UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zdecydować

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: decydować

1. postanowić

Definicja

po zastanowieniu uznać, że będzie się robić to, o czym mowa, a nie cokolwiek innego lub będzie się chcieć powodować, aby działo się to, o czym mowa, a nie cokolwiek innego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

postanowić, zadecydować

Połączenia

klient, wyborca; dyrektor, kierownik, prezes, szef; lekarz, prokurator, sędzia, trener; marszałek, minister, polityk, poseł, prezydent, rajca, samorządowiec, urzędnik, ustawodawca, wojewoda; naród; zarząd; sąd; klub, parlament, rząd, samorząd, sejm, sejmik, senat zdecydował; większość; policja, prokuratura; komisja, rada; władza, Wysoka Izba; gmina; firma zdecydowała; jury; państwo, społeczeństwo; ministerstwo zdecydowało; rodzice; mieszkańcy zdecydowali
zdecydować o losach kogoś/czegoś, o przyszłości; o sprzedaży, o zakupie; o obsadzie, o składzie; o powołaniu czegoś, o utworzeniu czegoś, o wprowadzeniu czegoś; o likwidacji, o odrzuceniu czegoś, o przerwaniu czegoś, o rozwiązaniu czegoś, o wycofaniu czegoś, o zakończeniu czegoś, o zamknięciu czegoś, o zawieszeniu czegoś; o zmianie; o areszcie; o kierunku czegoś, o przebiegu czegoś; o wysokości czegoś; o podziale czegoś, o przyznaniu czegoś; o kształcie czegoś
zdecydować w głosowaniu, w referendum; w jakiejś sprawie
samodzielnie, świadomie; jednogłośnie, wspólnie; pochopnie, szybko; ostatecznie, wstępnie; dawno, niedawno; ciężko, trudno; jednoznacznie; słusznie zdecydować
zdecydować wezwać kogoś; wystąpić do kogoś; sprzedać coś; rekomendować coś; oddać coś, pozostawić coś, przekazać coś, przenieść coś, przeznaczyć coś, przyznać coś, zawiesić coś
chcieć, móc, musieć zdecydować
zdecydować i określić, zdecydować i wybrać; zastanowić się i zdecydować

Cytaty

	W roku 1873 Rada Miejska zdecydowała o wyburzeniu murów obronnych. źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Szczecin nie żałuje kolumbionki, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-10-16
	[...] tygodnie temu Sejm zdecydował, jak będziemy wybierać wójtów, burmistrzów i prezydentów. źródło: NKJP: Grzegorz Wawoczny: Nowa lekcja demokracji, Nowiny Raciborskie, 2002-06-12
	Po krótkiej naradzie zdecydowali, że razem podejdą pod mury zamku i jeszcze raz sprawdzą, jak wygląda położenie tajemniczego wejścia. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1996
	[...] wyboru nie będzie. Ci, co wszystko wiedzą lepiej, pomyślą i zdecydują za nas. źródło: NKJP: Piotr Stasiak: Szkoda dnia, Polityka, 2005-11-26
	Na wieść o tym, jak najeźdźcy postąpili z mieszkańcami innych miast podolskich, którzy nie chcieli się poddać, komendant zdecydował oddać zamek Turkom. źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zdecyduję	zdecydujemy
2 os.	zdecydujesz	zdecydujecie
3 os.	zdecyduje	zdecydują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdecydowałem +(e)m zdecydował	zdecydowałam +(e)m zdecydowała	zdecydowałom +(e)m zdecydowało	zdecydowaliśmy +(e)śmy zdecydowali	zdecydowałyśmy +(e)śmy zdecydowały
2 os.	zdecydowałeś +(e)ś zdecydował	zdecydowałaś +(e)ś zdecydowała	zdecydowałoś +(e)ś zdecydowało	zdecydowaliście +(e)ście zdecydowali	zdecydowałyście +(e)ście zdecydowały
3 os.	zdecydował	zdecydowała	zdecydowało	zdecydowali	zdecydowały

bezosobnik: zdecydowano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zdecydujmy
2 os.	zdecyduj	zdecydujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zdecydowałbym bym zdecydował	zdecydowałabym bym zdecydowała	zdecydowałobym bym zdecydowało	zdecydowalibyśmy byśmy zdecydowali	zdecydowałybyśmy byśmy zdecydowały
2 os.	zdecydowałbyś byś zdecydował	zdecydowałabyś byś zdecydowała	zdecydowałobyś byś zdecydowało	zdecydowalibyście byście zdecydowali	zdecydowałybyście byście zdecydowały
3 os.	zdecydowałby by zdecydował	zdecydowałaby by zdecydowała	zdecydowałoby by zdecydowało	zdecydowaliby by zdecydowali	zdecydowałyby by zdecydowały

bezosobnik: zdecydowano by

bezokolicznik: zdecydować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zdecydowawszy

gerundium: zdecydowanie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zdecydowanie	zdecydowania
D.	zdecydowania	zdecydowań
C.	zdecydowaniu	zdecydowaniom
B.	zdecydowanie	zdecydowania
N.	zdecydowaniem	zdecydowaniami
Ms.	zdecydowaniu	zdecydowaniach
W.	zdecydowanie	zdecydowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zdecydowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdecydowany	zdecydowany	zdecydowany	zdecydowane	zdecydowana
D.	zdecydowanego	zdecydowanego	zdecydowanego	zdecydowanego	zdecydowanej
C.	zdecydowanemu	zdecydowanemu	zdecydowanemu	zdecydowanemu	zdecydowanej
B.	zdecydowanego	zdecydowanego	zdecydowany	zdecydowane	zdecydowaną
N.	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowaną
Ms.	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdecydowani	zdecydowani	zdecydowane	zdecydowane
D.	zdecydowanych	zdecydowanych	zdecydowanych	zdecydowanych
C.	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowanym	zdecydowanym
B.	zdecydowanych	zdecydowanych	zdecydowanych	zdecydowane
N.	zdecydowanymi	zdecydowanymi	zdecydowanymi	zdecydowanymi
Ms.	zdecydowanych	zdecydowanych	zdecydowanych	zdecydowanych

odpowiednik aspektowy: decydować

Składnia

+	zdecydować	+	(za KOGO) + o CZYM
+	zdecydować	+	(za KOGO) + ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
+	zdecydować	+	(za KOGO) + że ZDANIE
+	zdecydować	+	za KOGO
+	zdecydować	+	BEZOKOLICZNIK

2. przesądzić o czymś