Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
usposabiam |
usposabiamy |
|||
2 os. |
usposabiasz |
usposabiacie |
|||
3 os. |
usposabia |
usposabiają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
usposabiałem +(e)m usposabiał |
usposabiałam +(e)m usposabiała |
usposabiałom +(e)m usposabiało |
usposabialiśmy +(e)śmy usposabiali |
usposabiałyśmy +(e)śmy usposabiały |
2 os. |
usposabiałeś +(e)ś usposabiał |
usposabiałaś +(e)ś usposabiała |
usposabiałoś +(e)ś usposabiało |
usposabialiście +(e)ście usposabiali |
usposabiałyście +(e)ście usposabiały |
3 os. |
usposabiał |
usposabiała |
usposabiało |
usposabiali |
usposabiały |
bezosobnik: usposabiano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę usposabiał będę usposabiać |
będę usposabiała będę usposabiać |
będę usposabiało będę usposabiać |
będziemy usposabiali będziemy usposabiać |
będziemy usposabiały będziemy usposabiać |
2 os. |
będziesz usposabiał będziesz usposabiać |
będziesz usposabiała będziesz usposabiać |
będziesz usposabiało będziesz usposabiać |
będziecie usposabiali będziecie usposabiać |
będziecie usposabiały będziecie usposabiać |
3 os. |
będzie usposabiał będzie usposabiać |
będzie usposabiała będzie usposabiać |
będzie usposabiało będzie usposabiać |
będą usposabiali będą usposabiać |
będą usposabiały będą usposabiać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
usposabiajmy |
|
2 os. |
usposabiaj |
usposabiajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
usposabiałbym bym usposabiał |
usposabiałabym bym usposabiała |
usposabiałobym bym usposabiało |
usposabialibyśmy byśmy usposabiali |
usposabiałybyśmy byśmy usposabiały |
2 os. |
usposabiałbyś byś usposabiał |
usposabiałabyś byś usposabiała |
usposabiałobyś byś usposabiało |
usposabialibyście byście usposabiali |
usposabiałybyście byście usposabiały |
3 os. |
usposabiałby by usposabiał |
usposabiałaby by usposabiała |
usposabiałoby by usposabiało |
usposabialiby by usposabiali |
usposabiałyby by usposabiały |
bezosobnik: usposabiano by
bezokolicznik: usposabiać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
usposabiając
gerundium: usposabianie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | usposabianie |
usposabiania |
D. | usposabiania |
usposabiań |
C. | usposabianiu |
usposabianiom |
B. | usposabianie |
usposabiania |
N. | usposabianiem |
usposabianiami |
Ms. | usposabianiu |
usposabianiach |
W. | usposabianie |
usposabiania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: usposabiający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | usposabiający |
usposabiający |
usposabiający |
usposabiające |
usposabiająca |
D. | usposabiającego |
usposabiającego |
usposabiającego |
usposabiającego |
usposabiającej |
C. | usposabiającemu |
usposabiającemu |
usposabiającemu |
usposabiającemu |
usposabiającej |
B. | usposabiającego |
usposabiającego |
usposabiający |
usposabiające |
usposabiającą |
N. | usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającą |
Ms. | usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | usposabiający |
usposabiający |
usposabiające |
usposabiające |
D. | usposabiających |
usposabiających |
usposabiających |
usposabiających |
C. | usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającym |
usposabiającym |
B. | usposabiających |
usposabiających |
usposabiających |
usposabiające |
N. | usposabiającymi |
usposabiającymi |
usposabiającymi |
usposabiającymi |
Ms. | usposabiających |
usposabiających |
usposabiających |
usposabiających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: usposabiany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | usposabiany |
usposabiany |
usposabiany |
usposabiane |
usposabiana |
D. | usposabianego |
usposabianego |
usposabianego |
usposabianego |
usposabianej |
C. | usposabianemu |
usposabianemu |
usposabianemu |
usposabianemu |
usposabianej |
B. | usposabianego |
usposabianego |
usposabiany |
usposabiane |
usposabianą |
N. | usposabianym |
usposabianym |
usposabianym |
usposabianym |
usposabianą |
Ms. | usposabianym |
usposabianym |
usposabianym |
usposabianym |
usposabianej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | usposabiani |
usposabiani |
usposabiane |
usposabiane |
D. | usposabianych |
usposabianych |
usposabianych |
usposabianych |
C. | usposabianym |
usposabianym |
usposabianym |
usposabianym |
B. | usposabianych |
usposabianych |
usposabianych |
usposabiane |
N. | usposabianymi |
usposabianymi |
usposabianymi |
usposabianymi |
Ms. | usposabianych |
usposabianych |
usposabianych |
usposabianych |
odpowiednik aspektowy: usposobić
Pochodzenie
Zob. usposobić
1. nastrajać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | nastrajać |
Połączenia
- dobrze, optymistycznie, źle usposabiać
Cytaty
Obcowanie z przyrodą przyjaźniej usposabia człowieka do świata, a także uczy pokory wobec sił natury. źródło: NKJP: Tomasz Talarczyk: Praca jak witamina, Dziennik Zachodni, 2004-03-30 |
|
[...] jeden z owych Europejczyków siedzących przy barze nie okazywał nerwowej popędliwości, tak częstej u Francuzów, co od razu usposabiało korzystnie do niego. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Nowa przygoda: Gwinea, 1962 |
|
Swoją grę przeplatał pianista konferansjerką [...]. Jego zdaniem umiejętność zastąpienia dźwięku słowem [...] dobrze usposabia publiczność. źródło: NKJP: Antoni Kawczyński: MOK TARGOWA. Kolejny koncert w Salonie im. Chopina, Mazowieckie To i Owo, 2007-07-22 |
|
[...] brakowało mi forum i waszych postów, jak widzę, atmosfera tu nie zmieniła się, co optymistycznie mnie usposabia. źródło: NKJP: Internet |
|
Dozorca domu początkowo podejrzewał, że Antek jest z Afryki, co nie usposabiało go najlepiej, ponieważ [...] był przekonany, że Afrykanie są skąpi, aroganccy, leniwi i uważają, że wszystko im się należy. źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006 |
Składnia
+ | usposabiać | + |
KOGO +
JAK +
(do KOGO/CZEGO)
|
2. zachęcać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Cytaty
Nasza profesja nie usposabia do wzruszeń, ale Corday zdawała się jeszcze mniej przejęta niż my [...]. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Podręcznik do ludzi : tom 1 i ostatni – Czaszka, 1996 |
|
Miasto wyostrza zmysły i usposabia do snucia wielkich planów. źródło: NKJP: Toni Morrison: Kultura, Gazeta Wyborcza, 1994-10-14 |
|
To leżące trochę na uboczu obszerne, przestronne, wygodne domostwo [...] usposabiało do intymnych rozmów [...]. źródło: NKJP: Jarosław Iwaszkiewicz: Podróże do Włoch, 1977 |
|
Szczególnie niedziela usposabiała domowników do snucia się po ogrodzie [...]. źródło: NKJP: Irena Domańska-Kubiak: Zakątek pamięci: życie w XIX-wiecznych dworkach kresowych, 2004 |
Składnia
+ | usposabiać | + |
KOGO +
do CZEGO
|