Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *tl̥mačь 'ten, kto zajmuje się przekładem z jednego języka na inny; ten, kto coś objaśnia, interpretuje'
Uważa się za stare zapożyczenie z języków tureckich (por. st.tur. tył ‘język, mowa’).
1. człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język języki świata
Połączenia
- biegły, dobry, doskonały, profesjonalny, świetny, wielki, wybitny, znakomity; anonimowy, znany; osobisty; niemiecki, polski, rosyjski... tłumacz; tłumacz konferencyjny, symultaniczny; literacki, sądowy
- tłumacz czyichś dzieł, filmu, książki, literatury, poezji, tekstu, utworu, wierszy; Biblii; Herberta, Mickiewicza, Szekspira...; jakiegoś języka
- tłumacz z jakiegoś języka
- tłumacz na jakiś język
- tłumacz w ambasadzie
- tłumacz i autor, tłumacz i edytor, tłumacz i eseista, tłumacz i komentator, tłumacz i krytyk, tłumacz i opiekun, tłumacz i pisarz, tłumacz i poeta, tłumacz i propagator, tłumacz i przewodnik, tłumacz i redaktor, tłumacz i scenarzysta, tłumacz i wydawca, tłumacz i znawca; prozaik i tłumacz, publicysta i tłumacz
- praca, zawód; funkcja, rola; brak, obecność, pośrednictwo, udział; czynności, działania, pomoc, usługi; błąd, pomyłka; decyzja, wybory; misja; nazwisko tłumacza
- kabina dla tłumacza; studia dla tłumaczy
- kandydat; egzamin na tłumacza
- tłumacz pisze, przekłada coś, przetłumaczył coś, wyjaśnia coś
- potrzebować, szukać tłumacza
- mieć, wynająć, zatrudnić; wezwać; znaleźć tłumacza
- zostać tłumaczem
- obejść się, rozmawiać bez tłumacza; zwrócić się do tłumacza; korzystać z tłumacza
- czekać na tłumacza; porozumiewać się, rozmawiać; poświadczony przez tłumacza; służyć za tłumacza
Cytaty
|
Zestawienie wersji niemieckich z polskim oryginałem dowodzi, że tłumacz zna język polski w sposób nienaganny. źródło: NKJP: Kazimierz Wyka: Rzecz wyobraźni, 1997 |
|
|
[...] bywają również sytuacje - dla tłumacza najtrudniejsze - w których wydaje się, że dokładny odpowiednik istnieje, w rzeczywistości jednak korespondujące ze sobą słowa znaczą coś całkiem innego w każdym z dwóch języków [...]. źródło: NKJP: Stanisław Barańczak: Poezja i duch uogólnienia, 1996 |
|
|
W zakładach pracy zatrudnieni są tłumacze, którzy wszystkie pisma urzędowe tłumaczą na język kazachski. źródło: NKJP: Elżbieta Cichocka: Petycja z Kazachstanu, Gazeta Wyborcza, 1992-06-23 |
|
|
Wyrzykowski był też utalentowanym tłumaczem, który przełożył takie znaczące dla kultury literackiej polskiego modernizmu utwory, jak trzy tomy niesamowitych opowieści Edgara Allana Poe [...]. źródło: NKJP: Artur Hutnikiewicz: Młoda Polska, 1994 |
|
|
Z włościanami porozumiewała się przez tłumacza, jako że mówiła po francusku [...]. źródło: NKJP: Księżna Augusta, Dziennik Polski, 2003-04-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | tłumacz |
tłumacze |
ndepr |
| tłumacze |
depr | ||
| D. | tłumacza |
tłumaczy |
|
| C. | tłumaczowi |
tłumaczom |
|
| B. | tłumacza |
tłumaczy |
|
| N. | tłumaczem |
tłumaczami |
|
| Ms. | tłumaczu |
tłumaczach |
|
| W. | tłumaczu |
tłumacze |
ndepr |
| tłumacze |
depr |
2. program komputerowy
Definicja
Noty o użyciu
Używane także w odniesieniu do odrębnych urządzeń elektronicznych, zawierających takie oprogramowanie.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | translator | |
| hiperonimy: | program |
Połączenia
- elektroniczny, internetowy, komputerowy tłumacz
- tłumacz i słownik
Cytaty
|
Google pracuje nad własnym automatycznym tłumaczem, który umożliwi ludziom nie znającym np. języka arabskiego na czytanie stron internetowych i innych dokumentów opracowanych w tym języku. źródło: NKJP: Skuteczny, komputerowy tłumacz coraz bliżej?, Dziennik Internautów, 2007-03-28 |
|
|
I oto kilka tygodni temu niemieccy naukowcy pokazali funkcjonujący prototyp pierwszego elektronicznego tłumacza symultanicznego - donosi „New Scientist” (nr 2053). źródło: NKJP: Artur Włodarski, Dariusz Ćwiklak: Maszyna uczy się niemieckiego, japońskiego i angielskiego, Gazeta Wyborcza, 1996-12-03 |
|
|
[...] wypróbuj następujące bezpłatne tłumacze internetowe [...]. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | tłumacz |
tłumacze |
|
| D. | tłumacza |
tłumaczy |
|
| C. | tłumaczowi |
tłumaczom |
|
| B. | tłumacza |
tłumacze |
|
| N. | tłumaczem |
tłumaczami |
|
| Ms. | tłumaczu |
tłumaczach |
|
| W. | tłumaczu |
tłumacze |