Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *lagoditi 'porządkować, układać; dostosowywać, przygotowywać; dogadzać; powściągać, uspokajać, czynić spokojnym, łagodnym, miłym'
1. ból
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Połączenia
- łagodzić ból, cierpienie, dolegliwości, objawy; negatywne emocje, stres; awantury, spory; siłę uderzenia, upadek; mróz, skwar
Cytaty
Nie szkodzi, zawsze to przyjemnie się przewietrzyć. Uderza mnie w twarz chłodny wiatr, a ciemność łagodzi ból w powiekach. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006 |
|
Żołnierz przydeptał stopą brzuch Debrena, pochylił się, błysnął zębami!... I runął. Bezgłośnie, łagodząc upadek łamiącymi się kolanami. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003 |
|
Na ogół Pocieszynka jest niezawodna i uniwersalna, zna ludzkie serca i charaktery, orientuje się we wszelkich sytuacjach, przewiduje, radzi, łagodzi cierpienia, usuwa troski. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Miejsce dla kpiarza: satyry i humoreski, 1966 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
łagodzę |
łagodzimy |
|||
2 os. |
łagodzisz |
łagodzicie |
|||
3 os. |
łagodzi |
łagodzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
łagodziłem +(e)m łagodził |
łagodziłam +(e)m łagodziła |
łagodziłom +(e)m łagodziło |
łagodziliśmy +(e)śmy łagodzili |
łagodziłyśmy +(e)śmy łagodziły |
2 os. |
łagodziłeś +(e)ś łagodził |
łagodziłaś +(e)ś łagodziła |
łagodziłoś +(e)ś łagodziło |
łagodziliście +(e)ście łagodzili |
łagodziłyście +(e)ście łagodziły |
3 os. |
łagodził |
łagodziła |
łagodziło |
łagodzili |
łagodziły |
bezosobnik: łagodzono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę łagodził będę łagodzić |
będę łagodziła będę łagodzić |
będę łagodziło będę łagodzić |
będziemy łagodzili będziemy łagodzić |
będziemy łagodziły będziemy łagodzić |
2 os. |
będziesz łagodził będziesz łagodzić |
będziesz łagodziła będziesz łagodzić |
będziesz łagodziło będziesz łagodzić |
będziecie łagodzili będziecie łagodzić |
będziecie łagodziły będziecie łagodzić |
3 os. |
będzie łagodził będzie łagodzić |
będzie łagodziła będzie łagodzić |
będzie łagodziło będzie łagodzić |
będą łagodzili będą łagodzić |
będą łagodziły będą łagodzić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
łagodźmy łagódźmy |
|
2 os. |
łagodź łagódź |
łagodźcie łagódźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
łagodziłbym bym łagodził |
łagodziłabym bym łagodziła |
łagodziłobym bym łagodziło |
łagodzilibyśmy byśmy łagodzili |
łagodziłybyśmy byśmy łagodziły |
2 os. |
łagodziłbyś byś łagodził |
łagodziłabyś byś łagodziła |
łagodziłobyś byś łagodziło |
łagodzilibyście byście łagodzili |
łagodziłybyście byście łagodziły |
3 os. |
łagodziłby by łagodził |
łagodziłaby by łagodziła |
łagodziłoby by łagodziło |
łagodziliby by łagodzili |
łagodziłyby by łagodziły |
bezosobnik: łagodzono by
bezokolicznik: łagodzić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
łagodząc
gerundium: łagodzenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | łagodzenie |
łagodzenia |
D. | łagodzenia |
łagodzeń |
C. | łagodzeniu |
łagodzeniom |
B. | łagodzenie |
łagodzenia |
N. | łagodzeniem |
łagodzeniami |
Ms. | łagodzeniu |
łagodzeniach |
W. | łagodzenie |
łagodzenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: łagodzący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | łagodzący |
łagodzący |
łagodzący |
łagodzące |
łagodząca |
D. | łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzącej |
C. | łagodzącemu |
łagodzącemu |
łagodzącemu |
łagodzącemu |
łagodzącej |
B. | łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzący |
łagodzące |
łagodzącą |
N. | łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącą |
Ms. | łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | łagodzący |
łagodzący |
łagodzące |
łagodzące |
D. | łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
C. | łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
B. | łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
łagodzące |
N. | łagodzącymi |
łagodzącymi |
łagodzącymi |
łagodzącymi |
Ms. | łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: łagodzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | łagodzony |
łagodzony |
łagodzony |
łagodzone |
łagodzona |
D. | łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzonej |
C. | łagodzonemu |
łagodzonemu |
łagodzonemu |
łagodzonemu |
łagodzonej |
B. | łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzony |
łagodzone |
łagodzoną |
N. | łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzoną |
Ms. | łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | łagodzeni |
łagodzeni |
łagodzone |
łagodzone |
D. | łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
C. | łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
B. | łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzone |
N. | łagodzonymi |
łagodzonymi |
łagodzonymi |
łagodzonymi |
Ms. | łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
odpowiednik aspektowy: złagodzić
Składnia
![]() |
+ | łagodzić | + |
CO
|
2. karę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara
Połączenia
- łagodzić karę, wymiar kary, wyrok; obyczaje; gniew, groźbę; klimat; słowa, ton głosu
Cytaty
Sztuka uszlachetnia ludzkość, łagodzi obyczaje, jest czynnikiem postępu. źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997 |
|
Krzaczaste brwi, mocno ściągnięte nad orlim nosem, uniosły się lekko, łagodząc surowość przecinających czoło głębokich krech. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zamach na wyspę, 2001 |
|
Wtedy właśnie nieoczekiwanie nadeszła wiadomość o manifeście amnestyjnym cara, który z okazji nieudanego zamachu Karakazowa na jego życie, łagodził więźniom ciężkie kary o połowę, a mniejsze zamieniał na osiedlenie na Syberii. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
łagodzę |
łagodzimy |
|||
2 os. |
łagodzisz |
łagodzicie |
|||
3 os. |
łagodzi |
łagodzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
łagodziłem +(e)m łagodził |
łagodziłam +(e)m łagodziła |
łagodziłom +(e)m łagodziło |
łagodziliśmy +(e)śmy łagodzili |
łagodziłyśmy +(e)śmy łagodziły |
2 os. |
łagodziłeś +(e)ś łagodził |
łagodziłaś +(e)ś łagodziła |
łagodziłoś +(e)ś łagodziło |
łagodziliście +(e)ście łagodzili |
łagodziłyście +(e)ście łagodziły |
3 os. |
łagodził |
łagodziła |
łagodziło |
łagodzili |
łagodziły |
bezosobnik: łagodzono
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę łagodził będę łagodzić |
będę łagodziła będę łagodzić |
będę łagodziło będę łagodzić |
będziemy łagodzili będziemy łagodzić |
będziemy łagodziły będziemy łagodzić |
2 os. |
będziesz łagodził będziesz łagodzić |
będziesz łagodziła będziesz łagodzić |
będziesz łagodziło będziesz łagodzić |
będziecie łagodzili będziecie łagodzić |
będziecie łagodziły będziecie łagodzić |
3 os. |
będzie łagodził będzie łagodzić |
będzie łagodziła będzie łagodzić |
będzie łagodziło będzie łagodzić |
będą łagodzili będą łagodzić |
będą łagodziły będą łagodzić |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
łagodźmy łagódźmy |
|
2 os. |
łagodź łagódź |
łagodźcie łagódźcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
łagodziłbym bym łagodził |
łagodziłabym bym łagodziła |
łagodziłobym bym łagodziło |
łagodzilibyśmy byśmy łagodzili |
łagodziłybyśmy byśmy łagodziły |
2 os. |
łagodziłbyś byś łagodził |
łagodziłabyś byś łagodziła |
łagodziłobyś byś łagodziło |
łagodzilibyście byście łagodzili |
łagodziłybyście byście łagodziły |
3 os. |
łagodziłby by łagodził |
łagodziłaby by łagodziła |
łagodziłoby by łagodziło |
łagodziliby by łagodzili |
łagodziłyby by łagodziły |
bezosobnik: łagodzono by
bezokolicznik: łagodzić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
łagodząc
gerundium: łagodzenie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | łagodzenie |
łagodzenia |
D. | łagodzenia |
łagodzeń |
C. | łagodzeniu |
łagodzeniom |
B. | łagodzenie |
łagodzenia |
N. | łagodzeniem |
łagodzeniami |
Ms. | łagodzeniu |
łagodzeniach |
W. | łagodzenie |
łagodzenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: łagodzący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | łagodzący |
łagodzący |
łagodzący |
łagodzące |
łagodząca |
D. | łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzącej |
C. | łagodzącemu |
łagodzącemu |
łagodzącemu |
łagodzącemu |
łagodzącej |
B. | łagodzącego |
łagodzącego |
łagodzący |
łagodzące |
łagodzącą |
N. | łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącą |
Ms. | łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | łagodzący |
łagodzący |
łagodzące |
łagodzące |
D. | łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
C. | łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
łagodzącym |
B. | łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
łagodzące |
N. | łagodzącymi |
łagodzącymi |
łagodzącymi |
łagodzącymi |
Ms. | łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
łagodzących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: łagodzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | łagodzony |
łagodzony |
łagodzony |
łagodzone |
łagodzona |
D. | łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzonej |
C. | łagodzonemu |
łagodzonemu |
łagodzonemu |
łagodzonemu |
łagodzonej |
B. | łagodzonego |
łagodzonego |
łagodzony |
łagodzone |
łagodzoną |
N. | łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzoną |
Ms. | łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | łagodzeni |
łagodzeni |
łagodzone |
łagodzone |
D. | łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
C. | łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
łagodzonym |
B. | łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzone |
N. | łagodzonymi |
łagodzonymi |
łagodzonymi |
łagodzonymi |
Ms. | łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
łagodzonych |
odpowiednik aspektowy: złagodzić
Składnia
![]() |
+ | łagodzić | + |
CO
|