UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

filtr

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

internac.

ang. filter

fr. filtre

niem. Filter

z łac. śred. filtrum 'wojłok'

1. do kawy

Definicja

urządzenie oddzielające od cieczy i gazów substancje, które nie powinny się w nich znajdować

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ochrona i zanieczyszczenie środowiska

Połączenia

  • wbudowany; wewnętrzny; nowoczesny, prosty, skuteczny, specjalny; rozmoknięty filtr; filtr samochodowy; gazowy, koksowy, olejowy, piaskowy, przeciwpyłkowy, pyłowy, węglowy, wodny, żwirowy; rurowy, workowy; zabezpieczający
  • filtr oleju, paliwa, powietrza, wody
  • filtr do kawy, do wody; do odkurzacza; do papierosa
  • filtr na kominie
  • stacja; wybór filtrów
  • papieros bez filtra
  • wkład do filtra
  • woda z filtra
  • odkurzacz, papieros, zbiornik z filtrem; wentylacja z filtrami
  • filtr chroni, zatrzymuje coś
  • mieć, posiadać; czyścić, wymienić/wymieniać, założyć/zakładać, zamontować, zastosować/stosować, zmienić filtr
  • przechodzić, przepuścić przez filtr

Cytaty

W obiegu z rurami miedzianymi koniecznie musimy zainstalować filtr zatrzymujący zanieczyszczenia, a całą instalację przepłukać, aby usunąć resztki topnika.

źródło: NKJP: Cezary Jankowski: Rury, kształtki, złączki, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1999-01-27

Suszą zioła, dziką różę, w kuchni zainstalowali filtry na wodę, żeby nie pić chloru i ołowiu, bo „chemia zabija”.

źródło: NKJP: Wanda Dybalska, Dorota Sajnug: Glinka i prokurator, Gazeta Wyborcza, 1995-06-14

Przed zalaniem świeżym olejem należy koniecznie wymienić filtr. Jeśli tego nie zrobimy, zanieczyszczenia, które w nim pozostały, dostaną się w obieg i mogą spowodować awarię silnika.

źródło: NKJP: Maciej Kamiński: Gdy ściśnie mróz, pomyśl lepiej o oleju [porady], Gazeta Pomorska, 2010-01-01

Głównym i podstawowym filtrem tych odkurzaczy jest woda. Zanieczyszczenia i kurz wraz z powietrzem zostają wprowadzone pod wodę i w niej już zostają. Powietrze w ten sposób oczyszcza się i jednocześnie nawilża, poprawiając wilgotność mieszkania, do którego jest wypychane.

źródło: NKJP: Anna Kania: Walczący z kurzem, Trybuna Śląska, 2003-03-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. filtr
 filtry
D. filtra
rzadziej filtru
 filtrów
C. filtrowi
 filtrom
B. filtr
 filtry
N. filtrem
 filtrami
Ms. filtrze
 filtrach
W. filtrze
 filtry

Składnia

bez ograniczeń + filtr +
CZEGO

2. w kremie do twarzy

Definicja

substancja wchodząca w skład kosmetyków, chroniąca skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała

Połączenia

  • mocny, silny, wysoki; nowoczesny filtr; filtr ochronny, słoneczny
  • filtr UV, UVA, UVB
  • balsam, krem z filtrem; kosmetyki, preparaty z filtrami
  • filtr chroni
  • zawierać filtr
  • chronić filtrem

Cytaty

Tajemnicze SPF (Sun Protection Factor) określa ochronę przed promieniowaniem UVB. Jest to zatem wysokość filtru chroniącego skórę przed słońcem.

źródło: NKJP: Liliana Kalita: Bezpieczne opalanie, Dziennik Bałtycki, 2001-07-19

Polecamy także samoopalacze - dają piękną opaleniznę bez słońca. Niektóre z nich również zawierają filtry UV, więc dodatkowo chronią przed niekorzystnym wpływem promieni słonecznych.

źródło: NKJP: Seksowne czy niebezpieczne znamiona na skórze, Cosmopolitan nr 08, 2000

Dowiedziono też, że najbardziej skutecznym dodatkiem do tego typu kosmetyków jest często filtr przeciwsłoneczny, który chroni skórę przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym, powodującym jej wysuszanie i powstawanie zmarszczek.

