Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. przyswoić
1. wiedzę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Połączenia
- uczeń przyswaja
- przyswajać język, lekcję, materiał, podstawy czegoś, jakąś umiejętność, technikę czegoś, tekst, terminologię, wiadomości, wiedzę, zasady
- przyswajać bez trudu
- przyswajać z trudem
- szybko przyswajać
Cytaty
Pham odziedziczyła potencjał intelektualny po ojcu i szybko przyswajała wiedzę, więc bez trudu dostała się na Uniwersytet Kalifornijski. źródło: NKJP: Paweł Sasko: Nocne motyle: Akwarelistka sięga po suszarkę, Esensja, 2008, nr 7 |
|
Grupa uczestników, którzy tego dnia przyswajali sobie technikę batiku, najchętniej malowała naturę. źródło: NKJP: Wagary od życia, Dziennik Polski, 2002-03-14 |
|
Nawet osoba słabo przyswajająca sobie słownictwo nie będzie miała większych problemów z rozpoznaniem znaczenia większości esperanckich wyrazów. źródło: NKJP: Michał Foerster: Wariacje literackie: O językach, Esensja, 2008, nr 8 |
|
Był bardzo zdolnym dziennikarzem i zapewne równie zdolnym w przyswajaniu reguł gry obowiązujących w tej profesji. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przyswajam |
przyswajamy |
|||
2 os. |
przyswajasz |
przyswajacie |
|||
3 os. |
przyswaja |
przyswajają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przyswajałem +(e)m przyswajał |
przyswajałam +(e)m przyswajała |
przyswajałom +(e)m przyswajało |
przyswajaliśmy +(e)śmy przyswajali |
przyswajałyśmy +(e)śmy przyswajały |
2 os. |
przyswajałeś +(e)ś przyswajał |
przyswajałaś +(e)ś przyswajała |
przyswajałoś +(e)ś przyswajało |
przyswajaliście +(e)ście przyswajali |
przyswajałyście +(e)ście przyswajały |
3 os. |
przyswajał |
przyswajała |
przyswajało |
przyswajali |
przyswajały |
bezosobnik: przyswajano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przyswajał będę przyswajać |
będę przyswajała będę przyswajać |
będę przyswajało będę przyswajać |
będziemy przyswajali będziemy przyswajać |
będziemy przyswajały będziemy przyswajać |
2 os. |
będziesz przyswajał będziesz przyswajać |
będziesz przyswajała będziesz przyswajać |
będziesz przyswajało będziesz przyswajać |
będziecie przyswajali będziecie przyswajać |
będziecie przyswajały będziecie przyswajać |
3 os. |
będzie przyswajał będzie przyswajać |
będzie przyswajała będzie przyswajać |
będzie przyswajało będzie przyswajać |
będą przyswajali będą przyswajać |
będą przyswajały będą przyswajać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przyswajajmy |
|
2 os. |
przyswajaj |
przyswajajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przyswajałbym bym przyswajał |
przyswajałabym bym przyswajała |
przyswajałobym bym przyswajało |
przyswajalibyśmy byśmy przyswajali |
przyswajałybyśmy byśmy przyswajały |
2 os. |
przyswajałbyś byś przyswajał |
przyswajałabyś byś przyswajała |
przyswajałobyś byś przyswajało |
przyswajalibyście byście przyswajali |
przyswajałybyście byście przyswajały |
3 os. |
przyswajałby by przyswajał |
przyswajałaby by przyswajała |
przyswajałoby by przyswajało |
przyswajaliby by przyswajali |
przyswajałyby by przyswajały |
bezosobnik: przyswajano by
bezokolicznik: przyswajać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przyswajając
gerundium: przyswajanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przyswajanie |
przyswajania |
D. | przyswajania |
przyswajań |
C. | przyswajaniu |
przyswajaniom |
B. | przyswajanie |
przyswajania |
N. | przyswajaniem |
przyswajaniami |
Ms. | przyswajaniu |
przyswajaniach |
W. | przyswajanie |
przyswajania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przyswajający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przyswajający |
przyswajający |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajająca |
D. | przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającej |
C. | przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającej |
B. | przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajającą |
N. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającą |
Ms. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przyswajający |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajające |
D. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
C. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
B. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajające |
N. | przyswajającymi |
przyswajającymi |
przyswajającymi |
przyswajającymi |
Ms. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przyswajany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przyswajany |
przyswajany |
przyswajany |
przyswajane |
przyswajana |
D. | przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanej |
C. | przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanej |
B. | przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajany |
przyswajane |
przyswajaną |
N. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajaną |
Ms. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przyswajani |
przyswajani |
przyswajane |
przyswajane |
D. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
C. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
B. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajane |
N. | przyswajanymi |
przyswajanymi |
przyswajanymi |
przyswajanymi |
Ms. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
odpowiednik aspektowy: przyswoić
Składnia
Rzosobowy | + | przyswajać | + |
