Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. powiadać
1. wyznawać grzechy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | ktoś jedna się z Bogiem |
Połączenia
- ludzie spowiadają się
- spowiadać się z jakiegoś grzechu
- spowiadać się i przystępować do komunii
Cytaty
|
[...] udaję się do katedry. Pełno ludzi. Jakiś biskup odprawia mszę. Mnóstwo osób spowiada się i przystępuje do komunii. źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1967 |
|
|
Karol Wojtyła poznał ojca Pio w 1947 roku, gdy jako młody ksiądz po raz pierwszy przybył do Rotondo. Spowiadał się u ojca Pio i potem z nim rozmawiał. To wówczas zakonnik miał przepowiedzieć Wojtyle, że zostanie papieżem. źródło: NKJP: Elżbieta Borek: Nieodgadniona tajemnica, Dziennik Polski - Magazyn, 1999-11-26 |
|
|
Przy spowiadaniu się z grzechów natury seksualnej dobrze jest posługiwać się prostymi i jednoznacznymi określeniami, bez uciekania się do eufemizmów, które nierzadko stają się powodem dodatkowych pytań ze strony spowiednika. źródło: NKJP: Augustyn Józef SJ: Integracja seksualna - Przewodnik w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności, 1993 |
|
|
Nasze grzechy zmieniają się. Częściej niż kiedyś spowiadamy się z pracy w niedzielę i z zaniedbywania rodziny. źródło: NKJP: Ks. prałat Edmund Podzielny, Krzysztof Ogiolda: Nie bój się spowiedzi, prasa, 2006 |
|
|
Przytulona do masywnej romańskiej kolumny, Franciszka widziała jasne włosy i pochylone plecy spowiadającej się kobiety. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
spowiadam się |
spowiadamy się |
|||
| 2 os. |
spowiadasz się |
spowiadacie się |
|||
| 3 os. |
spowiada się |
spowiadają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spowiadałem się +(e)m się spowiadał |
spowiadałam się +(e)m się spowiadała |
spowiadałom się +(e)m się spowiadało |
spowiadaliśmy się +(e)śmy się spowiadali |
spowiadałyśmy się +(e)śmy się spowiadały |
| 2 os. |
spowiadałeś się +(e)ś się spowiadał |
spowiadałaś się +(e)ś się spowiadała |
spowiadałoś się +(e)ś się spowiadało |
spowiadaliście się +(e)ście się spowiadali |
spowiadałyście się +(e)ście się spowiadały |
| 3 os. |
spowiadał się |
spowiadała się |
spowiadało się |
spowiadali się |
spowiadały się |
bezosobnik: spowiadano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się spowiadał będę się spowiadać |
będę się spowiadała będę się spowiadać |
będę się spowiadało będę się spowiadać |
będziemy się spowiadali będziemy się spowiadać |
będziemy się spowiadały będziemy się spowiadać |
| 2 os. |
będziesz się spowiadał będziesz się spowiadać |
będziesz się spowiadała będziesz się spowiadać |
będziesz się spowiadało będziesz się spowiadać |
będziecie się spowiadali będziecie się spowiadać |
będziecie się spowiadały będziecie się spowiadać |
| 3 os. |
będzie się spowiadał będzie się spowiadać |
będzie się spowiadała będzie się spowiadać |
będzie się spowiadało będzie się spowiadać |
będą się spowiadali będą się spowiadać |
będą się spowiadały będą się spowiadać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
spowiadajmy się |
|
| 2 os. |
spowiadaj się |
spowiadajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spowiadałbym się bym się spowiadał |
spowiadałabym się bym się spowiadała |
spowiadałobym się bym się spowiadało |
spowiadalibyśmy się byśmy się spowiadali |
spowiadałybyśmy się byśmy się spowiadały |
| 2 os. |
spowiadałbyś się byś się spowiadał |
spowiadałabyś się byś się spowiadała |
spowiadałobyś się byś się spowiadało |
spowiadalibyście się byście się spowiadali |
spowiadałybyście się byście się spowiadały |
| 3 os. |
spowiadałby się by się spowiadał |
spowiadałaby się by się spowiadała |
spowiadałoby się by się spowiadało |
spowiadaliby się by się spowiadali |
spowiadałyby się by się spowiadały |
bezosobnik: spowiadano by się
bezokolicznik: spowiadać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
spowiadając się
gerundium: spowiadanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | spowiadanie się |
