło: NKJP: Kuchenni pomocnicy, Dziennik Polski, 2001-04-04 |
|
|
Najtańszym i najprostszym rozwiązaniem, jeśli chodzi o klimatyzację, jest przenośny klimatyzator [...]. Urządzenie to nie tylko schładza powietrze, ale również dzięki zamontowanym wewnątrz filtrom oczyszcza je. źródło: NKJP: (JJ): Kiedy dokucza upał, Dziennik Bałtycki, 2000-05-16 |
|
|
Sąsiedni budynek strażacy schładzali śniegiem, dzięki czemu nie zapalił się. źródło: NKJP: (MAL): Ogień zniszczył dom, Dziennik Zachodni, 2005-03-02 |
|
|
Udojone mleko jest schładzane do temperatury poniżej 6 stopni Celsjusza w sterowanym elektronicznie zbiorniku i tam przechowywane do momentu odbioru mleka przez mleczarnię. źródło: NKJP: KAS: Produkują mleko w klasie Euro, Gazeta Poznańska, 2002-01-18 |
|
|
Badając właściwości płynów, zauważył, że niektóre z nich parując, powodują schładzanie otoczenia. źródło: NKJP: Andrzej Fiedoruk: Piecyk do chłodzenia, Polityka, 2006-05-13 |
Składnia
|
+ | schładzać | + |
CO +
(CZYM)
|
2. twarz
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty
Połączenia
- schładzać ciało, organizm; schładzać wodą
Cytaty
|
Lekarze radzą unikać słońca, szukać cienia i schładzać ciało wodą. Nagrzane ulice, mury i żar lejący się z nieba potrafią dokuczyć i zagrozić zdrowiu. źródło: NKJP: Nie podawaj nitrogliceryny!, Dziennik Polski, 2003-08-06 |
|
|
Oparzenia polewamy obficie zimną wodą, która schładza tkanki. źródło: NKJP: (ami): Do rany przyłóż, Dziennik Łódzki, 2004-06-26 |
|
|
Każdy właściciel czworonoga może zaobserwować, że jego pupil w czasie upałów wywala na wierzch język. To właśnie przez zionięcie zwierzęta schładzają swój organizm. źródło: NKJP: Andrzej Bodziony: Zwierzaki, Gazeta Krakowska, 2006-06-28 |
|
|
Osobom zdrowym, młodym i w średnim wieku, które nie mogą pozwolić sobie na przeczekanie najgorętszej pory dnia w domu lub urlopowiczom, którzy pragną korzystać z uroków lata, odpowiedni ubiór, częste schładzanie ciała i duże ilości wypijanych płynów pomogą lepiej znieść upały. źródło: NKJP: (DD): Potrzebna jest sjesta, Dziennik Polski, 2006-06-29 |
|
|
W upały wskazane jest schładzanie ciała zimną wodą, która ochłodzi, a jednocześnie hartuje. źródło: NKJP: Danuta Pawlicka, Wojciech Kasprzak: Zdrowa środa, Gazeta Poznańska, 2005-08-03 |
Składnia
|
+ | schładzać | + |
CO +
(CZYM)
|
3. emocje
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
|
Złotą zasadą mediatorów jest schładzać emocje - sprowadzać rozmowy do konkretnych postulatów. źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Robota przy strajku, Polityka, 2008-02-16 |
|
|
Potrafimy też schładzać rozgrzane temperamenty, nie mówiąc już o nietrzeźwych amatorach kąpieli. źródło: NKJP: poż: Przyjemna kąpiel na własne ryzyko, Dziennik Łódzki, 2003-07-04 |
|
|
[...] rolą ministra spraw zagranicznych powinno być schładzanie nastrojów. źródło: NKJP: Bianka Mikołajewska, Agnieszka Zagner: Panie pana prezydenta, Polityka, 2006-07-15 |
|
|
Relacje między trenerem a najlepszą polską pływaczką, schładzane podczas olimpiady kolejnymi niepowodzeniami, znów chyba się ociepliły. źródło: NKJP: Rozmowy nie o pływaniu, Dziennik Polski, 2008-10-13 |
|
|
Lekceważenie niemieckiego dorobku krytycznej samoanalizy w minionym półwieczu nie leży w niczyim interesie, również polskim. Dowodem schładzanie stosunków z sąsiadami, jakiego doświadczaliśmy po 2005 r. źródło: NKJP: Adam Krzemiński: Prawicy miecz omszały, Polityka, 2008-06-14 |
Składnia
|
+ | schładzać | + |
CO
|
4. gospodarkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi
Połączenia
- schładzać gospodarkę, koniunkturę
Cytaty
|
Wczoraj podczas nocnej debaty usłyszeliśmy sformułowania, że budżet przedstawiony przez rząd jest budżetem zaniechań, jest to budżet pasywny, zachowawczy, wygodny dla rządu, bojaźliwy, jest to budżet, który schładza gospodarkę. źródło: NKJP: Sprawozdanie z 7. posiedzenia Senatu RP część 2, wersja robocza, 4. kadencja ISSN |
|
|
Dla Polski kłodą jest nie tylko wysoka cena ropy, ale i utrzymująca się wysoka stopa procentowa, która dodatkowo schładza koniunkturę. źródło: NKJP: (jm): Info-kiosk, Polityka, 2000-12-16 |
|
|
Widocznie zaczynają oddziaływać droższe kredyty, które schładzają krajowy popyt na dobra pochodzące spoza granic naszego kraju. źródło: NKJP: Politycy nie zaszkodzili, Dziennik Polski, 2000-06-03 |
|
|
[...] kolejne rządy, sprzedając Polskę po kawałku, pod nazwami restrukturyzacji, transformacji czy przemian ustrojowych schładzały całą naszą gospodarkę, obniżając je do minimum. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.03.2002 |
|
|
Jaka jest więc dziś strategia dla Polski? Prosta, ale zarazem trudna: utrzymanie wzrostu produkcji, a schładzanie i zmienianie struktury popytu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.12.1997 |
Składnia
|
+ | schładzać | + |
CO
|