(sobie) +
CO
|
2. obyczaje
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- przyswajać czytelnikom, polszczyźnie
- przyswajać czyjś dorobek, idee, nazwę, obce wzory, obyczaje, tradycje, wzorce zachowań
- naśladować i przyswajać; przyswajać i przetwarzać
Cytaty
[...] niektórzy z pierwszych filozofów Kościoła, zamiast zwalczać doktryny hermetyczne, dostrzegali duchowy sens tej nauki. Usiłowali ją adaptować i przyswajać chrześcijaństwu. źródło: NKJP: Waniek Henryk: Opis podróży mistycznej z Oświęcimia do Zgorzelca 1257-1957, 1996 |
|
W nekrologu, jakim pożegnał Dziewickiego krakowski „Czas”, czytamy: „Szczególne zasługi położył, przyswajając piśmiennictwu angielskiemu szereg najcelniejszych dzieł literatury polskiej [...]”. źródło: NKJP: Maria Rostworowska: Portret za mgłą: opowieść o Oldze Boznańskiej, 2003 |
|
Swoboda w wysławianiu się obcym językiem i łatwość przyswajania sobie zwyczajów i obyczajów miejscowych uczyniła mnie mile widzianym gościem... źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998 |
|
[...] przyswajanie dorobku innych narodów nie może się odbywać bezkrytycznie i bez wyboru. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przyswajam |
przyswajamy |
|||
2 os. |
przyswajasz |
przyswajacie |
|||
3 os. |
przyswaja |
przyswajają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przyswajałem +(e)m przyswajał |
przyswajałam +(e)m przyswajała |
przyswajałom +(e)m przyswajało |
przyswajaliśmy +(e)śmy przyswajali |
przyswajałyśmy +(e)śmy przyswajały |
2 os. |
przyswajałeś +(e)ś przyswajał |
przyswajałaś +(e)ś przyswajała |
przyswajałoś +(e)ś przyswajało |
przyswajaliście +(e)ście przyswajali |
przyswajałyście +(e)ście przyswajały |
3 os. |
przyswajał |
przyswajała |
przyswajało |
przyswajali |
przyswajały |
bezosobnik: przyswajano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przyswajał będę przyswajać |
będę przyswajała będę przyswajać |
będę przyswajało będę przyswajać |
będziemy przyswajali będziemy przyswajać |
będziemy przyswajały będziemy przyswajać |
2 os. |
będziesz przyswajał będziesz przyswajać |
będziesz przyswajała będziesz przyswajać |
będziesz przyswajało będziesz przyswajać |
będziecie przyswajali będziecie przyswajać |
będziecie przyswajały będziecie przyswajać |
3 os. |
będzie przyswajał będzie przyswajać |
będzie przyswajała będzie przyswajać |
będzie przyswajało będzie przyswajać |
będą przyswajali będą przyswajać |
będą przyswajały będą przyswajać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przyswajajmy |
|
2 os. |
przyswajaj |
przyswajajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przyswajałbym bym przyswajał |
przyswajałabym bym przyswajała |
przyswajałobym bym przyswajało |
przyswajalibyśmy byśmy przyswajali |
przyswajałybyśmy byśmy przyswajały |
2 os. |
przyswajałbyś byś przyswajał |
przyswajałabyś byś przyswajała |
przyswajałobyś byś przyswajało |
przyswajalibyście byście przyswajali |
przyswajałybyście byście przyswajały |
3 os. |
przyswajałby by przyswajał |
przyswajałaby by przyswajała |
przyswajałoby by przyswajało |
przyswajaliby by przyswajali |
przyswajałyby by przyswajały |
bezosobnik: przyswajano by
bezokolicznik: przyswajać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przyswajając
gerundium: przyswajanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przyswajanie |
przyswajania |
D. | przyswajania |
przyswajań |
C. | przyswajaniu |
przyswajaniom |
B. | przyswajanie |
przyswajania |
N. | przyswajaniem |
przyswajaniami |
Ms. | przyswajaniu |
przyswajaniach |
W. | przyswajanie |
przyswajania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przyswajający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przyswajający |
przyswajający |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajająca |
D. | przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającej |
C. | przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającej |
B. | przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajającą |
N. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającą |
Ms. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przyswajający |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajające |
D. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
C. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
B. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajające |
N. | przyswajającymi |
przyswajającymi |
przyswajającymi |
przyswajającymi |
Ms. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przyswajany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przyswajany |
przyswajany |
przyswajany |
przyswajane |
przyswajana |
D. | przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanej |
C. | przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanej |
B. | przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajany |
przyswajane |
przyswajaną |
N. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajaną |
Ms. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przyswajani |
przyswajani |
przyswajane |
przyswajane |
D. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
C. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
B. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajane |
N. | przyswajanymi |
przyswajanymi |
przyswajanymi |
przyswajanymi |
Ms. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
odpowiednik aspektowy: przyswoić
Składnia