spowiadania się |
| D. | spowiadania się |
spowiadań się |
| C. | spowiadaniu się |
spowiadaniom się |
| B. | spowiadanie się |
spowiadania się |
| N. | spowiadaniem się |
spowiadaniami się |
| Ms. | spowiadaniu się |
spowiadaniach się |
| W. | spowiadanie się |
spowiadania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: spowiadający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadająca się |
| D. | spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającej się |
| C. | spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającej się |
| B. | spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadającą się |
| N. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającą się |
| Ms. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadające się |
| D. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
| C. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
| B. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadające się |
| N. | spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
| Ms. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
odpowiednik aspektowy: wyspowiadać się
Składnia
| Rzosobowy | + | spowiadać się | + |
(z CZEGO) +
(u KOGO)
|
2. pod przymusem
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Cytaty
|
W połowie 1981 r. Stanisław utracił resztki wolności i prywatności. Wtedy wprowadzono nieustanny stan gotowości - trzeba było spowiadać się przełożonym z każdej godziny: gdzie się idzie, z kim i po co. źródło: NKJP: Zbrojne ramię, Dziennik Polski - Magazyn, 2001-12-14 |
|
|
Poselskie dokumenty są jawne. Nasi przedstawiciele w Warszawie muszą, na mocy ustawy, spowiadać się z tego, w jak drogich mieszkają domach lub ile kasy odłożyli na kontach oraz jakimi jeżdżą samochodami. źródło: NKJP: Jarosław Skrzydło: Poseł w... ogródku, Echo Dnia, 2004-05-21 |
|
|
Nie będziemy musieli szczegółowo spowiadać się ministrowi finansów za pośrednictwem urzędów skarbowych z tego, co posiadamy. źródło: NKJP: Pod okiem władzy, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-11-29 |
|
|
Parlamentarzyści i urzędnicy będą musieli opisywać spotkania z lobbystami w aktach spraw, którymi się zajmują. Prezydent i premier „spowiadać się” będą z kontaktów z lobbystami na łamach „Monitora Polskiego”. źródło: NKJP: (YAN): Zarejestrowani w MSWiA: Dziennik Polski - Kraj, 2003-12-10 |
|
|
Nie musisz się im spowiadać ze wszystkiego, ale jeśli powiesz im, że dobrze ci idzie w pracy (i że w ogóle masz pracę), nie będą wyciągać z ciebie rzeczy, o których nie chcesz rozmawiać. źródło: NKJP: Córeczka swoich rodziców, prasa, 1998 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
spowiadam się |
spowiadamy się |
|||
| 2 os. |
spowiadasz się |
spowiadacie się |
|||
| 3 os. |
spowiada się |
spowiadają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spowiadałem się +(e)m się spowiadał |
spowiadałam się +(e)m się spowiadała |
spowiadałom się +(e)m się spowiadało |
spowiadaliśmy się +(e)śmy się spowiadali |
spowiadałyśmy się +(e)śmy się spowiadały |
| 2 os. |
spowiadałeś się +(e)ś się spowiadał |
spowiadałaś się +(e)ś się spowiadała |
spowiadałoś się +(e)ś się spowiadało |
spowiadaliście się +(e)ście się spowiadali |
spowiadałyście się +(e)ście się spowiadały |
| 3 os. |
spowiadał się |
spowiadała się |
spowiadało się |
spowiadali się |
spowiadały się |
bezosobnik: spowiadano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się spowiadał będę się spowiadać |
będę się spowiadała będę się spowiadać |
będę się spowiadało będę się spowiadać |
będziemy się spowiadali będziemy się spowiadać |
będziemy się spowiadały będziemy się spowiadać |
| 2 os. |
będziesz się spowiadał będziesz się spowiadać |
będziesz się spowiadała będziesz się spowiadać |
będziesz się spowiadało będziesz się spowiadać |
będziecie się spowiadali będziecie się spowiadać |
będziecie się spowiadały będziecie się spowiadać |
| 3 os. |
będzie się spowiadał będzie się spowiadać |
