UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sprzeczać się

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sprzeczam się
sprzeczamy się
2 os. sprzeczasz się
sprzeczacie się
3 os. sprzecza się
sprzeczają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sprzeczałem się
+(e)m się sprzeczał
sprzeczałam się
+(e)m się sprzeczała
sprzeczałom się
+(e)m się sprzeczało
sprzeczaliśmy się
+(e)śmy się sprzeczali
sprzeczałyśmy się
+(e)śmy się sprzeczały
2 os. sprzeczałeś się
+(e)ś się sprzeczał
sprzeczałaś się
+(e)ś się sprzeczała
sprzeczałoś się
+(e)ś się sprzeczało
sprzeczaliście się
+(e)ście się sprzeczali
sprzeczałyście się
+(e)ście się sprzeczały
3 os. sprzeczał się
sprzeczała się
sprzeczało się
sprzeczali się
sprzeczały się

bezosobnik: sprzeczano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się sprzeczał
będę się sprzeczać
będę się sprzeczała
będę się sprzeczać
będę się sprzeczało
będę się sprzeczać
będziemy się sprzeczali
będziemy się sprzeczać
będziemy się sprzeczały
będziemy się sprzeczać
2 os. będziesz się sprzeczał
będziesz się sprzeczać
będziesz się sprzeczała
będziesz się sprzeczać
będziesz się sprzeczało
będziesz się sprzeczać
będziecie się sprzeczali
będziecie się sprzeczać
będziecie się sprzeczały
będziecie się sprzeczać
3 os. będzie się sprzeczał
będzie się sprzeczać
będzie się sprzeczała
będzie się sprzeczać
będzie się sprzeczało
będzie się sprzeczać
będą się sprzeczali
będą się sprzeczać
będą się sprzeczały
będą się sprzeczać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. sprzeczajmy się
2 os. sprzeczaj się
sprzeczajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. sprzeczałbym się
bym się sprzeczał
sprzeczałabym się
bym się sprzeczała
sprzeczałobym się
bym się sprzeczało
sprzeczalibyśmy się
byśmy się sprzeczali
sprzeczałybyśmy się
byśmy się sprzeczały
2 os. sprzeczałbyś się
byś się sprzeczał
sprzeczałabyś się
byś się sprzeczała
sprzeczałobyś się
byś się sprzeczało
sprzeczalibyście się
byście się sprzeczali
sprzeczałybyście się
byście się sprzeczały
3 os. sprzeczałby się
by się sprzeczał
sprzeczałaby się
by się sprzeczała
sprzeczałoby się
by się sprzeczało
sprzeczaliby się
by się sprzeczali
sprzeczałyby się
by się sprzeczały

bezosobnik: sprzeczano by się

bezokolicznik: sprzeczać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: sprzeczając się

gerundium: sprzeczanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. sprzeczanie się
sprzeczania się
D. sprzeczania się
sprzeczań się
C. sprzeczaniu się
sprzeczaniom się
B. sprzeczanie się
sprzeczania się
N. sprzeczaniem się
sprzeczaniami się
Ms. sprzeczaniu się
sprzeczaniach się
W. sprzeczanie się
sprzeczania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: sprzeczający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. sprzeczający się
sprzeczający się
sprzeczający się
sprzeczające się
sprzeczająca się
D. sprzeczającego się
sprzeczającego się
sprzeczającego się
sprzeczającego się
sprzeczającej się
C. sprzeczającemu się
sprzeczającemu się
sprzeczającemu się
sprzeczającemu się
sprzeczającej się
B. sprzeczającego się
sprzeczającego się
sprzeczający się
sprzeczające się
sprzeczającą się
N. sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającą się
Ms. sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. sprzeczający się
sprzeczający się
sprzeczające się
sprzeczające się
D. sprzeczających się
sprzeczających się
sprzeczających się
sprzeczających się
C. sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającym się
sprzeczającym się
B. sprzeczających się
sprzeczających się
sprzeczających się
sprzeczające się
N. sprzeczającymi się
sprzeczającymi się
sprzeczającymi się
sprzeczającymi się
Ms. sprzeczających się
sprzeczających się
sprzeczających się
sprzeczających się

Pochodzenie

Zob. przeczyć

1. o drobiazgi

Definicja

spierać się z kimś, chcąc pozostać przy swojej racji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  czubić się, ścinać się
hiperonimy:  spierać się

Połączenia

  • ludzie sprzeczają się
  • sprzeczać się o drobiazgi, o pieniądze

Cytaty

Obie strony sprzeczały się również o to, ile trwać ma okres przejściowy od autonomii do niepodległości, jaka ma być liczebność palestyńskiej policji i jej uzbrojenie.

źródło: NKJP: Bartosz Węglarczyk: Izrael - Palestyńczycy, Gazeta Wyborcza, 1993-08-30

- Każdy z braci Grabowskich - Mikołaj, Andrzej i Wiktor mają inne wspomnienia z tamtych czasów i często sprzeczają się, kto ma rację - mówi reżyser.

źródło: NKJP: (eba): Strzelanka lat 50. i 60., Gazeta Krakowska, 2003-06-21

Kasa Amanuel sprzeczał się z Francuzem o kolej Addis Abeba - Dżibuti.

źródło: NKJP: Marian Brandys: Z panem Biegankiem w Abisynii, 1962

Ceny w hotelach dyktuje rynek i sprzeczać się, że jest inaczej, nie ma sensu.

źródło: NKJP: Jerzy Piekarczyk: Spanie pod Wawelem, Gazeta Krakowska, 2002-06-30

Potrącały się, wchodziły sobie w drogę, rzucały na siebie pełne żalu spojrzenia i jedna drugiej zabierała spod ręki czy to talerzyk, czy filiżankę, a nawet milcząco jakby sprzeczały się, nie ruszaj tego, to moje, a ty zabrałaś przedtem moje.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Składnia

bez ograniczeń + sprzeczać się +
(z KIM) + (o CO)
bez ograniczeń + sprzeczać się +
(z KIM) + (ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE)
bez ograniczeń + sprzeczać się +
(z KIM) + (że ZDANIE)
bez ograniczeń + sprzeczać się +
(z KIM) + MOWA WPROST

2. z poglądami

Definicja

być niezgodnym z czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kłócić się
antonimy:  pasować

Cytaty

Początki Lema jako fantazjotwórcy (bo pisał też inne powieści, a także wiersze) były dość banalne. Pierwsze tego typu powieści: Astronauci (1951) i Obłok Magellana (1955) nie wychodziły poza konwencjonalność science fiction i nie odbiegały od ówczesnej oficjalnej historiozofii, a w każdym razie nie sprzeczały się z jej wizjami.

źródło: NKJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997

Przyjaciel okazał się stary stażem, nie wiekiem, a jego przesadna dbałość o strój i dziewczęca uroda dziwnie sprzeczały się z muskularną sylwetką kulturysty.

źródło: NKJP: Teresa Mieczkowska: Lato, Tygodnik Olecki, nr 23, 1998

Składnia

bez ograniczeń + sprzeczać się +
z CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 16.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj