UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zawładnąć

Chronologizacja

1790, SL

Pochodzenie

Od: władać

1. państwem

Definicja

zdobyć kontrolę lub władzę nad jakimś terytorium

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa stosunki międzynarodowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opanować

Połączenia

zawładnąć krajem, miastem, państwem, wyspą, zamkiem; Czechami, Syberią, Syrią, Ukrainą...

Cytaty

Muhammad Ali rzeczywiście przestraszył się, że Dembiński ściąga nad Nil polskich oficerów, aby przy ich pomocy zawładnąć Egiptem.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Jeszcze podczas II wojny światowej bez powodzenia próbowały zawładnąć Azerbejdżanem Niemcy.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

Anglicy zawładnęli Gibraltarem w 1704 roku, a dziewięć lat później pokój w Utrechcie pozostawił im tę zdobycz „po wieczne czasy”[...].

źródło: NKJP: Juliusz Podolski: Wielka Brytania w Hiszpanii, Gazeta Poznańska, 2001-12-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawładnę	zawładniemy
2 os.	zawładniesz	zawładniecie
3 os.	zawładnie	zawładną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłem +(e)m zawładnął	zawładnęłam +(e)m zawładnęła	zawładnęłom +(e)m zawładnęło	zawładnęliśmy +(e)śmy zawładnęli	zawładnęłyśmy +(e)śmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłeś +(e)ś zawładnął	zawładnęłaś +(e)ś zawładnęła	zawładnęłoś +(e)ś zawładnęło	zawładnęliście +(e)ście zawładnęli	zawładnęłyście +(e)ście zawładnęły
3 os.	zawładnął	zawładnęła	zawładnęło	zawładnęli	zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawładnijmy
2 os.	zawładnij	zawładnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłbym bym zawładnął	zawładnęłabym bym zawładnęła	zawładnęłobym bym zawładnęło	zawładnęlibyśmy byśmy zawładnęli	zawładnęłybyśmy byśmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłbyś byś zawładnął	zawładnęłabyś byś zawładnęła	zawładnęłobyś byś zawładnęło	zawładnęlibyście byście zawładnęli	zawładnęłybyście byście zawładnęły
3 os.	zawładnąłby by zawładnął	zawładnęłaby by zawładnęła	zawładnęłoby by zawładnęło	zawładnęliby by zawładnęli	zawładnęłyby by zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto by

bezokolicznik: zawładnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zawładnąwszy

gerundium: zawładnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawładnięcie	zawładnięcia
D.	zawładnięcia	zawładnięć
C.	zawładnięciu	zawładnięciom
B.	zawładnięcie	zawładnięcia
N.	zawładnięciem	zawładnięciami
Ms.	zawładnięciu	zawładnięciach
W.	zawładnięcie	zawładnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zawładnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięte	zawładnięta
D.	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętej
C.	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętej
B.	zawładniętego	zawładniętego	zawładnięty	zawładnięte	zawładniętą
N.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętą
Ms.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawładnięci	zawładnięci	zawładnięte	zawładnięte
D.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych
C.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym
B.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładnięte
N.	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi
Ms.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych

Składnia

Rz osobowy

zawładnąć

CZYM

2. zdominować

Definicja

wystąpić gdzieś w dużej ilości, nie pozostawiając miejsca dla innych

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

muzyka zawładnęła czymś; harcerze, kibice, muzycy, piosenkarze, tancerze, warszawiacy, wolontariusze... zawładnęli czymś; dzieci, grupy (artystyczne, taneczne, wokalne), zespoły (muzyczne); (tradycyjne) rytmy zawładnęły czymś
zawładnąć boiskiem, kawiarnią, mieszkaniem, parkietem, sceną, wsią...

Cytaty

Kiedy część obrzędowa dobiegła końca, estradą zawładnęły zespoły muzyczne [...].

źródło: NKJP: Ł. Śmiatacz: Dożynki Gminne w Bobrownikach, Czas Ostrzeszowski, 2006

Najlepszą młodą pisarką okazała się 12-letnia Malwina Wojdała z Sieradza. Jej opowiadanie o chomikach, które zawładnęły całym domem, najbardziej rozbawiło komisję.

źródło: NKJP: Anna Skonka: Magia krąży wokół nas, Dziennik Łódzki, 2004-03-05

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawładnę	zawładniemy
2 os.	zawładniesz	zawładniecie
3 os.	zawładnie	zawładną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłem +(e)m zawładnął	zawładnęłam +(e)m zawładnęła	zawładnęłom +(e)m zawładnęło	zawładnęliśmy +(e)śmy zawładnęli	zawładnęłyśmy +(e)śmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłeś +(e)ś zawładnął	zawładnęłaś +(e)ś zawładnęła	zawładnęłoś +(e)ś zawładnęło	zawładnęliście +(e)ście zawładnęli	zawładnęłyście +(e)ście zawładnęły
3 os.	zawładnął	zawładnęła	zawładnęło	zawładnęli	zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawładnijmy
2 os.	zawładnij	zawładnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłbym bym zawładnął	zawładnęłabym bym zawładnęła	zawładnęłobym bym zawładnęło	zawładnęlibyśmy byśmy zawładnęli	zawładnęłybyśmy byśmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłbyś byś zawładnął	zawładnęłabyś byś zawładnęła	zawładnęłobyś byś zawładnęło	zawładnęlibyście byście zawładnęli	zawładnęłybyście byście zawładnęły
3 os.	zawładnąłby by zawładnął	zawładnęłaby by zawładnęła	zawładnęłoby by zawładnęło	zawładnęliby by zawładnęli	zawładnęłyby by zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto by

bezokolicznik: zawładnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zawładnąwszy

gerundium: zawładnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawładnięcie	zawładnięcia
D.	zawładnięcia	zawładnięć
C.	zawładnięciu	zawładnięciom
B.	zawładnięcie	zawładnięcia
N.	zawładnięciem	zawładnięciami
Ms.	zawładnięciu	zawładnięciach
W.	zawładnięcie	zawładnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zawładnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięte	zawładnięta
D.	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętej
C.	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętej
B.	zawładniętego	zawładniętego	zawładnięty	zawładnięte	zawładniętą
N.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętą
Ms.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawładnięci	zawładnięci	zawładnięte	zawładnięte
D.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych
C.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym
B.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładnięte
N.	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi
Ms.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych

Składnia

zawładnąć

CZYM

3. wpłynąć

Definicja

silnie wpłynąć na kogoś lub na coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zwładnąć

Połączenia

zawładnąć człowiekiem; kulturą, czyimś sercem, świadomością, umysłem/umysłami, wyobraźnią, czyimś życiem

Cytaty

[...] trzy lata później aktor wcielił się w rolę katolickiego księdza w „Ptakach ciernistych krzewów”. To też był przebój, a przystojny filmowy ksiądz zawładnął sercami milionów Polek.

źródło: NKJP: (RYP), Królowie małego ekranu, Gazeta Krakowska, 2005-09-0

Serial zawładnął jednak wyobraźnią widzów, a jego popularność przybrała znamiona masowego szaleństwa [...].

źródło: NKJP: reg: Belfegor - upiór Luwru, Trybuna Śląska, 2002-07-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawładnę	zawładniemy
2 os.	zawładniesz	zawładniecie
3 os.	zawładnie	zawładną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłem +(e)m zawładnął	zawładnęłam +(e)m zawładnęła	zawładnęłom +(e)m zawładnęło	zawładnęliśmy +(e)śmy zawładnęli	zawładnęłyśmy +(e)śmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłeś +(e)ś zawładnął	zawładnęłaś +(e)ś zawładnęła	zawładnęłoś +(e)ś zawładnęło	zawładnęliście +(e)ście zawładnęli	zawładnęłyście +(e)ście zawładnęły
3 os.	zawładnął	zawładnęła	zawładnęło	zawładnęli	zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawładnijmy
2 os.	zawładnij	zawładnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłbym bym zawładnął	zawładnęłabym bym zawładnęła	zawładnęłobym bym zawładnęło	zawładnęlibyśmy byśmy zawładnęli	zawładnęłybyśmy byśmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłbyś byś zawładnął	zawładnęłabyś byś zawładnęła	zawładnęłobyś byś zawładnęło	zawładnęlibyście byście zawładnęli	zawładnęłybyście byście zawładnęły
3 os.	zawładnąłby by zawładnął	zawładnęłaby by zawładnęła	zawładnęłoby by zawładnęło	zawładnęliby by zawładnęli	zawładnęłyby by zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto by

bezokolicznik: zawładnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zawładnąwszy

gerundium: zawładnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawładnięcie	zawładnięcia
D.	zawładnięcia	zawładnięć
C.	zawładnięciu	zawładnięciom
B.	zawładnięcie	zawładnięcia
N.	zawładnięciem	zawładnięciami
Ms.	zawładnięciu	zawładnięciach
W.	zawładnięcie	zawładnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zawładnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięte	zawładnięta
D.	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętej
C.	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętej
B.	zawładniętego	zawładniętego	zawładnięty	zawładnięte	zawładniętą
N.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętą
Ms.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawładnięci	zawładnięci	zawładnięte	zawładnięte
D.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych
C.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym
B.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładnięte
N.	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi
Ms.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych

Składnia

zawładnąć

KIM/CZYM

4. uzależnić

Definicja

całkowicie uzależnić kogoś od siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

zawładnąć mężem, synem

Cytaty

[...] większość matek ma zakusy, żeby zawładnąć synem.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

[...] całe życie potrzebowała mężczyzny, który by nią zawładnął, któremu by się poddała i poszła za nim w ogień i wodę, a los zsyłał jej miękkich uczuciowców, nadwrażliwców, chłopięcych i przeraźliwie niedojrzałych[...].

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie źródło, 1978

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawładnę	zawładniemy
2 os.	zawładniesz	zawładniecie
3 os.	zawładnie	zawładną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłem +(e)m zawładnął	zawładnęłam +(e)m zawładnęła	zawładnęłom +(e)m zawładnęło	zawładnęliśmy +(e)śmy zawładnęli	zawładnęłyśmy +(e)śmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłeś +(e)ś zawładnął	zawładnęłaś +(e)ś zawładnęła	zawładnęłoś +(e)ś zawładnęło	zawładnęliście +(e)ście zawładnęli	zawładnęłyście +(e)ście zawładnęły
3 os.	zawładnął	zawładnęła	zawładnęło	zawładnęli	zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawładnijmy
2 os.	zawładnij	zawładnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłbym bym zawładnął	zawładnęłabym bym zawładnęła	zawładnęłobym bym zawładnęło	zawładnęlibyśmy byśmy zawładnęli	zawładnęłybyśmy byśmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłbyś byś zawładnął	zawładnęłabyś byś zawładnęła	zawładnęłobyś byś zawładnęło	zawładnęlibyście byście zawładnęli	zawładnęłybyście byście zawładnęły
3 os.	zawładnąłby by zawładnął	zawładnęłaby by zawładnęła	zawładnęłoby by zawładnęło	zawładnęliby by zawładnęli	zawładnęłyby by zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto by

bezokolicznik: zawładnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zawładnąwszy

gerundium: zawładnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawładnięcie	zawładnięcia
D.	zawładnięcia	zawładnięć
C.	zawładnięciu	zawładnięciom
B.	zawładnięcie	zawładnięcia
N.	zawładnięciem	zawładnięciami
Ms.	zawładnięciu	zawładnięciach
W.	zawładnięcie	zawładnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zawładnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięte	zawładnięta
D.	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętej
C.	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętej
B.	zawładniętego	zawładniętego	zawładnięty	zawładnięte	zawładniętą
N.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętą
Ms.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawładnięci	zawładnięci	zawładnięte	zawładnięte
D.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych
C.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym
B.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładnięte
N.	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi
Ms.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych

Składnia

Rz osobowy

zawładnąć

CZYM/KIM

5. o uczuciach

Definicja

o uczuciach, postawach: przeniknąć kogoś i w sposób decydujący wpłynąć na jego zachowanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

opanować, opętać

Cytaty

Niepewność zawładnęła myślami: kto zdradza, w co uwierzyć, kto szydzi, kogo spytać o drogę?

źródło: NKJP: Paweł Kuszczyński, TRWANIE, Akant , 2010-03

Kowalscy nie mają dużo pieniędzy. Ale dorabiają, jak mogą, pożyczają, kupują - wszystko dla dzieciaków. A ich dzieci boją się, że nimi też zawładnie kult pieniądza.

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski, SZCZĘŚCIE NA KREDYT, Gazeta Wyborcza , 1994-11-22

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zawładnę	zawładniemy
2 os.	zawładniesz	zawładniecie
3 os.	zawładnie	zawładną

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłem +(e)m zawładnął	zawładnęłam +(e)m zawładnęła	zawładnęłom +(e)m zawładnęło	zawładnęliśmy +(e)śmy zawładnęli	zawładnęłyśmy +(e)śmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłeś +(e)ś zawładnął	zawładnęłaś +(e)ś zawładnęła	zawładnęłoś +(e)ś zawładnęło	zawładnęliście +(e)ście zawładnęli	zawładnęłyście +(e)ście zawładnęły
3 os.	zawładnął	zawładnęła	zawładnęło	zawładnęli	zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zawładnijmy
2 os.	zawładnij	zawładnijcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zawładnąłbym bym zawładnął	zawładnęłabym bym zawładnęła	zawładnęłobym bym zawładnęło	zawładnęlibyśmy byśmy zawładnęli	zawładnęłybyśmy byśmy zawładnęły
2 os.	zawładnąłbyś byś zawładnął	zawładnęłabyś byś zawładnęła	zawładnęłobyś byś zawładnęło	zawładnęlibyście byście zawładnęli	zawładnęłybyście byście zawładnęły
3 os.	zawładnąłby by zawładnął	zawładnęłaby by zawładnęła	zawładnęłoby by zawładnęło	zawładnęliby by zawładnęli	zawładnęłyby by zawładnęły

bezosobnik: zawładnięto by

bezokolicznik: zawładnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zawładnąwszy

gerundium: zawładnięcie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zawładnięcie	zawładnięcia
D.	zawładnięcia	zawładnięć
C.	zawładnięciu	zawładnięciom
B.	zawładnięcie	zawładnięcia
N.	zawładnięciem	zawładnięciami
Ms.	zawładnięciu	zawładnięciach
W.	zawładnięcie	zawładnięcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zawładnięty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięty	zawładnięte	zawładnięta
D.	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętego	zawładniętej
C.	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętemu	zawładniętej
B.	zawładniętego	zawładniętego	zawładnięty	zawładnięte	zawładniętą
N.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętą
Ms.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zawładnięci	zawładnięci	zawładnięte	zawładnięte
D.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych
C.	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym	zawładniętym
B.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładnięte
N.	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi	zawładniętymi
Ms.	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych	zawładniętych

Składnia

Rz nieżywotny

zawładnąć

KIM/CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 24.08.2018