źródło: NKJP: Tara Parker-pope, (mag): W pogoni za wieczną młodością, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1994-10-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. filtr
 filtry
D. filtra
 filtrów
C. filtrowi
 filtrom
B. filtr
 filtry
N. filtrem
 filtrami
Ms. filtrze
 filtrach
W. filtrze
 filtry

3. w okularach

Definicja

urządzenie pochłaniające światło lub dźwięk, które przez nie przechodzą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała przedmioty związane z pielęgnacją ciała

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Połączenia

  • czerwony, niebieski; kolorowy; filtr; filtr fotograficzny, przeciwsłoneczny; korekcyjny
  • filtr kolorów, podczerwieni
  • monitor, okulary z filtrem
  • filtr chroni; powoduje; przepuszcza, zatrzymuje coś
  • filtr pozwala na coś;

Cytaty

Dodatkowo promienie słoneczne penetrują tkankę podskórną i powodują powstawanie wolnych rodników, odpowiedzialnych za bruzdy i kurze łapki. Dlatego latem okulary przeciwsłoneczne z filtrem są niezbędne.

źródło: NKJP: Oczy nie lubią słońca, Naj, nr 24, 2003

Warto umieścić na monitorze filtr pochłaniający fale elektromagnetyczne - źle wpływają na wzrok.

źródło: NKJP: jxb: O oczy trzeba dbać, Dziennik Łódzki, 2003-05-24

Bardzo przydatny jest również filtr niebieski, który zatrzymuje częściowo ultrafiolet i przyciemnia kolory: zielony oraz czerwony. Wykorzystywany jest m.in. w fotografii portretowej (eliminuje przebarwienia skóry).

źródło: NKJP: Filtr tworzy klimat, Dziennik Polski, 2000-01-08

Nie ma sposobu, by uciec przed zdjęciem. Jedynie w przypadku samochodów z przednią szybą zaopatrzoną w filtr promieniowania ultrafioletowego mogą wystąpić trudności z rozpoznaniem kierowcy.

źródło: NKJP: (pw): Na piratów, Gazeta Krakowska, 2004-08-18

Nie posiadał klawiatury, lecz był sterowany pokrętłem. Jego rozwinięciem był Kurbelsphäophon, w który wprowadzono dodatkowe filtry stabilizujące dźwięk oraz wielopozycyjne pokrętło, strojone do ćwierćtonów.

źródło: NKJP: MatmaBot: Elektrophon, Wikipedia.pl, 2009-05-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. filtr
 filtry
D. filtra
filtru
 filtrów
C. filtrowi
 filtrom
B. filtr
 filtry
N. filtrem
 filtrami
Ms. filtrze
 filtrach
W. filtrze
 filtry

Składnia

bez ograniczeń + filtr +
CZEGO

4. w komputerze

Definicja

program uniemożliwiający dostęp do określonego rodzaju treści w Internecie lub w telewizji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość Internet

Połączenia

  • wbudowany; inteligentny, skuteczny, specjalny filtr; filtr antyspamowy, rodzinny
  • filtr bezpieczeństwa; poczty, spamu; treści
  • filtr w komputerze
  • filtr blokuje coś
  • używać filtra
  • ustawić/ustawiać, włączyć, wprowadzić, wyłączyć, zainstalować filtr; ominąć filtr
  • trafić/trafiać, wrzucić, wsadzić do filtra; korzystać z filtra

Cytaty

Poszukujemy redaktorów naszego serwisu. Każdemu redaktorowi oferujemy konto e-mail [...] bez ograniczeń, z powiadomieniem sms oraz filtrami poczty niechcianej.

źródło: NKJP: Dominik Maciaszek: wideokamera.com.pl, Usenet -- pl.rec.film, 2001-03-11

Jeśli atak dotyczy większej liczby internautów, mogą zadzwonić do swojego dostawcy Internetu, by on założył filtr na serwer, z którego korzystają.

źródło: NKJP: matt, Tomasz Wesołowski: Ale cz t, czyli wirtualne umizgi, Dzień dobry, 2001 

Gdy do komputera zasiądzie więc osoba dorosła, może wyłączyć filtr i już bez żadnych ograniczeń przeglądać zasoby Internetu.

źródło: NKJP: Wirtualny wychowawca, Polityka, 2000-09-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. filtr
 filtry
D. filtra
rzadziej filtru
 filtrów
C. filtrowi
 filtrom
B. filtr
 filtry
N. filtrem
 filtrami
Ms. filtrze
 filtrach
W. filtrze
 filtry

Składnia

bez ograniczeń + filtr +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 08.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN