UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kuć

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Od: form cz. teraźn. kuję, kujesz itd. st.pol. czas. kować 'kuć', a to z psł. *kovati 'bić metal młotem, kuć, okuwać'.

1. żelazo

Definicja

nadawać kształt przedmiotowi z metalu, uderzając wielokrotnie młotem lub innym narzędziem, a czasem także działając wysoką temperaturą

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wykuwać

Połączenia

kowal kuje coś
kuć kosę, miecz, ostrze czegoś, podkowę; żelazo
kuć młotem
kuć w kuźni
kuć coś z żelaza
kuć i toczyć

Cytaty

	Gdy wskazówki wyznaczyły pełną godzinę, na scenie miniaturowy drwal zaczynał rąbać drewno, a kowal kuć żelazo, wybijając sygnał zegara. źródło: NKJP: Magdalena Rusakiewicz - Siembida: Z jarmarku i ze śmietniska, Dziennik Bałtycki, 2001-12-15
	Kując miecz, staram się korzystać z dawnego warsztatu, dobrych materiałów, odpowiedniego pieca. źródło: NKJP: Książek Mirosława: Kute po japońsku, Trybuna Śląska, 2001-06-22
	Często kuto krzyże wraz z promieniami, otaczającymi ich środek. źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 2002
	Kupował jej piękne klejnoty, kute przez gdańskich złotników. źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr): Klechdy domowe, 1960
	Turkot wyjeżdżających wozów mieszał się z odległym kuciem żelaza. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kuję	kujemy
2 os.	kujesz	kujecie
3 os.	kuje	kują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułem +(e)m kuł	kułam +(e)m kuła	kułom +(e)m kuło	kuliśmy +(e)śmy kuli	kułyśmy +(e)śmy kuły
2 os.	kułeś +(e)ś kuł	kułaś +(e)ś kuła	kułoś +(e)ś kuło	kuliście +(e)ście kuli	kułyście +(e)ście kuły
3 os.	kuł	kuła	kuło	kuli	kuły

bezosobnik: kuto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kuł będę kuć	będę kuła będę kuć	będę kuło będę kuć	będziemy kuli będziemy kuć	będziemy kuły będziemy kuć
2 os.	będziesz kuł będziesz kuć	będziesz kuła będziesz kuć	będziesz kuło będziesz kuć	będziecie kuli będziecie kuć	będziecie kuły będziecie kuć
3 os.	będzie kuł będzie kuć	będzie kuła będzie kuć	będzie kuło będzie kuć	będą kuli będą kuć	będą kuły będą kuć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kujmy
2 os.	kuj	kujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułbym bym kuł	kułabym bym kuła	kułobym bym kuło	kulibyśmy byśmy kuli	kułybyśmy byśmy kuły
2 os.	kułbyś byś kuł	kułabyś byś kuła	kułobyś byś kuło	kulibyście byście kuli	kułybyście byście kuły
3 os.	kułby by kuł	kułaby by kuła	kułoby by kuło	kuliby by kuli	kułyby by kuły

bezosobnik: kuto by

bezokolicznik: kuć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kując

gerundium: kucie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kucie	kucia
D.	kucia	kuć
C.	kuciu	kuciom
B.	kucie	kucia
N.	kuciem	kuciami
Ms.	kuciu	kuciach
W.	kucie	kucia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kujący	kujący	kujący	kujące	kująca
D.	kującego	kującego	kującego	kującego	kującej
C.	kującemu	kującemu	kującemu	kującemu	kującej
B.	kującego	kującego	kujący	kujące	kującą
N.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującą
Ms.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kujący	kujący	kujące	kujące
D.	kujących	kujących	kujących	kujących
C.	kującym	kującym	kującym	kującym
B.	kujących	kujących	kujących	kujące
N.	kującymi	kującymi	kującymi	kującymi
Ms.	kujących	kujących	kujących	kujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kuty	kuty	kuty	kute	kuta
D.	kutego	kutego	kutego	kutego	kutej
C.	kutemu	kutemu	kutemu	kutemu	kutej
B.	kutego	kutego	kuty	kute	kutą
N.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutą
Ms.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kuci	kuci	kute	kute
D.	kutych	kutych	kutych	kutych
C.	kutym	kutym	kutym	kutym
B.	kutych	kutych	kutych	kute
N.	kutymi	kutymi	kutymi	kutymi
Ms.	kutych	kutych	kutych	kutych

odpowiednik aspektowy: wykuć

Składnia

Rz_osobowy

kuć

CO + (z CZEGO) + (CZYM)

2. ścianę

Definicja

rozkruszając twardy materiał, drążyć go lub nadawać mu jakiś kształt

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wykuwać

Połączenia

kuć dziurę; mur, ścianę
kuć kilofem, młotem (pneumatycznym)
kuć w kamieniu, w marmurze, w skale; w ścianie
trzeba kuć

Cytaty

	Co do wyłazu, to przez parę dni, w chwilach gdy był sam, kuł mur za Madzi posłaniem, aż się przebił na wylot do krzaków głogu i agrestu rosnących dziko. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952
	Pan Gałązka kuje ściany, żeby zamontować kontakt do pralki automatycznej. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Monografia grzechów z dziennika 1978-1989, 2006
	Musiałbym to wszystko nosić zawsze przy sobie, bo inaczej nie zaznałbym chwili spokoju. A może kuć skrytkę w podłodze albo w ścianie? źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997
	Opowiada ona o podróży młodego Polaka w XVI wieku, Andrzeja Wilczka, do Italii, gdzie Leonardo da Vinci maluje i bada świat, Michał Anioł kuje w marmurze. źródło: NKJP: Zygmunt Kubiak: Przestrzeń dzieł wiecznych: eseje o tradycji kultury śródziemnomorskiej, 1993
	Pracuje w pocie czoła od rana do wieczora. Następnie konstatuje, że rury są przerdzewiałe i że nie obejdzie się bez kucia murów. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Miejsce dla kpiarza: satyry i humoreski, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kuję	kujemy
2 os.	kujesz	kujecie
3 os.	kuje	kują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułem +(e)m kuł	kułam +(e)m kuła	kułom +(e)m kuło	kuliśmy +(e)śmy kuli	kułyśmy +(e)śmy kuły
2 os.	kułeś +(e)ś kuł	kułaś +(e)ś kuła	kułoś +(e)ś kuło	kuliście +(e)ście kuli	kułyście +(e)ście kuły
3 os.	kuł	kuła	kuło	kuli	kuły

bezosobnik: kuto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kuł będę kuć	będę kuła będę kuć	będę kuło będę kuć	będziemy kuli będziemy kuć	będziemy kuły będziemy kuć
2 os.	będziesz kuł będziesz kuć	będziesz kuła będziesz kuć	będziesz kuło będziesz kuć	będziecie kuli będziecie kuć	będziecie kuły będziecie kuć
3 os.	będzie kuł będzie kuć	będzie kuła będzie kuć	będzie kuło będzie kuć	będą kuli będą kuć	będą kuły będą kuć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kujmy
2 os.	kuj	kujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułbym bym kuł	kułabym bym kuła	kułobym bym kuło	kulibyśmy byśmy kuli	kułybyśmy byśmy kuły
2 os.	kułbyś byś kuł	kułabyś byś kuła	kułobyś byś kuło	kulibyście byście kuli	kułybyście byście kuły
3 os.	kułby by kuł	kułaby by kuła	kułoby by kuło	kuliby by kuli	kułyby by kuły

bezosobnik: kuto by

bezokolicznik: kuć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kując

gerundium: kucie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kucie	kucia
D.	kucia	kuć
C.	kuciu	kuciom
B.	kucie	kucia
N.	kuciem	kuciami
Ms.	kuciu	kuciach
W.	kucie	kucia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kujący	kujący	kujący	kujące	kująca
D.	kującego	kującego	kującego	kującego	kującej
C.	kującemu	kującemu	kującemu	kującemu	kującej
B.	kującego	kującego	kujący	kujące	kującą
N.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującą
Ms.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kujący	kujący	kujące	kujące
D.	kujących	kujących	kujących	kujących
C.	kującym	kującym	kującym	kującym
B.	kujących	kujących	kujących	kujące
N.	kującymi	kującymi	kującymi	kującymi
Ms.	kujących	kujących	kujących	kujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kuty	kuty	kuty	kute	kuta
D.	kutego	kutego	kutego	kutego	kutej
C.	kutemu	kutemu	kutemu	kutemu	kutej
B.	kutego	kutego	kuty	kute	kutą
N.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutą
Ms.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kuci	kuci	kute	kute
D.	kutych	kutych	kutych	kutych
C.	kutym	kutym	kutym	kutym
B.	kutych	kutych	kutych	kute
N.	kutymi	kutymi	kutymi	kutymi
Ms.	kutych	kutych	kutych	kutych

odpowiednik aspektowy: wykuć

Składnia

Rz_osobowy

kuć

CO + (w CZYM)

3. konie

Definicja

przybijać podkowę do kopyta

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

synonimy:

podkuwać

Połączenia

kowal kuje
kuć konie

Cytaty

Antoni Kotarak jest jednym z kowali, do którego rolnicy przyjeżdżają kuć konie z całej okolicy.

źródło: NKJP: Bożena Wolska: Kowal nie zginie, Gazeta Poznańska, 2003-07-11

- Wielu kowali, z braku zamówień na kucie koni, przerzuciło się na tzw. kowalstwo artystyczne - ozdobne bramy, płoty, furtki itp.

źródło: NKJP: Ryszard Goszczyński: Kowal nie zawinił..., Gazeta Brodnicka, 2000-03-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kuję	kujemy
2 os.	kujesz	kujecie
3 os.	kuje	kują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułem +(e)m kuł	kułam +(e)m kuła	kułom +(e)m kuło	kuliśmy +(e)śmy kuli	kułyśmy +(e)śmy kuły
2 os.	kułeś +(e)ś kuł	kułaś +(e)ś kuła	kułoś +(e)ś kuło	kuliście +(e)ście kuli	kułyście +(e)ście kuły
3 os.	kuł	kuła	kuło	kuli	kuły

bezosobnik: kuto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kuł będę kuć	będę kuła będę kuć	będę kuło będę kuć	będziemy kuli będziemy kuć	będziemy kuły będziemy kuć
2 os.	będziesz kuł będziesz kuć	będziesz kuła będziesz kuć	będziesz kuło będziesz kuć	będziecie kuli będziecie kuć	będziecie kuły będziecie kuć
3 os.	będzie kuł będzie kuć	będzie kuła będzie kuć	będzie kuło będzie kuć	będą kuli będą kuć	będą kuły będą kuć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kujmy
2 os.	kuj	kujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułbym bym kuł	kułabym bym kuła	kułobym bym kuło	kulibyśmy byśmy kuli	kułybyśmy byśmy kuły
2 os.	kułbyś byś kuł	kułabyś byś kuła	kułobyś byś kuło	kulibyście byście kuli	kułybyście byście kuły
3 os.	kułby by kuł	kułaby by kuła	kułoby by kuło	kuliby by kuli	kułyby by kuły

bezosobnik: kuto by

bezokolicznik: kuć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kując

gerundium: kucie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kucie	kucia
D.	kucia	kuć
C.	kuciu	kuciom
B.	kucie	kucia
N.	kuciem	kuciami
Ms.	kuciu	kuciach
W.	kucie	kucia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kujący	kujący	kujący	kujące	kująca
D.	kującego	kującego	kującego	kującego	kującej
C.	kującemu	kującemu	kującemu	kującemu	kującej
B.	kującego	kującego	kujący	kujące	kującą
N.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującą
Ms.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kujący	kujący	kujące	kujące
D.	kujących	kujących	kujących	kujących
C.	kującym	kującym	kującym	kującym
B.	kujących	kujących	kujących	kujące
N.	kującymi	kującymi	kującymi	kującymi
Ms.	kujących	kujących	kujących	kujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kuty	kuty	kuty	kute	kuta
D.	kutego	kutego	kutego	kutego	kutej
C.	kutemu	kutemu	kutemu	kutemu	kutej
B.	kutego	kutego	kuty	kute	kutą
N.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutą
Ms.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kuci	kuci	kute	kute
D.	kutych	kutych	kutych	kutych
C.	kutym	kutym	kutym	kutym
B.	kutych	kutych	kutych	kute
N.	kutymi	kutymi	kutymi	kutymi
Ms.	kutych	kutych	kutych	kutych

odpowiednik aspektowy: podkuć

Składnia

Rz_osobowy

kuć

4. o dzięciole

Definicja

stukać dziobem w pień drzewa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

stukać

Połączenia

dzięcioł kuje
kuć pień
kuć w drzewo, w pień (drzewa)

Cytaty

Dzięcioł kuł pień starej sosny. Jego czerwony kapturek dygotał w pracowitym rytmie.

źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Wszędzie było bardzo cicho, tylko gdzieś w parku dzięcioł kuł w puste od środka drzewo.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987

W tym huczeniu drzew posłyszał kucie dzięcioła i nie zdziwiło go to wcale, choć nigdy w nocy dzięcioły nie opukiwały chorych pni.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Kronika wypadków miłosnych, 1974

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kuję	kujemy
2 os.	kujesz	kujecie
3 os.	kuje	kują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułem +(e)m kuł	kułam +(e)m kuła	kułom +(e)m kuło	kuliśmy +(e)śmy kuli	kułyśmy +(e)śmy kuły
2 os.	kułeś +(e)ś kuł	kułaś +(e)ś kuła	kułoś +(e)ś kuło	kuliście +(e)ście kuli	kułyście +(e)ście kuły
3 os.	kuł	kuła	kuło	kuli	kuły

bezosobnik: kuto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kuł będę kuć	będę kuła będę kuć	będę kuło będę kuć	będziemy kuli będziemy kuć	będziemy kuły będziemy kuć
2 os.	będziesz kuł będziesz kuć	będziesz kuła będziesz kuć	będziesz kuło będziesz kuć	będziecie kuli będziecie kuć	będziecie kuły będziecie kuć
3 os.	będzie kuł będzie kuć	będzie kuła będzie kuć	będzie kuło będzie kuć	będą kuli będą kuć	będą kuły będą kuć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kujmy
2 os.	kuj	kujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułbym bym kuł	kułabym bym kuła	kułobym bym kuło	kulibyśmy byśmy kuli	kułybyśmy byśmy kuły
2 os.	kułbyś byś kuł	kułabyś byś kuła	kułobyś byś kuło	kulibyście byście kuli	kułybyście byście kuły
3 os.	kułby by kuł	kułaby by kuła	kułoby by kuło	kuliby by kuli	kułyby by kuły

bezosobnik: kuto by

bezokolicznik: kuć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kując

gerundium: kucie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kucie	kucia
D.	kucia	kuć
C.	kuciu	kuciom
B.	kucie	kucia
N.	kuciem	kuciami
Ms.	kuciu	kuciach
W.	kucie	kucia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kujący	kujący	kujący	kujące	kująca
D.	kującego	kującego	kującego	kującego	kującej
C.	kującemu	kującemu	kującemu	kującemu	kującej
B.	kującego	kującego	kujący	kujące	kującą
N.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującą
Ms.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kujący	kujący	kujące	kujące
D.	kujących	kujących	kujących	kujących
C.	kującym	kującym	kującym	kującym
B.	kujących	kujących	kujących	kujące
N.	kującymi	kującymi	kującymi	kującymi
Ms.	kujących	kujących	kujących	kujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kuty	kuty	kuty	kute	kuta
D.	kutego	kutego	kutego	kutego	kutej
C.	kutemu	kutemu	kutemu	kutemu	kutej
B.	kutego	kutego	kuty	kute	kutą
N.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutą
Ms.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kuci	kuci	kute	kute
D.	kutych	kutych	kutych	kutych
C.	kutym	kutym	kutym	kutym
B.	kutych	kutych	kutych	kute
N.	kutymi	kutymi	kutymi	kutymi
Ms.	kutych	kutych	kutych	kutych

Składnia

Rz_żywotny	+	kuć	+	(CO)
Rz_żywotny	+	kuć	+	(w CO)

5. na pamięć

Definicja

pot.

uczyć się intensywnie i z wysiłkiem, starając się opanować treść pamięciowo i bezrefleksyjnie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	kuć się, ryć, wkuwać
	hiperonimy:	uczyć się

Połączenia

kuć matematykę
kuć dzień i noc
kuć bez przerwy
kuć do egzaminu, do klasówki, do matury, do sesji; do północy
kuć od rana do nocy
kuć na pamięć
kuć po nocach
kuć w nocy
kuć ostro, zapamiętale
musieć, zacząć kuć
kuć i kuć; siedzieć i kuć

Cytaty

	Kiedy byłem ostatnio u niego, kuł matematykę. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Busz po polsku, 2007
	Miała egzamin z technologii, siedziała i kuła. źródło: NKJP: Danuta Błaszak: Karuzela ku słońcu, 2003
	Przed egzaminem maturalnym grupy „zapóźnionych” kuły dniem i nocą. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008
	Parsknąłem śmiechem, bo wyglądała zupełnie jak uczennica kująca do klasówki. źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008
	Zajadły wróg najnowszych metod nauczania wymagał jednego: kucia, kucia i jeszcze raz kucia. źródło: NKJP: Zbigniew Mentzel: Wszystkie języki świata, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	kuję	kujemy
2 os.	kujesz	kujecie
3 os.	kuje	kują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułem +(e)m kuł	kułam +(e)m kuła	kułom +(e)m kuło	kuliśmy +(e)śmy kuli	kułyśmy +(e)śmy kuły
2 os.	kułeś +(e)ś kuł	kułaś +(e)ś kuła	kułoś +(e)ś kuło	kuliście +(e)ście kuli	kułyście +(e)ście kuły
3 os.	kuł	kuła	kuło	kuli	kuły

bezosobnik: kuto

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę kuł będę kuć	będę kuła będę kuć	będę kuło będę kuć	będziemy kuli będziemy kuć	będziemy kuły będziemy kuć
2 os.	będziesz kuł będziesz kuć	będziesz kuła będziesz kuć	będziesz kuło będziesz kuć	będziecie kuli będziecie kuć	będziecie kuły będziecie kuć
3 os.	będzie kuł będzie kuć	będzie kuła będzie kuć	będzie kuło będzie kuć	będą kuli będą kuć	będą kuły będą kuć

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		kujmy
2 os.	kuj	kujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	kułbym bym kuł	kułabym bym kuła	kułobym bym kuło	kulibyśmy byśmy kuli	kułybyśmy byśmy kuły
2 os.	kułbyś byś kuł	kułabyś byś kuła	kułobyś byś kuło	kulibyście byście kuli	kułybyście byście kuły
3 os.	kułby by kuł	kułaby by kuła	kułoby by kuło	kuliby by kuli	kułyby by kuły

bezosobnik: kuto by

bezokolicznik: kuć

imiesłów przysłówkowy współczesny: kując

gerundium: kucie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kucie	kucia
D.	kucia	kuć
C.	kuciu	kuciom
B.	kucie	kucia
N.	kuciem	kuciami
Ms.	kuciu	kuciach
W.	kucie	kucia

imiesłów przymiotnikowy czynny: kujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kujący	kujący	kujący	kujące	kująca
D.	kującego	kującego	kującego	kującego	kującej
C.	kującemu	kującemu	kującemu	kującemu	kującej
B.	kującego	kującego	kujący	kujące	kującą
N.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującą
Ms.	kującym	kującym	kującym	kującym	kującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kujący	kujący	kujące	kujące
D.	kujących	kujących	kujących	kujących
C.	kującym	kującym	kującym	kującym
B.	kujących	kujących	kujących	kujące
N.	kującymi	kującymi	kującymi	kującymi
Ms.	kujących	kujących	kujących	kujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: kuty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	kuty	kuty	kuty	kute	kuta
D.	kutego	kutego	kutego	kutego	kutej
C.	kutemu	kutemu	kutemu	kutemu	kutej
B.	kutego	kutego	kuty	kute	kutą
N.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutą
Ms.	kutym	kutym	kutym	kutym	kutej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	kuci	kuci	kute	kute
D.	kutych	kutych	kutych	kutych
C.	kutym	kutym	kutym	kutym
B.	kutych	kutych	kutych	kute
N.	kutymi	kutymi	kutymi	kutymi
Ms.	kutych	kutych	kutych	kutych

odpowiednik aspektowy: wykuć

Składnia

Rz_osobowy

kuć

(CO)

Frazeologizmy

ktoś wykuwa na blachę coś
ktoś kuje na blachę coś
kuty na cztery nogi

Przysłowia

Konia kują, (a) żaba nogę podstawia
Gdzie konie kują, żaba nogę podstawia
Kuć żelazo, póki gorące

Data ostatniej modyfikacji: 06.02.2014