UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poić

Chronologizacja

1476, SStp

Pochodzenie

psł. *pojiti 'powodować, że ktoś lub coś pije, dawać pić'

1. konie

Definicja

przygotowywać i podawać napój

Wymowa

[po-ić] lub pot. [pojić]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  sycić, zaspokajać

Połączenia

  • poić dziecko, chorego, gości, niemowlęta; spragnionych; cielęta, gęsi, konie, kozy, krowy, kury, owce, świnie, wielbłądy; zwierzęta
  • poić alkoholem, glukozą, herbatą, mlekiem, piwem, rumiankiem, sokiem, szampanem, winem, wodą, wódką; naparem, wywarem z czegoś, ziółkami
  • poić cierpliwie, obficie, ostrożnie, rzadko, spokojnie, troskliwie; raz po raz
  • poić przy studni
  • poić jak dziecko
  • chcieć, móc, musieć, próbować, zacząć poić
  • poić i doić, poić i wyprowadzać na pastwisko; czyścić i poić, karmić i poić, żywić i poić

Cytaty

Nie wiem, co byśmy poczęli bez wody, gdyby nie ta stara żelazna pompa na ulicy przed naszym domem. Przez całe lata tylko furmani i przejezdni chłopi poili przy niej swoje konie.

źródło: KWSJP: Witold Szołginia: Dom pod Żelaznym Lwem, 1989

Pani Barbara znalazła go dwa tygodnie temu na strychu [...]. Od tego czasu opiekuje się nim jak dzieckiem. Poi go mlekiem ze strzykawki, z kawałka lisiego ogona zrobiła mu przytulankę.

źródło: NKJP: Mirosława Książek: Położna wśród dalii, Dziennik Zachodni, 2003-10-03

Podniosłem go, a ona poiła chorego łyżeczką, zanurzaną w szklance z rubinowym płynem.

źródło: KWSJP: Władysław Ogrodziński: Ulica zwana Bystrą, 1985

Przewoźnik okpił nas nielicho, podczas gdy na Thirassii przyjęto obcych ludzi jak swoich, karmiono i pojono.

źródło: KWSJP: Jan Mar: Powrót do kolebki, 1976

Cały ten krajobraz przypominał mu gospodarstwo jednego z dalszych krewnych tam, gdzie, [...] spędzał dwukrotnie wakacje. Ten sam ryk bydła, skrzypienie żurawi i krzątanie się służby przy pojeniu bydła.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Kowalski: Zakręt '44, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poję
poimy
2 os. poisz
poicie
3 os. poi
poją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poiłem
+(e)m poił
poiłam
+(e)m poiła
poiłom
+(e)m poiło
poiliśmy
+(e)śmy poili
poiłyśmy
+(e)śmy poiły
2 os. poiłeś
+(e)ś poił
poiłaś
+(e)ś poiła
poiłoś
+(e)ś poiło
poiliście
+(e)ście poili
poiłyście
+(e)ście poiły
3 os. poił
poiła
poiło
poili
poiły

bezosobnik: pojono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę poił
będę poić
będę poiła
będę poić
będę poiło
będę poić
będziemy poili
będziemy poić
będziemy poiły
będziemy poić
2 os. będziesz poił
będziesz poić
będziesz poiła
będziesz poić
będziesz poiło
będziesz poić
będziecie poili
będziecie poić
będziecie poiły
będziecie poić
3 os. będzie poił
będzie poić
będzie poiła
będzie poić
będzie poiło
będzie poić
będą poili
będą poić
będą poiły
będą poić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pójmy
2 os. pój
pójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poiłbym
bym poił
poiłabym
bym poiła
poiłobym
bym poiło
poilibyśmy
byśmy poili
poiłybyśmy
byśmy poiły
2 os. poiłbyś
byś poił
poiłabyś
byś poiła
poiłobyś
byś poiło
poilibyście
byście poili
poiłybyście
byście poiły
3 os. poiłby
by poił
poiłaby
by poiła
poiłoby
by poiło
poiliby
by poili
poiłyby
by poiły

bezosobnik: pojono by

bezokolicznik: poić

imiesłów przysłówkowy współczesny: pojąc

gerundium: pojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pojenie
pojenia
D. pojenia
pojeń
C. pojeniu
pojeniom
B. pojenie
pojenia
N. pojeniem
pojeniami
Ms. pojeniu
pojeniach
W. pojenie
pojenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: pojący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pojący
pojący
pojący
pojące
pojąca
D. pojącego
pojącego
pojącego
pojącego
pojącej
C. pojącemu
pojącemu
pojącemu
pojącemu
pojącej
B. pojącego
pojącego
pojący
pojące
pojącą
N. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
pojącą
Ms. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
pojącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pojący
pojący
pojące
pojące
D. pojących
pojących
pojących
pojących
C. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
B. pojących
pojących
pojących
pojące
N. pojącymi
pojącymi
pojącymi
pojącymi
Ms. pojących
pojących
pojących
pojących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pojony
pojony
pojony
pojone
pojona
D. pojonego
pojonego
pojonego
pojonego
pojonej
C. pojonemu
pojonemu
pojonemu
pojonemu
pojonej
B. pojonego
pojonego
pojony
pojone
pojoną
N. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
pojoną
Ms. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
pojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pojeni
pojeni
pojone
pojone
D. pojonych
pojonych
pojonych
pojonych
C. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
B. pojonych
pojonych
pojonych
pojone
N. pojonymi
pojonymi
pojonymi
pojonymi
Ms. pojonych
pojonych
pojonych
pojonych

odpowiednik aspektowy: napoić

Składnia

Rzosobowy + poić +
KOGO + (CZYM)

2. oczy

Definicja

książk. 
odczuwać przyjemność, odbierając jakieś bodźce

Wymowa

[po-ić] lub pot. [pojić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  delektować się, lubować się
hiperonimy:  sycić, zaspokajać

Połączenia

  • poić oczy, uszy
  • poić ciszą, urokiem czegoś
  • poić długo

Cytaty

Rozeznawał szerokie horyzonty, [...] poił ucho ciszą polskiej wsi, gonił oczyma za rozrzuconymi w nieładzie domkami.

źródło: KWSJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946

Zrobił krok i sam stanął w środku świetlistego kręgu: długo poił oczy niewysłowionym urokiem wspaniałego, soczystego błękitu.

źródło: KWSJP: Teodor Parnicki: Srebrne orły, 1945

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poję
poimy
2 os. poisz
poicie
3 os. poi
poją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poiłem
+(e)m poił
poiłam
+(e)m poiła
poiłom
+(e)m poiło
poiliśmy
+(e)śmy poili
poiłyśmy
+(e)śmy poiły
2 os. poiłeś
+(e)ś poił
poiłaś
+(e)ś poiła
poiłoś
+(e)ś poiło
poiliście
+(e)ście poili
poiłyście
+(e)ście poiły
3 os. poił
poiła
poiło
poili
poiły

bezosobnik: pojono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę poił
będę poić
będę poiła
będę poić
będę poiło
będę poić
będziemy poili
będziemy poić
będziemy poiły
będziemy poić
2 os. będziesz poił
będziesz poić
będziesz poiła
będziesz poić
będziesz poiło
będziesz poić
będziecie poili
będziecie poić
będziecie poiły
będziecie poić
3 os. będzie poił
będzie poić
będzie poiła
będzie poić
będzie poiło
będzie poić
będą poili
będą poić
będą poiły
będą poić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pójmy
2 os. pój
pójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poiłbym
bym poił
poiłabym
bym poiła
poiłobym
bym poiło
poilibyśmy
byśmy poili
poiłybyśmy
byśmy poiły
2 os. poiłbyś
byś poił
poiłabyś
byś poiła
poiłobyś
byś poiło
poilibyście
byście poili
poiłybyście
byście poiły
3 os. poiłby
by poił
poiłaby
by poiła
poiłoby
by poiło
poiliby
by poili
poiłyby
by poiły

bezosobnik: pojono by

bezokolicznik: poić

imiesłów przysłówkowy współczesny: pojąc

gerundium: pojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pojenie
pojenia
D. pojenia
pojeń
C. pojeniu
pojeniom
B. pojenie
pojenia
N. pojeniem
pojeniami
Ms. pojeniu
pojeniach
W. pojenie
pojenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: pojący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pojący
pojący
pojący
pojące
pojąca
D. pojącego
pojącego
pojącego
pojącego
pojącej
C. pojącemu
pojącemu
pojącemu
pojącemu
pojącej
B. pojącego
pojącego
pojący
pojące
pojącą
N. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
pojącą
Ms. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
pojącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pojący
pojący
pojące
pojące
D. pojących
pojących
pojących
pojących
C. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
B. pojących
pojących
pojących
pojące
N. pojącymi
pojącymi
pojącymi
pojącymi
Ms. pojących
pojących
pojących
pojących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pojony
pojony
pojony
pojone
pojona
D. pojonego
pojonego
pojonego
pojonego
pojonej
C. pojonemu
pojonemu
pojonemu
pojonemu
pojonej
B. pojonego
pojonego
pojony
pojone
pojoną
N. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
pojoną
Ms. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
pojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pojeni
pojeni
pojone
pojone
D. pojonych
pojonych
pojonych
pojonych
C. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
B. pojonych
pojonych
pojonych
pojone
N. pojonymi
pojonymi
pojonymi
pojonymi
Ms. pojonych
pojonych
pojonych
pojonych

odpowiednik aspektowy: napoić

Składnia

Rzosobowy + poić +
CO + CZYM

3. wódką

Definicja

sprawiać, że ktoś spożywa dużą ilość alkoholu

Wymowa

[po-ić] lub pot. [pojić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  schlewać, spijać, uchlewać, upajać, upijać

