UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

strzała

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *strěla

< pie. dial. (słow.-bałt.-germ.) *strē-lā ‘smuga, pręga, promień, strzała’.

1. pocisk

Definicja

długi, cienki kawałek drewna, na którego jednym końcu znajdują się pióra, a na drugim ostrze, wykorzystywany jako pocisk i wystrzeliwany z łuku bądź kuszy

Wymowa

[stszała] lub pot. [sczszała], lub pot. [szczszała]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pocisk

Połączenia

  • pierzasta, płonąca; wystrzelona; tatarska strzała; zatrute strzały
  • strzały łuczników
  • strzała z kuszy, z łuku
  • strzała z grotem
  • strzały i bełty, strzały i łuki, strzały i oszczepy
  • grot; świst strzały; lotki; chmura, deszcz, grad strzał
  • strzała leci; przebiła, przeszyła coś; świsnęła; utkwiła w czymś, wbiła się w coś
  • nałożyć, wypuścić/wypuszczać strzałę
  • przebity, przeszyty, ugodzony strzałą
  • biec, mknąć, pędzić jak strzała

Cytaty

Wojownik krzyknął coś do pozostałych, po czym napiął łuk i wypuścił strzałę.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Nałożył strzałę na cięciwę; wstał z uniesionym łukiem.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Tatarska strzała przeszywająca trębacza weszła do skarbnicy narodowych podań.

źródło: NKJP: Przerwany taniec i ognik świecy, Dziennik Polski, 2002-09-14

Robią zasadzki i w najbardziej nieoczekiwanej dla podróżnika chwili zasypują go z ukrycia deszczem strzał.

źródło: NKJP: Adam Elbanowski: Nowe królestwo Grenady. Historia naturalna, obyczajowa i domniemana, 2006

Co do zbroi husarskiej, to na pewno strzała z łuku jej nie przebijała.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. strzała
strzały
D. strzały
strzał
C. strzale
strzałom
B. strzałę
strzały
N. strzałą
strzałami
Ms. strzale
strzałach
W. strzało
strzały

2. pień

Definicja

bot. 
pień o prostym przebiegu od podstawy do wierzchołka, typowy dla drzew iglastych

Wymowa

[stszała] lub pot. [sczszała], lub pot. [szczszała]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pień

Połączenia

  • strzała sosny; strzały drzew

Cytaty

Sosna mazurska charakteryzuje się prostą, [...] walcowatą strzałą, sięgającą do 42 m wysokości.

źródło: Internet

Odpowiednie gatunki drzew przy odpowiednio wyprowadzonej „strzale ” i „koronie” będą prawdziwą dekoracją i dodatkowymi zielonymi płucami coraz bardziej zatrutego spalinami miasta.

źródło: NKJP: (WOJ): Oddrzewić, zadrzewić, Dziennik Polski, 2002-10-15

Na glebach bardzo żyznych przyrost masy jest stosunkowo duży, ale strzały drzew oczyszczają się źle, wykazując charakterystyczne wykrzywienie w części wierzchołkowej.

źródło: Internet

Wiatr może [...] deformować koronę i powodować szablastość strzał nie tylko u modrzewia polskiego, ale i u innych modrzewi.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. strzała
strzały
D. strzały
strzał
C. strzale
strzałom
B. strzałę
strzały
N. strzałą
strzałami
Ms. strzale
strzałach
W. strzało
strzały

Frazeologizmy

lotem błyskawicy
lotem strzały
strzała Amora
strzała Erosa
strzała Kupidyna
strzała Amora
strzała Erosa
strzała Kupidyna
strzała Amora
strzała Erosa
strzała Kupidyna
Data ostatniej modyfikacji: 09.06.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj