Chronologizacja
Pochodzenie
Pochodny od decydować
1. postanowić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | postanowić, zdecydować |
Połączenia
- wyborca; lekarz, prokurator, sędzia, trener; marszałek, minister, poseł, premier, prezydent, rajca, wojewoda; naród; zarząd; sąd; parlament, rząd, samorząd, sejm, senat zadecydował; policja, prokuratura; większość; komisja, rada; Wysoka Izba; gmina zadecydowała; jury; państwo, społeczeństwo zadecydowało; rodzice; mieszkańcy; organizatorzy zadecydowali; władze zadecydowały
- zadecydować na spotkaniu
- zadecydować o eutanazji, o śmierci, o życiu; o losach kogoś/czegoś, o przyszłości; o sprzedaży, o zakupie; o rozpoczęciu czegoś, o utworzeniu czegoś, o wprowadzeniu czegoś, o wszczęciu czegoś; o likwidacji, o odrzuceniu czegoś, o rezygnacji, o rozwiązaniu czegoś, o wycofaniu czegoś, o zamknięciu czegoś, o zawieszeniu czegoś; o powrocie; o zmianie; o podziale czegoś, o rozdziale czegoś; o wyborze; o charakterze czegoś, o formie czegoś, o kształcie czegoś, o obliczu czegoś
- zadecydować po konsultacjach
- zadecydować w głosowaniu, w referendum; w jakiejś sprawie
- zadecydować samodzielnie; jednogłośnie, wspólnie; szybko; ostatecznie
- móc, musieć zadecydować
Cytaty
Ministrowie państw centralnych zastrzegali, że sami zadecydują o przyszłości ziem oderwanych od Rosji [...]. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz: Historia Polski 1795-1918, 1996 |
|
Musiałem zadecydować, jaki rodzaj konta chcę otworzyć, czy chcę mieć książeczkę czekową, czy upoważniam inne osoby, czy mam legalnego spadkobiercę i tak dalej i tak dalej. źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000 |
|
Zadecydowałem, że swój namiot odstąpię Hildzie, a sam będę sypiał w samochodzie. źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów, 1987 |
|
W nowym roku Polska podejmie kilka niesłychanie ważnych dla naszej przyszłości decyzji. W referendum podejmiemy te decyzje sami, w innych sprawach zadecyduje za nas parlament. źródło: NKJP: Joanna Solska: Wojny chłopsko-polskie, Polityka, 2003-01-04 |
|
Już w marcu tego roku większość komisji zakładowych i członków związku zadecydowała zmienić przynależność terytorialną. źródło: NKJP: (WOJ): Walne, podziemne, Dziennik Polski, 1999-11-24 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zadecyduję |
zadecydujemy |
|||
2 os. |
zadecydujesz |
zadecydujecie |
|||
3 os. |
zadecyduje |
zadecydują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zadecydowałem +(e)m zadecydował |
zadecydowałam +(e)m zadecydowała |
zadecydowałom +(e)m zadecydowało |
zadecydowaliśmy +(e)śmy zadecydowali |
zadecydowałyśmy +(e)śmy zadecydowały |
2 os. |
zadecydowałeś +(e)ś zadecydował |
zadecydowałaś +(e)ś zadecydowała |
zadecydowałoś +(e)ś zadecydowało |
zadecydowaliście +(e)ście zadecydowali |
zadecydowałyście +(e)ście zadecydowały |
3 os. |
zadecydował |
zadecydowała |
zadecydowało |
zadecydowali |
zadecydowały |
bezosobnik: zadecydowano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zadecydujmy |
|
2 os. |
zadecyduj |
zadecydujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zadecydowałbym bym zadecydował |
zadecydowałabym bym zadecydowała |
zadecydowałobym bym zadecydowało |
zadecydowalibyśmy byśmy zadecydowali |
zadecydowałybyśmy byśmy zadecydowały |
2 os. |
zadecydowałbyś byś zadecydował |
zadecydowałabyś byś zadecydowała |
zadecydowałobyś byś zadecydowało |
zadecydowalibyście byście zadecydowali |
zadecydowałybyście byście zadecydowały |
3 os. |
zadecydowałby by zadecydował |
zadecydowałaby by zadecydowała |
zadecydowałoby by zadecydowało |
zadecydowaliby by zadecydowali |
zadecydowałyby by zadecydowały |
bezosobnik: zadecydowano by
bezokolicznik: zadecydować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zadecydowawszy
gerundium: zadecydowanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zadecydowanie |
zadecydowania |
D. | zadecydowania |
zadecydowań |
C. | zadecydowaniu |
zadecydowaniom |
B. | zadecydowanie |
zadecydowania |
N. | zadecydowaniem |
zadecydowaniami |
Ms. | zadecydowaniu |
zadecydowaniach |
W. | zadecydowanie |
zadecydowania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zadecydowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zadecydowany |
zadecydowany |
zadecydowany |
zadecydowane |
zadecydowana |
D. | zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowanej |
C. | zadecydowanemu |
zadecydowanemu |
zadecydowanemu |
zadecydowanemu |
zadecydowanej |
B. | zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowany |
zadecydowane |
zadecydowaną |
N. | zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowaną |
Ms. | zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zadecydowani |
zadecydowani |
zadecydowane |
zadecydowane |
D. | zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
C. | zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
B. | zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowane |
N. | zadecydowanymi |
zadecydowanymi |
zadecydowanymi |
zadecydowanymi |
Ms. | zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
Składnia
+ | zadecydować | + |
o CZYM +
(za KOGO) +
(w CZYM)
|
|
+ | zadecydować | + |
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE +
(za KOGO)
|
|
+ | zadecydować | + |
że ZDANIE +
(za KOGO)
|
|
+ | zadecydować | + |
BEZOKOLICZNIK
|
2. przesądzić o czymś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
synonimy: | przesądzić, zdecydować | |
hiperonimy: | wpłynąć |
Połączenia
- bieg, konkurs, mecz, pojedynek, tie-break, turniej; gol; los, przypadek; błąd zadecydował; akcja, dogrywka, gra; bramka, kolejność, suma punktów; dyspozycja, postawa; porażka; chwila, sytuacja zadecydowała; spotkanie; zwycięstwo zadecydowało; rzuty karne, wyniki; pieniądze; argumenty, przesłanki, racje; czynniki, kryteria, względy zadecydowały
- zadecydować o awansie, o mistrzostwie, o powodzeniu, o sukcesie, o triumfie, o zwycięstwie; o klęsce, o porażce; o kolejności, o pozycji, o wyniku
Cytaty
- Trudno było - krygował się baletmistrz. - Ale o sukcesie zadecydowała praca, praca i jeszcze raz praca. źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Kochaj dzikiego łabędzia, Polityka, 2004-08-28 |
|
Obok niewątpliwych motywów osobistych [...] musiały też wchodzić w grę względy natury politycznej. One to zapewne zadecydowały o przyjęciu przez Mieszka I chrześcijaństwa za pośrednictwem Czechów. źródło: NKJP: Daniel Olszewski: Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996 |
|
Uległa kontuzji kolana akurat podczas zgrupowania. We wtorek przejdzie badania, które zadecydują, jak długo braknie tej koszykarki. źródło: NKJP: Nie przespały Spały, Dziennik Polski, 2001-03-12 |
|
Co zadecydowało, że grupa młodych ludzi związanych z teatrem zajęła się historią? źródło: NKJP: Elżbieta Kotarska: Co tkwi w ludziach, Gazeta Wyborcza, 1992-02-14 |
|
Osoby uczestniczące w wakacyjnych zajęciach w domu kultury miały do wyboru trzy różne gry planszowe. Odbyło się losowanie, które zadecydowało, kto przy jakiej planszy zasiadł. źródło: NKJP: (ST): Turniej gier planszowych, Nakielski Czas, 2002-07-17 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
zadecyduję |
zadecydujemy |
|||
2 os. |
zadecydujesz |
zadecydujecie |
|||
3 os. |
zadecyduje |
zadecydują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zadecydowałem +(e)m zadecydował |
zadecydowałam +(e)m zadecydowała |
zadecydowałom +(e)m zadecydowało |
zadecydowaliśmy +(e)śmy zadecydowali |
zadecydowałyśmy +(e)śmy zadecydowały |
2 os. |
zadecydowałeś +(e)ś zadecydował |
zadecydowałaś +(e)ś zadecydowała |
zadecydowałoś +(e)ś zadecydowało |
zadecydowaliście +(e)ście zadecydowali |
zadecydowałyście +(e)ście zadecydowały |
3 os. |
zadecydował |
zadecydowała |
zadecydowało |
zadecydowali |
zadecydowały |
bezosobnik: zadecydowano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
zadecydujmy |
|
2 os. |
zadecyduj |
zadecydujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
zadecydowałbym bym zadecydował |
zadecydowałabym bym zadecydowała |
zadecydowałobym bym zadecydowało |
zadecydowalibyśmy byśmy zadecydowali |
zadecydowałybyśmy byśmy zadecydowały |
2 os. |
zadecydowałbyś byś zadecydował |
zadecydowałabyś byś zadecydowała |
zadecydowałobyś byś zadecydowało |
zadecydowalibyście byście zadecydowali |
zadecydowałybyście byście zadecydowały |
3 os. |
zadecydowałby by zadecydował |
zadecydowałaby by zadecydowała |
zadecydowałoby by zadecydowało |
zadecydowaliby by zadecydowali |
zadecydowałyby by zadecydowały |
bezosobnik: zadecydowano by
bezokolicznik: zadecydować
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
zadecydowawszy
gerundium: zadecydowanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | zadecydowanie |
zadecydowania |
D. | zadecydowania |
zadecydowań |
C. | zadecydowaniu |
zadecydowaniom |
B. | zadecydowanie |
zadecydowania |
N. | zadecydowaniem |
zadecydowaniami |
Ms. | zadecydowaniu |
zadecydowaniach |
W. | zadecydowanie |
zadecydowania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: zadecydowany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | zadecydowany |
zadecydowany |
zadecydowany |
zadecydowane |
zadecydowana |
D. | zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowanej |
C. | zadecydowanemu |
zadecydowanemu |
zadecydowanemu |
zadecydowanemu |
zadecydowanej |
B. | zadecydowanego |
zadecydowanego |
zadecydowany |
zadecydowane |
zadecydowaną |
N. | zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowaną |
Ms. | zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | zadecydowani |
zadecydowani |
zadecydowane |
zadecydowane |
D. | zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
C. | zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
zadecydowanym |
B. | zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowane |
N. | zadecydowanymi |
zadecydowanymi |
zadecydowanymi |
zadecydowanymi |
Ms. | zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
zadecydowanych |
Składnia
Rznieżywotny | + | zadecydować | + |
o CZYM
|
Rznieżywotny | + | zadecydować | + |
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
Rznieżywotny | + | zadecydować | + |
że ZDANIE
|