UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pijany

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pić

1.a kierowca

Definicja

zamroczony nadmiarem wypitego alkoholu

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'człowiek pijany'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nachlany, nagrzany, nietrzeźwy, ochlany, rozchmielony, schlany, strąbiony, uchlany, wlany, wtrąbiony, zalany
antonimy:  trzeźwy

Połączenia

  • pijany chuligan, człowiek, dróżnik, góral, grabarz, kierowca, kominiarz, marynarz, mąż, mężczyzna, motłoch, motocyklista, ojciec, robotnik, rowerzysta, szofer, traktorzysta, woźnica, wyrostek; pijana dziewczyna, matka, tłuszcza, załoga; pijani biesiadnicy, faceci, goście, młodzieńcy, piesi, żołnierze; pijane chłopy, małolaty, nastolatki
  • pijany do nieprzytomności, na umór, w dym, w sztok, w trupa
  • pijany jak bela, jak świnia
  • kompletnie, lekko, mocno, trochę, zupełnie pijany
  • pijany i naćpany

Cytaty

Może nawet nie był to wstyd, tylko po prostu niechęć z rodzaju tych uprzedzeń, jakie ma człowiek pijany do trzeźwego zwracającego mu uwagę.

źródło: KWSJP: Stanisław Pasternak: Zapamiętywanie nagiej córki, 1972

W dzisiejszych czasach to już nie ma prawdziwych dam, tylko siusiumajtki [...], co to łażą całą noc po ulicach, mimo że już ciemno i chłopy pijane włóczą się gdzie popadnie.

źródło: KWSJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Badania wykazały, że kapitan miał 1,6 promila alkoholu; mniej pijani byli pozostali członkowie pięcioosobowej załogi.

źródło: KWSJP: (PAP): Expressem, 2006, prasa

Kazał mu wystąpić z szeregu skazańców, wziął ze sobą do biura, nakarmił, napoił i dobrze pijanego odesłał na blok, czyli do baraku.

źródło: KWSJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994

Z pomocą signora Manuccio postawił pijanego na nogi i jakoś zawlókł go do mieszkania.

źródło: KWSJP: Wacław Gołembowicz: Wędrowiec, 1963

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pijany
pijany
pijany
pijane
pijana
D. pijanego
pijanego
pijanego
pijanego
pijanej
C. pijanemu
pijanemu
pijanemu
pijanemu
pijanej
B. pijanego
pijanego
pijany
pijane
pijaną
N. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
pijaną
Ms. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
pijanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pijani
pijani
pijane
pijane
D. pijanych
pijanych
pijanych
pijanych
C. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
B. pijanych
pijanych
pijanych
pijane
N. pijanymi
pijanymi
pijanymi
pijanymi
Ms. pijanych
pijanych
pijanych
pijanych

Składnia

Rzosobowy + pijany + bez ograniczeń
szyk: neutralny

1.b wzrok

Definicja

świadczący o czyimś zamroczeniu nadmiarem wypitego alkoholu

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  nietrzeźwy, rozchmielony

Połączenia

  • pijany wzrok; pijane spojrzenie

Cytaty

To tu w restauracji usłyszałem mężczyznę, który omiatając pijanym spojrzeniem salę, mówił: „Jeśli tak wyglądają kulturalne elity kraju, to jak wygląda cała reszta?”.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pijany
pijany
pijany
pijane
pijana
D. pijanego
pijanego
pijanego
pijanego
pijanej
C. pijanemu
pijanemu
pijanemu
pijanemu
pijanej
B. pijanego
pijanego
pijany
pijane
pijaną
N. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
pijaną
Ms. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
pijanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pijani
pijani
pijane
pijane
D. pijanych
pijanych
pijanych
pijanych
C. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
B. pijanych
pijanych
pijanych
pijane
N. pijanymi
pijanymi
pijanymi
pijanymi
Ms. pijanych
pijanych
pijanych
pijanych

Składnia

Rznieżywotny + pijany + bez ograniczeń
szyk: neutralny

2. zwycięstwem

Definicja

oszołomiony nadmiarem doznań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Połączenia

  • pijany powietrzem, świadomością czegoś, wiarą w coś, wolnością, zwycięstwem
  • pijany z radości, ze szczęścia

Cytaty

Półnaga dzicz lasów północnych [...], pijana łatwym zwycięstwem, rozprzęgła się i zaczęła wojować po swojemu, gromadami, bez planu i porządku, pod dowództwem naczelników plemion.

źródło: KWSJP: Teodor Jeske-Choiński: Gasnące słońce, 1958

- Znowu pijesz? [...] - Przynajmniej nie dzwoń, jak jesteś wstawiona... - Słuchaj! Ja jestem tylko pijana ze szczęścia...

źródło: KWSJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pijany
pijany
pijany
pijane
pijana
D. pijanego
pijanego
pijanego
pijanego
pijanej
C. pijanemu
pijanemu
pijanemu
pijanemu
pijanej
B. pijanego
pijanego
pijany
pijane
pijaną
N. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
pijaną
Ms. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
pijanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pijani
pijani
pijane
pijane
D. pijanych
pijanych
pijanych
pijanych
C. pijanym
pijanym
pijanym
pijanym
B. pijanych
pijanych
pijanych
pijane
N. pijanymi
pijanymi
pijanymi
pijanymi
Ms. pijanych
pijanych
pijanych
pijanych

Składnia

Rzosobowy + pijany +
CZYM
szyk: neutralny
Rzosobowy + pijany +
z CZEGO
szyk: neutralny

Frazeologizmy

jak dziecko we mgle I
jak pijane dziecko we mgle
ktoś czepia się czegoś jak pijany płotu
ktoś trzyma się czegoś jak pijany płotu
ktoś czepia się czegoś jak pijany płotu
ktoś trzyma się czegoś jak pijany płotu
ktoś uczepił się czegoś jak pijany płotu
pijany w drzazgi
pijany w drebiezgi
w pijanym widzie
Data ostatniej modyfikacji: 30.04.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj