UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

napoić

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. poić

1. konie

Definicja

przygotować i podać napój

Wymowa

[napo-ić] lub pot. [napojić]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  nasycić, zaspokoić

Połączenia

  • napoić dziecko; bydło, konie, krowy, stado
  • napoić glukozą, mlekiem, wodą; koniakiem, szampanem
  • napoić obficie
  • chcieć napoić; trzeba, warto napoić
  • napoić i nakarmić, napoić i przewinąć

Cytaty

Dopiero po trzeciej nad ranem wyczerpane pielęgniarki wyciągnęły głęboko ukryty smoczek i napoiły dziecko glukozą.

źródło: KWSJP: Helena Zaworska: Rodzić po ludzku? Czym grozi moda na naturalne rodzenie i przedłużone karmienie piersią?, Wprost, 1999, nr 21/11

Przyjęto ich serdecznie. Nakarmiono, napojono, usłano sienniki, koce i poduchy na werandzie.

źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977

Może trzeba powiedzieć Franciszkowi, aby napoił konie?

źródło: KWSJP: Maria Nurowska: Po tamtej stronie śmierć, 1977

Tylko Dinah była chmurna nie mogąc sobie darować, że nie napoiła starego cudzoziemca.

źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Złościło go raptem, że Witia, nawet kobyły nie napoiwszy, podjął próbę jazdy na znalezionym w stodole rowerze.

źródło: KWSJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. napoję
napoimy
2 os. napoisz
napoicie
3 os. napoi
napoją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. napoiłem
+(e)m napoił
napoiłam
+(e)m napoiła
napoiłom
+(e)m napoiło
napoiliśmy
+(e)śmy napoili
napoiłyśmy
+(e)śmy napoiły
2 os. napoiłeś
+(e)ś napoił
napoiłaś
+(e)ś napoiła
napoiłoś
+(e)ś napoiło
napoiliście
+(e)ście napoili
napoiłyście
+(e)ście napoiły
3 os. napoił
napoiła
napoiło
napoili
napoiły

bezosobnik: napojono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. napójmy
2 os. napój
napójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. napoiłbym
bym napoił
napoiłabym
bym napoiła
napoiłobym
bym napoiło
napoilibyśmy
byśmy napoili
napoiłybyśmy
byśmy napoiły
2 os. napoiłbyś
byś napoił
napoiłabyś
byś napoiła
napoiłobyś
byś napoiło
napoilibyście
byście napoili
napoiłybyście
byście napoiły
3 os. napoiłby
by napoił
napoiłaby
by napoiła
napoiłoby
by napoiło
napoiliby
by napoili
napoiłyby
by napoiły

bezosobnik: napojono by

bezokolicznik: napoić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: napoiwszy

gerundium: napojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. napojenie
napojenia
D. napojenia
napojeń
C. napojeniu
napojeniom
B. napojenie
napojenia
N. napojeniem
napojeniami
Ms. napojeniu
napojeniach
W. napojenie
napojenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: napojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. napojony
napojony
napojony
napojone
napojona
D. napojonego
napojonego
napojonego
napojonego
napojonej
C. napojonemu
napojonemu
napojonemu
napojonemu
napojonej
B. napojonego
napojonego
napojony
napojone
napojoną
N. napojonym
napojonym
napojonym
napojonym
napojoną
Ms. napojonym
napojonym
napojonym
napojonym
napojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. napojeni
napojeni
napojone
napojone
D. napojonych
napojonych
napojonych
napojonych
C. napojonym
napojonym
napojonym
napojonym
B. napojonych
napojonych
napojonych
napojone
N. napojonymi
napojonymi
napojonymi
napojonymi
Ms. napojonych
napojonych
napojonych
napojonych

odpowiednik aspektowy: poić

Składnia

Rzosobowy + napoić +
KOGO + (CZYM)

2. oczy

Definicja

książk. 
odczuć przyjemność, odebrawszy jakieś bodźce

Wymowa

[napo-ić] lub pot. [napojić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  nasycić, zaspokoić

Połączenia

  • napoić oczy
  • napoić kolorami, pięknem natury, jakimś widokiem

Cytaty

A więc poczułem w końcu jej zapach, napoiłem oczy jej kolorami na dzisiejszej wyprawie poza mury mojej samotni.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. napoję
napoimy
2 os. napoisz
napoicie
3 os. napoi
napoją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. napoiłem
+(e)m napoił
napoiłam
+(e)m napoiła
napoiłom
+(e)m napoiło
napoiliśmy
+(e)śmy napoili
napoiłyśmy
+(e)śmy napoiły
2 os. napoiłeś
+(e)ś napoił
napoiłaś
+(e)ś napoiła
napoiłoś
+(e)ś napoiło
napoiliście
+(e)ście napoili
napoiłyście
+(e)ście napoiły
3 os. napoił
napoiła
napoiło
napoili
napoiły

bezosobnik: napojono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. napójmy
2 os. napój
napójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. napoiłbym
bym napoił
napoiłabym
bym napoiła
napoiłobym
bym napoiło
napoilibyśmy
byśmy napoili
napoiłybyśmy
byśmy napoiły
2 os. napoiłbyś
byś napoił
napoiłabyś
byś napoiła
napoiłobyś
byś napoiło
napoilibyście
byście napoili
napoiłybyście
byście napoiły
3 os. napoiłby
by napoił
napoiłaby
by napoiła
napoiłoby
by napoiło
napoiliby
by napoili
napoiłyby
by napoiły

bezosobnik: napojono by

bezokolicznik: napoić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: napoiwszy

gerundium: napojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. napojenie
napojenia
D. napojenia
napojeń
C. napojeniu
napojeniom
B. napojenie
napojenia
N. napojeniem
napojeniami
Ms. napojeniu
napojeniach
W. napojenie
napojenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: napojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. napojony
napojony
napojony
napojone
napojona
D. napojonego
napojonego
napojonego
napojonego
napojonej
C. napojonemu
napojonemu
napojonemu
napojonemu
napojonej
B. napojonego
napojonego
napojony
napojone
napojoną
N. napojonym
napojonym
napojonym
napojonym
napojoną
Ms. napojonym
napojonym
napojonym
napojonym
napojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. napojeni
napojeni
napojone
napojone
D. napojonych
napojonych
napojonych
napojonych
C. napojonym
napojonym
napojonym
napojonym
B. napojonych
napojonych
napojonych
napojone
N. napojonymi
napojonymi
napojonymi
napojonymi
Ms. napojonych
napojonych
napojonych
napojonych

odpowiednik aspektowy: poić

Składnia

Rzosobowy + napoić +
CO + CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 18.07.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj