Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. pić
1. wody
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | nasycić się |
Połączenia
- napić się alkoholu, coli, herbaty, kawy, kompotu, koniaku, lemoniady, maślanki, mleka, oranżady, piwa, soku, szampana, wina, wody, wódki, ziółek; czegoś gorącego, mocniejszego, zimnego...; łyka czegoś
- napić się z dzbana, ze szklanki
- napić się trochę; do woli
- chcieć, móc, musieć, postanowić napić się; można napić się
- napić się i pogadać, napić się i zjeść; wstać i napić się
Cytaty
|
- Chłopcy, może napijecie się gorącej herbaty - troskliwie zaprasza nas staruszka z jednej z kamienic na Krasińskiego. źródło: KWSJP: Anna Sarzyńska: O rewolcie w mieście Słupsk, Gazeta Polska, 1998, nr 3 |
|
|
Smakuje mi jednak ta woda, napiję się jej jeszcze trochę. źródło: KWSJP: Joanna Wilińska: Dobranoc dla dorosłych, 1977 |
|
|
Gdy usiedli, zapytał, czy napiją się kawy. źródło: KWSJP: Jan Dobraczyński: Wyczerpać morze, 1972 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
napiję się |
napijemy się |
|||
| 2 os. |
napijesz się |
napijecie się |
|||
| 3 os. |
napije się |
napiją się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
napiłem się +(e)m się napił |
napiłam się +(e)m się napiła |
napiłom się +(e)m się napiło |
napiliśmy się +(e)śmy się napili |
napiłyśmy się +(e)śmy się napiły |
| 2 os. |
napiłeś się +(e)ś się napił |
napiłaś się +(e)ś się napiła |
napiłoś się +(e)ś się napiło |
napiliście się +(e)ście się napili |
napiłyście się +(e)ście się napiły |
| 3 os. |
napił się |
napiła się |
napiło się |
napili się |
napiły się |
bezosobnik: napito się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
napijmy się |
|
| 2 os. |
napij się |
napijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
napiłbym się bym się napił |
napiłabym się bym się napiła |
napiłobym się bym się napiło |
napilibyśmy się byśmy się napili |
napiłybyśmy się byśmy się napiły |
| 2 os. |
napiłbyś się byś się napił |
napiłabyś się byś się napiła |
napiłobyś się byś się napiło |
napilibyście się byście się napili |
napiłybyście się byście się napiły |
| 3 os. |
napiłby się by się napił |
napiłaby się by się napiła |
napiłoby się by się napiło |
napiliby się by się napili |
napiłyby się by się napiły |
bezosobnik: napito by się
bezokolicznik: napić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
napiwszy się
gerundium: napicie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | napicie się |
napicia się |
| D. | napicia się |
napić się |
| C. | napiciu się |
napiciom się |
| B. | napicie się |
napicia się |
| N. | napiciem się |
napiciami się |
| Ms. | napiciu się |
napiciach się |
| W. | napicie się |
napicia się |
Składnia
| Rzżywotny | + | napić się | + |
CZEGO
|
2. na zgodę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki
Połączenia
- napić się w barze, w pracy; w czyimś towarzystwie
- napić się na weselu; na zgodę
- napić się za pomyślność, za spotkanie, za czyjeś zdrowie
- nie chcieć napić się z kimś
- napić się i tańcować, napić się i zasnąć
Cytaty
|
W ich towarzystwie czuje się swobodnie. Może z nimi usiąść, napić się i naprawdę szczerze porozmawiać. źródło: KWSJP: Teresa Gałczyńska: Mieszkańcy Anina poprosili go o pomoc..., Życie na gorąco, 1999, nr 39 |
|
|
Przecież wszystko opiera się o wódę, nie wypada nie napić się w pracy, bo będę czarną owcą, więc w pracy też chlejemy ostro. źródło: KWSJP: Piję, jak jest okazja, a okazja jest często, Życie Podkarpackie, 2005 |
|
|
- Chodź, Michel, napij się ze mną - zaproponował, mocno już podchmielony. źródło: KWSJP: Marian Turwid: Dwie strony drogi, 1983 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
napiję się |
napijemy się |
|||
| 2 os. |
napijesz się |
napijecie się |
|||
| 3 os. |
napije się |
napiją się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
napiłem się +(e)m się napił |
napiłam się +(e)m się napiła |
napiłom się +(e)m się napiło |
napiliśmy się +(e)śmy się napili |
napiłyśmy się +(e)śmy się napiły |
| 2 os. |
napiłeś się +(e)ś się napił |
napiłaś się +(e)ś się napiła |
napiłoś się +(e)ś się napiło |
napiliście się +(e)ście się napili |
napiłyście się +(e)ście się napiły |
| 3 os. |
napił się |
napiła się |
napiło się |
napili się |
napiły się |
bezosobnik: napito się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
napijmy się |
|
| 2 os. |
napij się |
napijcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
napiłbym się bym się napił |
napiłabym się bym się napiła |
napiłobym się bym się napiło |
napilibyśmy się byśmy się napili |
napiłybyśmy się byśmy się napiły |
| 2 os. |
napiłbyś się byś się napił |
napiłabyś się byś się napiła |
napiłobyś się byś się napiło |
napilibyście się byście się napili |
napiłybyście się byście się napiły |
| 3 os. |
napiłby się by się napił |
napiłaby się by się napiła |
napiłoby się by się napiło |
napiliby się by się napili |
napiłyby się by się napiły |
bezosobnik: napito by się
bezokolicznik: napić się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
napiwszy się
gerundium: napicie się
rodzaj gramatyczny: dk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | napicie się |
napicia się |
| D. | napicia się |
napić się |
| C. | napiciu się |
napiciom się |
| B. | napicie się |
napicia się |
| N. | napiciem się |
napiciami się |
| Ms. | napiciu się |
napiciach się |
| W. | napicie się |
napicia się |
Składnia
| Rzosobowy | + | napić się | + |
|