+ | przyswajać | + |
(KOMU/CZEMU) +
CO
|
3. substancje
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne
Połączenia
- przyswajać pokarm, składniki mineralne, wapń, żelazo
- trawić i przyswajać
- procesy przyswajania; zaburzenia w przyswajaniu
Cytaty
[...] organizm przyswaja żelazo z pożywieniem w zależności od stanu jego rezerw. Jeśli z jakichkolwiek względów zapasy żelaza ulegną zubożeniu […], organizm zaczyna je intensywnie absorbować. źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999 |
|
Kiełki są niezwykle cennym źródłem wielu witamin i składników mineralnych […] i, co najważniejsze, są one bardzo dobrze przyswajane przez organizm. źródło: NKJP: d: Wzmocnij się kiełkami, Dziennik Łódzki, 2003-03-08 |
|
Niedobór tego pierwiastka [złota] w organizmie wpływa na zaburzenia w przyswajaniu minerałów i witamin. źródło: NKJP: Zbigniew Ogrodnik: Potencjalne porady, czyli wszystko o afrodyzjakach. Cz. 1, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
przyswajam |
przyswajamy |
|||
2 os. |
przyswajasz |
przyswajacie |
|||
3 os. |
przyswaja |
przyswajają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przyswajałem +(e)m przyswajał |
przyswajałam +(e)m przyswajała |
przyswajałom +(e)m przyswajało |
przyswajaliśmy +(e)śmy przyswajali |
przyswajałyśmy +(e)śmy przyswajały |
2 os. |
przyswajałeś +(e)ś przyswajał |
przyswajałaś +(e)ś przyswajała |
przyswajałoś +(e)ś przyswajało |
przyswajaliście +(e)ście przyswajali |
przyswajałyście +(e)ście przyswajały |
3 os. |
przyswajał |
przyswajała |
przyswajało |
przyswajali |
przyswajały |
bezosobnik: przyswajano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę przyswajał będę przyswajać |
będę przyswajała będę przyswajać |
będę przyswajało będę przyswajać |
będziemy przyswajali będziemy przyswajać |
będziemy przyswajały będziemy przyswajać |
2 os. |
będziesz przyswajał będziesz przyswajać |
będziesz przyswajała będziesz przyswajać |
będziesz przyswajało będziesz przyswajać |
będziecie przyswajali będziecie przyswajać |
będziecie przyswajały będziecie przyswajać |
3 os. |
będzie przyswajał będzie przyswajać |
będzie przyswajała będzie przyswajać |
będzie przyswajało będzie przyswajać |
będą przyswajali będą przyswajać |
będą przyswajały będą przyswajać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
przyswajajmy |
|
2 os. |
przyswajaj |
przyswajajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
przyswajałbym bym przyswajał |
przyswajałabym bym przyswajała |
przyswajałobym bym przyswajało |
przyswajalibyśmy byśmy przyswajali |
przyswajałybyśmy byśmy przyswajały |
2 os. |
przyswajałbyś byś przyswajał |
przyswajałabyś byś przyswajała |
przyswajałobyś byś przyswajało |
przyswajalibyście byście przyswajali |
przyswajałybyście byście przyswajały |
3 os. |
przyswajałby by przyswajał |
przyswajałaby by przyswajała |
przyswajałoby by przyswajało |
przyswajaliby by przyswajali |
przyswajałyby by przyswajały |
bezosobnik: przyswajano by
bezokolicznik: przyswajać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
przyswajając
gerundium: przyswajanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | przyswajanie |
przyswajania |
D. | przyswajania |
przyswajań |
C. | przyswajaniu |
przyswajaniom |
B. | przyswajanie |
przyswajania |
N. | przyswajaniem |
przyswajaniami |
Ms. | przyswajaniu |
przyswajaniach |
W. | przyswajanie |
przyswajania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: przyswajający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przyswajający |
przyswajający |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajająca |
D. | przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajającej |
C. | przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającemu |
przyswajającej |
B. | przyswajającego |
przyswajającego |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajającą |
N. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającą |
Ms. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przyswajający |
przyswajający |
przyswajające |
przyswajające |
D. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
C. | przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
przyswajającym |
B. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajające |
N. | przyswajającymi |
przyswajającymi |
przyswajającymi |
przyswajającymi |
Ms. | przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
przyswajających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: przyswajany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | przyswajany |
przyswajany |
przyswajany |
przyswajane |
przyswajana |
D. | przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajanej |
C. | przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanemu |
przyswajanej |
B. | przyswajanego |
przyswajanego |
przyswajany |
przyswajane |
przyswajaną |
N. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajaną |
Ms. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | przyswajani |
przyswajani |
przyswajane |
przyswajane |
D. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
C. | przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
przyswajanym |
B. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajane |
N. | przyswajanymi |
przyswajanymi |
przyswajanymi |
przyswajanymi |
Ms. | przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
przyswajanych |
odpowiednik aspektowy: przyswoić
Składnia
+ | przyswajać | + |
CO
|