będzie się spowiadała będzie się spowiadać |
będzie się spowiadało będzie się spowiadać |
będą się spowiadali będą się spowiadać |
będą się spowiadały będą się spowiadać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
spowiadajmy się |
|
| 2 os. |
spowiadaj się |
spowiadajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spowiadałbym się bym się spowiadał |
spowiadałabym się bym się spowiadała |
spowiadałobym się bym się spowiadało |
spowiadalibyśmy się byśmy się spowiadali |
spowiadałybyśmy się byśmy się spowiadały |
| 2 os. |
spowiadałbyś się byś się spowiadał |
spowiadałabyś się byś się spowiadała |
spowiadałobyś się byś się spowiadało |
spowiadalibyście się byście się spowiadali |
spowiadałybyście się byście się spowiadały |
| 3 os. |
spowiadałby się by się spowiadał |
spowiadałaby się by się spowiadała |
spowiadałoby się by się spowiadało |
spowiadaliby się by się spowiadali |
spowiadałyby się by się spowiadały |
bezosobnik: spowiadano by się
bezokolicznik: spowiadać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
spowiadając się
gerundium: spowiadanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | spowiadanie się |
spowiadania się |
| D. | spowiadania się |
spowiadań się |
| C. | spowiadaniu się |
spowiadaniom się |
| B. | spowiadanie się |
spowiadania się |
| N. | spowiadaniem się |
spowiadaniami się |
| Ms. | spowiadaniu się |
spowiadaniach się |
| W. | spowiadanie się |
spowiadania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: spowiadający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadająca się |
| D. | spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającej się |
| C. | spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającej się |
| B. | spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadającą się |
| N. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającą się |
| Ms. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadające się |
| D. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
| C. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
| B. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadające się |
| N. | spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
| Ms. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
odpowiednik aspektowy: wyspowiadać się
Składnia
| Rzosobowy | + | spowiadać się | + |
(KOMU) +
z CZEGO
|
3. zwierzać się
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | zwierzać się |
Cytaty
|
Szczególnie krytyk literacki powinien posiadać w sobie rozwiniętą tę zdolność [sympatii]. Jego zadaniem właśnie jest patrzeć cudzymi oczyma, czuć cudzym sercem, myśleć obcymi myślami i spowiadać się przed czytelnikami z doznanych w ten sposób wrażeń. źródło: NKJP: Michał Głowiński: Ekspresja i empatia, 1997 |
|
|
[...] nie można w sztuce mówić o bólu, nie można go wyśpiewywać, rację ma w tym wypadku Pawlik, gdy w kółko powtarza, że nie wolno poetom spowiadać się ze swoich smutków i radości, bo to miauczenie, to zniewieściałe kwilenie nigdy przez współczesnego odbiorcę nie zostanie zaaprobowane [...]. źródło: NKJP: Wiesław Paweł Szymański: Niedźwiedź w katedrze, 1979 |
|
|
Nie chciała dać mi swojego numeru telefonu, ale przedstawiła mnie swojej babci jako narzeczonego. Co to znaczy, czy ona mnie kocha, czy nie? – Wolfgang spowiadał się przez telefon Jonatanowi. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Kabaret metafizyczny, 1999 |
|
|
Pietrowski zacisnął zęby. Nie miał zamiaru spowiadać się podwładnemu, że jego mocodawcy z centrali na Starej Łubiance nie uznają za celowe zaznajamiać go z najważniejszymi tajemnicami. źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003 |
|
|
Dwoje dzieci pana Kwiatkowskiego chodzi do tej samej szkoły, w której uczą rodzice. Nie są lubiane przez rówieśników, bo podobno spowiadają się rodzicom z rozmów z kolegami. źródło: NKJP: Iza Bednarz, Piotr Żak: Szkoła strachu, Gazeta Wyborcza , 1992-08-18 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
spowiadam się |
spowiadamy się |
|||
| 2 os. |
spowiadasz się |
spowiadacie się |
|||
| 3 os. |
spowiada się |
spowiadają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spowiadałem się +(e)m się spowiadał |
spowiadałam się +(e)m się spowiadała |
spowiadałom się +(e)m się spowiadało |
spowiadaliśmy się +(e)śmy się spowiadali |
spowiadałyśmy się +(e)śmy się spowiadały |
| 2 os. |
spowiadałeś się +(e)ś się spowiadał |
spowiadałaś się +(e)ś się spowiadała |
spowiadałoś się +(e)ś się spowiadało |
spowiadaliście się +(e)ście się spowiadali |
spowiadałyście się +(e)ście się spowiadały |
| 3 os. |
spowiadał się |
spowiadała się |
spowiadało się |
spowiadali się |
spowiadały się |
bezosobnik: spowiadano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się spowiadał będę się spowiadać |
będę się spowiadała będę się spowiadać |
będę się spowiadało będę się spowiadać |
będziemy się spowiadali będziemy się spowiadać |
będziemy się spowiadały będziemy się spowiadać |
| 2 os. |
będziesz się spowiadał będziesz się spowiadać |
będziesz się spowiadała będziesz się spowiadać |
będziesz się spowiadało będziesz się spowiadać |
będziecie się spowiadali będziecie się spowiadać |
będziecie się spowiadały będziecie się spowiadać |
| 3 os. |
będzie się spowiadał będzie się spowiadać |
będzie się spowiadała będzie się spowiadać |
będzie się spowiadało będzie się spowiadać |
będą się spowiadali będą się spowiadać |
będą się spowiadały będą się spowiadać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
spowiadajmy się |
|
| 2 os. |
spowiadaj się |
spowiadajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
spowiadałbym się bym się spowiadał |
spowiadałabym się bym się spowiadała |
spowiadałobym się bym się spowiadało |
spowiadalibyśmy się byśmy się spowiadali |
spowiadałybyśmy się byśmy się spowiadały |
| 2 os. |
spowiadałbyś się byś się spowiadał |
spowiadałabyś się byś się spowiadała |
spowiadałobyś się byś się spowiadało |
spowiadalibyście się byście się spowiadali |
spowiadałybyście się byście się spowiadały |
| 3 os. |
spowiadałby się by się spowiadał |
spowiadałaby się by się spowiadała |
spowiadałoby się by się spowiadało |
spowiadaliby się by się spowiadali |
spowiadałyby się by się spowiadały |
bezosobnik: spowiadano by się
bezokolicznik: spowiadać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
spowiadając się
gerundium: spowiadanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | spowiadanie się |
spowiadania się |
| D. | spowiadania się |
spowiadań się |
| C. | spowiadaniu się |
spowiadaniom się |
| B. | spowiadanie się |
spowiadania się |
| N. | spowiadaniem się |
spowiadaniami się |
| Ms. | spowiadaniu się |
spowiadaniach się |
| W. | spowiadanie się |
spowiadania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: spowiadający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadająca się |
| D. | spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadającej się |
| C. | spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającemu się |
spowiadającej się |
| B. | spowiadającego się |
spowiadającego się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadającą się |
| N. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającą się |
| Ms. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | spowiadający się |
spowiadający się |
spowiadające się |
spowiadające się |
| D. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
| C. | spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
spowiadającym się |
| B. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadające się |
| N. | spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
spowiadającymi się |
| Ms. | spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
spowiadających się |
odpowiednik aspektowy: wyspowiadać się
Składnia
| Rzosobowy | + | spowiadać się | + |
(KOMU) +
z CZEGO
|
| Rz osobowy | + | spowiadać się | + |
(przed KIM) +
(z CZEGO)
|
| Rz osobowy | + | spowiadać się | + |
(KOMU) +
że ZDANIE
|