Połączenia

  • poić piwem, wódką

Cytaty

Obaj bojowcy, na przemian to pojąc ich wódką, to strasząc kulą, wymuszają na nich dalszy marsz.

źródło: NKJP: Krzysztof Burnetko, Witold Bereś: Marek Edelman. Życie. Po prostu, 2008

Podobno żyła tam już od kilku lat, dokarmiana przez miejscowe dzieciaki i pojona piwem przez lokalny lumpenproletariat.

źródło: NKJP: Głowa, Usenet -- pl.hum.pisarstwo, 2003-07-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. poję
poimy
2 os. poisz
poicie
3 os. poi
poją

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poiłem
+(e)m poił
poiłam
+(e)m poiła
poiłom
+(e)m poiło
poiliśmy
+(e)śmy poili
poiłyśmy
+(e)śmy poiły
2 os. poiłeś
+(e)ś poił
poiłaś
+(e)ś poiła
poiłoś
+(e)ś poiło
poiliście
+(e)ście poili
poiłyście
+(e)ście poiły
3 os. poił
poiła
poiło
poili
poiły

bezosobnik: pojono

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę poił
będę poić
będę poiła
będę poić
będę poiło
będę poić
będziemy poili
będziemy poić
będziemy poiły
będziemy poić
2 os. będziesz poił
będziesz poić
będziesz poiła
będziesz poić
będziesz poiło
będziesz poić
będziecie poili
będziecie poić
będziecie poiły
będziecie poić
3 os. będzie poił
będzie poić
będzie poiła
będzie poić
będzie poiło
będzie poić
będą poili
będą poić
będą poiły
będą poić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pójmy
2 os. pój
pójcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. poiłbym
bym poił
poiłabym
bym poiła
poiłobym
bym poiło
poilibyśmy
byśmy poili
poiłybyśmy
byśmy poiły
2 os. poiłbyś
byś poił
poiłabyś
byś poiła
poiłobyś
byś poiło
poilibyście
byście poili
poiłybyście
byście poiły
3 os. poiłby
by poił
poiłaby
by poiła
poiłoby
by poiło
poiliby
by poili
poiłyby
by poiły

bezosobnik: pojono by

bezokolicznik: poić

imiesłów przysłówkowy współczesny: pojąc

gerundium: pojenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pojenie
pojenia
D. pojenia
pojeń
C. pojeniu
pojeniom
B. pojenie
pojenia
N. pojeniem
pojeniami
Ms. pojeniu
pojeniach
W. pojenie
pojenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: pojący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pojący
pojący
pojący
pojące
pojąca
D. pojącego
pojącego
pojącego
pojącego
pojącej
C. pojącemu
pojącemu
pojącemu
pojącemu
pojącej
B. pojącego
pojącego
pojący
pojące
pojącą
N. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
pojącą
Ms. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
pojącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pojący
pojący
pojące
pojące
D. pojących
pojących
pojących
pojących
C. pojącym
pojącym
pojącym
pojącym
B. pojących
pojących
pojących
pojące
N. pojącymi
pojącymi
pojącymi
pojącymi
Ms. pojących
pojących
pojących
pojących

imiesłów przymiotnikowy bierny: pojony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. pojony
pojony
pojony
pojone
pojona
D. pojonego
pojonego
pojonego
pojonego
pojonej
C. pojonemu
pojonemu
pojonemu
pojonemu
pojonej
B. pojonego
pojonego
pojony
pojone
pojoną
N. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
pojoną
Ms. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
pojonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. pojeni
pojeni
pojone
pojone
D. pojonych
pojonych
pojonych
pojonych
C. pojonym
pojonym
pojonym
pojonym
B. pojonych
pojonych
pojonych
pojone
N. pojonymi
pojonymi
pojonymi
pojonymi
Ms. pojonych
pojonych
pojonych
pojonych

Składnia

Rzosobowy + poić +
KOGO + CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 25.09.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj