UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

awantura

Chronologizacja

2 połowa XVIII w., Bańk

Pochodzenie

fr. aventure 'zaskakujące zdarzenie; przygoda'

1. domowa

Definicja

gwałtowna kłótnia, która może być połączona z agresywnym zachowaniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • domowa, uliczna; małżeńska, pijacka, rodzinna; publiczna; duża, gruba, potężna; niezła, porządna, poważna, prawdziwa; dzika, karczemna, kosmiczna, koszmarna, krwawa, piekielna, potworna, straszliwa, straszna, wściekła; głośna; mała; bezsensowna, nieprzyjemna; nocna, poranna; nowa, kolejna, ostatnia, wczorajsza awantura; ciągłe awantury
  • awantury i afery, awantury i bijatyki, awantury i bójki, awantury i burdy, awantury i kłótnie, awantury i konflikty, awantury i krzyki, awantury i przepychanki; libacje i awantury, pijaństwo i awantury, spory i awantury, wrzaski i awantury
  • powód, pretekst do awantury
  • zgłoszenie o awanturze
  • awantura trwa, wybucha
  • szukać, uniknąć/unikać awantury; nie chcieć, nie lubić
  • zapobiec/zapobiegać awanturze
  • prowokować, robić, spowodować, sprowokować, zrobić, rozpętać, urządzić/urządzać, wszcząć/wszczynać, wywołać/wywoływać, zacząć/zaczynać; poprzedzić; słyszeć, widzieć; pamiętać; zażegnać/zażegnywać awanturę
  • pachnie awanturą
  • doszło/dochodzi; prowadzić do awantury; zacząć/zaczynać od awantury; obyło się bez awantur; wezwany do awantury
  • zanosiło się na awanturę; brnąć; wdać się / wdawać się, wciągnąć się w awanturę
  • brać udział, uczestniczyć w awanturze

Cytaty

W nocy wybucha kolejna awantura o za głośno grający telewizor. Marta kopie ciężarną Magdę w brzuch.

źródło: NKJP: Bogdan Wróblewski: Tragiczna historia dwóch sióstr, Gazeta Wyborcza, 1999-02-13

Dzwoniła zrozpaczona Basia Wrzesińska. Zabrała syna do swego mieszkania bez wiedzy męża. On przyjechał, zrobił dziką awanturę, pobił ją, trzeba było wzywać milicję.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Dziennik 1972, 1997

[...] sąsiedzi od dłuższego czasu słyszeli odgłosy awantur i bijatyk. Po awanturach mężczyzna i kobieta zazwyczaj jednak szybko się godzili [...].

źródło: NKJP: (EK): Konkubent podejrzewany o zabójstwo, Dziennik Polski, 2005-07-16

Coraz częściej [...] dochodziło do awantur między siostrami.

źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001

Długie oczekiwanie na pociąg działało na podróżnych wyjątkowo drażniąco. Wszyscy byli podenerwowani i wystarczył byle pretekst, aby przyjacielska rozmowa zamieniła się w karczemną awanturę.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Nic już nie słychać, Esensja, 2007-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. awantura
awantury
D. awantury
awantur
C. awanturze
awanturom
B. awanturę
awantury
N. awanturą
awanturami
Ms. awanturze
awanturach
W. awanturo
awantury

Składnia

bez ograniczeń + awantura +
(o CO)

2. wojenna

Definicja

nieodpowiedzialne polityczne działanie, prowadzące do konfliktu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

Połączenia

  • polityczna, wojenna; czeczeńska, gruzińska; awantura; nieodpowiedzialne; niepotrzebne awantury; awantura sejmowa
  • awantura trwa, wybucha
  • wdać się / wdawać się w awanturę

Cytaty

W grudniu 1979 r. sowiecka armia wkracza do Afganistanu. W styczniu 1980 r. Horn udziela wywiadu węgierskiej TV, w którym daje do zrozumienia, że Budapeszt dystansuje się od afgańskiej awantury Moskwy.

źródło: NKJP: Wojciech Maziarski: Gyula Horn, Gazeta Wyborcza, 1995-03-31

Spór o wody Eufratu z Ankarą mógł się z łatwością przekształcić w jeszcze jedną awanturę wojenną na Bliskim Wschodzie.

źródło: NKJP: Roman Frister: Tygrys w różowych okularach, Polityka, 2005-03-12

[...] wydaje się, że Moskwa gorączkowo zastanawia się, jak wybrnąć - przy jak najmniejszych kosztach - z czeczeńskiej awantury.

źródło: NKJP: Bartosz Węglarczyk: Czeczenia, Gazeta Wyborcza, 1994-12-17

[...] w tym szczęśliwym kraju przez cały szesnasty wiek trwały straszliwe polityczne awantury. I nieustannie słychać było wielki krzyk i wrzask wydobywający się z sejmu i z sejmików.

źródło: NKJP: Jarosław Marek Rymkiewicz: Rozmowy polskie w latach 1995-2008, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. awantura
awantury
D. awantury
awantur
C. awanturze
awanturom
B. awanturę
awantury
N. awanturą
awanturami
Ms. awanturze
awanturach
W. awanturo
awantury

3. miłosna

Definicja

książk. 
niezwykła przygoda

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • wdać się / wdawać się w awanturę

Cytaty

[...] czytając jej „Żywoty kotek swawolnych” zacząłem podejrzewać, iż Autorka rywalizowała ze swoją kocicą Kasią o to, czyje życie będzie bardziej kolorowe, burzliwe, pełne malowniczych przygód i awantur.

źródło: NKJP: Paweł Zawadzki: O psach, kotach i aniołach, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 2006-10-01

Jedyny prawdziwy związek Chopina z kobietą, zainaugurowany jako romantyczna awantura, przeobraża się już po kilku miesiącach w kuriozum: pani Sand nazywa teraz swą nową zdobycz „dzieckiem”, „Małym”, nawet „synem”.

źródło: NKJP: Piotr Wierzbicki: Migotliwy ton. Esej o stylu Chopina, 2010

[...] ma koleje losu takie jak facet, który rzuca się w jakąś fantastyczną awanturę, ale musi ponieść jej konsekwencje. Bo ta awantura jest czymś zbyt wyjątkowym, by mogła się dobrze skończyć.

źródło: NKJP: Dariusz Czaja: Lekcje ciemności, 2009

Dwór [...] oburzał się - jak wszyscy - na pannę Kazię z sąsiednich Barcic, która [...] wdała się w awanturę jak z romansu dla kucharek. Uciekła z domu z porucznikiem ułanów, który w końcu i tak, jak to ułani mieli w zwyczaju, rzucił ją dla innej.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Waldorff, ostatni baron Peerelu, 2008

Dawne biwaki piękniały w opowiadaniach, urastały do romantycznej przygody, stawały się niepowtarzalnym przeżyciem. Prymitywne warunki i wszelkie niewygody ówczesnej turystyki rychło szły w zapomnienie. Wliczano je w koszty awantury górskiej, zapisywano na konto tatrzańskich atrakcji.

źródło: NKJP: Stanisław Zieliński: W stronę Pysznej, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. awantura
awantury
D. awantury
awantur
C. awanturze
awanturom
B. awanturę
awantury
N. awanturą
awanturami
Ms. awanturze
awanturach
W. awanturo
awantury

Frazeologizmy

awantura arabska
Data ostatniej modyfikacji: 05.05.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj