UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

aksamitny

Chronologizacja

1456, SStp
W postaci: eksamitny

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. aksamitny
aksamitny
aksamitny
aksamitne
aksamitna
D. aksamitnego
aksamitnego
aksamitnego
aksamitnego
aksamitnej
C. aksamitnemu
aksamitnemu
aksamitnemu
aksamitnemu
aksamitnej
B. aksamitnego
aksamitnego
aksamitny
aksamitne
aksamitną
N. aksamitnym
aksamitnym
aksamitnym
aksamitnym
aksamitną
Ms. aksamitnym
aksamitnym
aksamitnym
aksamitnym
aksamitnej
W. aksamitny
aksamitny
aksamitny
aksamitne
aksamitna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. aksamitni
aksamitni
aksamitne
aksamitne
D. aksamitnych
aksamitnych
aksamitnych
aksamitnych
C. aksamitnym
aksamitnym
aksamitnym
aksamitnym
B. aksamitnych
aksamitnych
aksamitnych
aksamitne
N. aksamitnymi
aksamitnymi
aksamitnymi
aksamitnymi
Ms. aksamitnych
aksamitnych
aksamitnych
aksamitnych
W. aksamitni
aksamitni
aksamitne
aksamitne

Pochodzenie

Od: aksamit

1. beret

Definicja

zrobiony z aksamitu albo obity aksamitem

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Połączenia

  • aksamitny beret, gorset, kaftan, kaftanik, kapelusz, płaszcz, kołnierz; aksamitna kamizelka, kapa, kokarda, kotara, kurtyna, narzuta, poduszka, portiera, spódnica, sukienka, suknia, tapicerka, tkanina, toga, tunika, wstążka, wyściółka; aksamitne pudełko, ubranie, ubranko; aksamitne spodnie, rękawiczki, wyłogi, wypustki, zasłony
  • aksamitny i miękki

Cytaty

Hitem tego sezonu są czarne, aksamitne gorsety wyszywane czerwonym, żółtym bądź zielonym sutaszem [...].

źródło: NKJP: Miastowa: Okruchy nowotarskie, prasa, 1997

Natomiast było i tak, że pewnego pięknego dnia zjawił się u nas jakiś obcy pan w szerokim aksamitnym kaftanie, w krótkich aksamitnych spodniach, w kapeluszu z piórem i kazał zaprowadzić się do pana Kleksa.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1996

Asystentka profesora Diabolo, młoda i piękna kobieta w czarnej, aksamitnej sukni z dużym dekoltem, siadała na krześle, a profesor stał obok.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania i donosy 1980-1989, 1995

Łzy spływać będą po twarzy Pawełka, jakby nie miał dziewiętnastu lat, lecz był małym chłopcem w aksamitnym ubranku, z koronkowym kołnierzykiem pod szyją.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990

Róg po prawej stronie zajmowała wielka, wygodna, ciemnoczerwona aksamitna kanapa, przed nią owalny mahoniowy stół i kilka krzeseł i foteli zimmlerowskich, także ciemnym czerwonym aksamitem krytych.

źródło: NKJP: Monika Żeromska, Gazeta Wyborcza, 1993-03-13

2. głos

Definicja

głęboki, niski i brzmiący miękko, łagodnie i przyjemnie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

  • aksamitny alt, głos, tembr głosu; aksamitna barwa głosu; aksamitne brzmienie

Cytaty

Wśród solistów szczególną satysfakcję przynosił aksamitny alt Ewy Podleś [...].

źródło: NKJP: Dorota Szwarcman, Gazeta Wyborcza, 1996-11-12

Głębokim, aksamitnym głosem śpiewał ludową piosenkę o spokojnej, prostej melodii, a zwrotkę każdą zakańczał pięknie brzmiącym trylem.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1974

Henderson grał tonem delikatnym i aksamitnym jak głos księżniczki bossa novy [...].

źródło: NKJP: Piotr Iwicki, Olaf Szewczyk,Gazeta, Wyborcza, 1995-10-23

Fantastyczne, nasycone i aksamitne brzmienie zespołu zachwycało od pierwszego tematu w wiolonczelach.

źródło: NKJP: Artur Bielecki, Gazeta Wyborcza, 1996-06-25

3. dotyk, smak

Definicja

delikatny i łagodny w dotyku lub w smaku

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii cechy dotykowe

Połączenia

  • aksamitny dotyk, smak, sos; aksamitna dłoń, konsystencja czegoś, skóra; aksamitne futerko; aksamitne chrapy, policzki, wargi

Cytaty

Jej ciepła skóra rozgrzewała zimne ciało i zimne serce węża. Pożądał jej zapachów, aksamitnego dotyku jej skóry, z którym nic na ziemi nie dało się porównać.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Prawiek i inne czasy, 1996

Bardzo lubię delikatny smak i aksamitną konsystencję dobrego beszamelu sporządzonego na mleku lub bulionie [...].

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Teraz sosy, Dziennik Polski, 2002-05-04

Klacz prychnęła przeciągle, stuliła ruchliwe uszy, ale [...] dała się pogłaskać po aksamitnym nosie.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża jaskółki, 2001

W powietrzu unosiły się tulipany, stokrotki, hiacynty, tworząc fruwające bukiety, z których opadały aksamitne płatki.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Żydówek nie obsługujemy, 2005

Zielony Yunnan jest doskonałym gatunkiem dla osób poszukujących rzeczy niezwykłych. Złota barwa naparu, przepiękny aromat i aksamitny smak są zapowiedzią niebiańskiej rozkoszy.

źródło: NKJP: Krystyna Hammele, Małgorzata Kaczmarek, Gazeta Wyborcza, 1998-11-06,

4. ciemność

Definicja

ciemny, pochłaniający światło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

  • aksamitna ciemność, głębia, noc; aksamitne oczy

Cytaty

Kiedy Ewelina spróbowała się do niej zbliżyć, łania spojrzała na nią aksamitnymi oczami, w których czaiła się śmierć.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1993

Zaledwo jednak ciemność aksamitna nocy zaczęła nasiąkać pierwszą szarością dnia, zabrałyśmy się do pracy.

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Pożoga, 1996

Frazeologizmy

aksamitna rewolucja
ryjówka aksamitna
w białych rękawiczkach
w aksamitnych rękawiczkach
Data ostatniej modyfikacji: 17.11.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj