Chronologizacja
Pochodzenie
niem. Weiche
1. dźwignia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn
Relacje znaczeniowe
synonimy: | dźwignia |
Cytaty
- Sapiąc, szukał wajchy, która regulowała oparcie siedzenia. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
Najpierw staruszek obsługujący wagę mierzył jego wzrost, potem sadzał na fotelu, majstrował przez chwilę różnymi ciężarkami, aż w końcu pociągał gwałtownie za wytartą wajchę i podawał mu kartonik, na którym była odciśnięta [...] data i waga. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Uwikłanie, 2007 |
|
Opowiedziałem mu, jak miesiąc temu wiozłem pięć litrów spirytusu w zbiorniku do spryskiwaczy i celnik kazał mi nacisnąć wajchę przy kierownicy, a w sierpniowym upale rozpylony spiryt zamienił się w chmurę. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009 |
|
Teraz wkroczyła elektronika i wajcha zniknęła na rzecz naciskanego guzika (dzięki temu operacja przebiega szybciej i maszyna ma większy przerób). źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Pocztówka z Las Vegas, Gazeta Wyborcza, 1993-06-18 |
|
Niewygodnie, wszędzie jakieś rury, pokrętła, wajchy, można tylko siedzieć, ewentualnie półleżeć w brudzie, lepiącym się, trudnym do usunięcia z ubrania smarze [...]. źródło: NKJP: Krzysztof Varga: Chłopaki nie płaczą, 1996 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wajcha |
wajchy |
|
D. | wajchy |
wajch |
|
C. | wajsze |
wajchom |
|
B. | wajchę |
wajchy |
|
N. | wajchą |
wajchami |
|
Ms. | wajsze |
wajchach |
|
W. | wajcho |
wajchy |
2. drąg
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Cytaty
Drzwi wagonu otwierają się i na stopniach widzę kolejarza; jakiś kij czy wajchę trzyma w ręce, a drugą wyciąga ku mnie i kiwa palcem, bym się zbliżył. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 1997 |
|
Chodzili kiedyś tacy po peronach i badali na dźwięk pociągi. Czy nie pęknięte właśnie. Do samolotu trzeba podobnie - podejść z grubą, metalową wajchą i przywalić. źródło: NKJP: Internet |
|
Motorniczy miał jeszcze tuż koło siebie sznur do ściągania na dół pantografu [...] i żelazną wajchę do przestawiania zwrotnic. źródło: NKJP: Andrzej Nowak: Ósemka, dziewiętnastka, dycha, Dziennik Polski, 2008-10-18 |
|
Pacjent z naprzeciwka był tramwajarzem. (Widywałem go później na rogu Marszałkowskiej i Alej, wychodził ze swej służbowej budki z wielką wajchą, przekładał zwrotnice [ ...]). źródło: NKJP: Antoni Kroh title Starorzecza, 2010 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wajcha |
wajchy |
|
D. | wajchy |
wajch |
|
C. | wajsze |
wajchom |
|
B. | wajchę |
wajchy |
|
N. | wajchą |
wajchami |
|
Ms. | wajsze |
wajchach |
|
W. | wajcho |
wajchy |
3. zwrotnica
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zwrotnica |
Cytaty
Wiadomo, idzie na kolej elektronika, niedługo trzeba będzie szukać nowych, młodych, skomputeryzowanych. Ale jeszcze pracuje się na wajchy mechaniczne, więc trzeba dożyć z kadrą, która to potrafi, a młodych uczyć tego fachu nie ma sensu. źródło: NKJP: Edyta Gietka: Czynnik ludzki i inne, Polityka nr 2679, 2008 |
|
Kiedyś, za starych dobrych czasów, motorniczy miał w kabinie korbę do przestawiania wajchy. I nie jednego awanturnika taką korbą „uspokoił”. źródło: Internet: wydarzenia.interia.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wajcha |
wajchy |
|
D. | wajchy |
wajch |
|
C. | wajsze |
wajchom |
|
B. | wajchę |
wajchy |
|
N. | wajchą |
wajchami |
|
Ms. | wajsze |
wajchach |
|
W. | wajcho |
wajchy |
4. medialna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- medialna, polityczna wajcha
- zmiana wajchy
- przełożyć, przestawić wajchę
Cytaty
Nowy rząd przestawił ze zgrzytem wajchę z pola „kwestie równouprawnienia” na „sprawy rodziny”. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007 |
|
Tylko całościowe podejście pozwala dostrzec wyraźniej, że PRL nie był historycznym wykolejeniem. To nie obca ręka na siłę wygięła wajchę w lewo. źródło: NKJP: Grzegorz Kopaczewski: Huta, 2007 |
|
Wajcha medialna została przełożona i obowiązuje nowa narracja: w Polsce panuje chaos [...]. źródło: Internet: dorzeczy.pl |
|
Chłopaki wiedzą, że przyjdzie czas, gdy to oni sięgną po wajchę i spokojnie czekają. źródło: NKJP: Mieczysław Remuszko: Zasady sir Isaacka, Las Polski, 2009-10-16 |
|
Pamiętam jak warszawka [...] uważała go [Krzysztofa Krawczyka - red. WSJP] za strefę kiczu. Później raptem zmiana wajchy nastąpiła. Ktoś wydał rozkaz w centrali, że można lubić. źródło: Internet: gazeta.pl |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wajcha |
wajchy |
|
D. | wajchy |
wajch |
|
C. | wajsze |
wajchom |
|
B. | wajchę |
wajchy |
|
N. | wajchą |
wajchami |
|
Ms. | wajsze |
wajchach |
|
W. | wajcho |
wajchy |
Inne uwagi
Zwykle lp
5. członek męski
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
Cytaty
– Nie mam problemów z wajchą – rzekł Henryk, chociaż od bardzo dawna nie zaznał rozkoszy z kobietą. źródło: NKJP: Paulina Grych: Schiza, 2008 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | wajcha |
wajchy |
|
D. | wajchy |
wajch |
|
C. | wajsze |
wajchom |
|
B. | wajchę |
wajchy |
|
N. | wajchą |
wajchami |
|
Ms. | wajsze |
wajchach |
|
W. | wajcho |
wajchy |