UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

licznik

Chronologizacja

SPXVI, SKN: (inne znaczenie), SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. do mierzenia

Definicja

przyrząd mierzący wartość zużycia, przepływu czegoś lub liczbę wystąpień danej jednostki

Pochodzenie

Zob. liczyć

Najprawdopodobniej kalka  niem.  zähler zarówno w znaczeniu technicznym, jak i matematycznym (Bańk)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny rodzaje urządzeń i maszyn

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  przyrząd

Połączenia

  • dodatkowy, indywidualny, odrębny, wspólny; automatyczny, cyfrowy, elektroniczny, elektryczny; scyntylacyjny licznik; licznik gazowy; internetowy, mieszkaniowy, rowerowy, samochodowy; dwutaryfowy, przedpłatowy; główny, zbiorczy; binarny, jednofazowy, proporcjonalny, rewersyjny
  • licznik samochodu, taksówki; centralnego ogrzewania, ciepła, czasu, cząstek, energii, gazu, impulsów, kalorii, kilometrów, kroków, paliwa, prądu, prędkości, promieniowania, rozmów, wody, zdjęć; obrotów, poboru (energii, mocy, wody...), przebiegu, zużycia (ciepła, energii, wody...); odsłon, odwiedzin, postów, powtórzeń, wejść
  • licznik do pomiaru (ciepła, energii, ruchu...), do roweru
  • licznik na gaz, na kartę
  • licznik na bloku, na dystrybutorach; licznik w domu, w mieszkaniu
  • tarcza; instalacja, montaż, wymiana; wskazanie, rejestr, stan; kontrola, odczyt licznika; serwis; system liczników
  • skrzynka z licznikiem, różnica pomiędzy licznikami
  • kilometry, setka na liczniku
  • licznik chodzi, działa, ruszył, stoi, zatrzymał się, zeruje się; liczy, mierzy, nabił/nabija, odmierza, rejestruje coś; podaje, pokazał/pokazuje, wybił, wykazuje, zarejestrował, zlicza coś; bije, cyka, stuka, tyka
  • mieć, posiadać; instalować, wprowadzić, wymienić, zainstalować, założyć/zakładać, zamontować; wyłączyć, zatrzymać, zdjąć; cofnąć, skasować, ustawić, wyzerować, zerować, zwiększyć/zwiększać; nabić/nabijać; odczytać/odczytywać, spisać/spisywać, sprawdzić/sprawdzać licznik

Cytaty

Służąca do nawilżania sprężarka jest wyposażona w licznik zużycia wody.

źródło: NKJP: Ziemniak Polski: Nowoczesna technologia produkcji ziemniaków do przetwórstwa na chipsy - gospodarstwo W. Szejnera w powiecie Chodzież, 2008

Przed sobą zauważyłem skrzynkę na licznik gazowy.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Zdemontowali licznik prądu, niszczą dachówki, by dostać się do miedzianych elementów.

źródło: NKJP: (m): Zuchwałe kradzieże, Nowiny Raciborskie, 2006-10-24

Jak potwierdziliśmy w urzędzie gminy, jest to licznik oczyszczonych ścieków.

źródło: NKJP: Łukasz Zep: Lubiewo traci pieniądze, Tygodnik Tucholski, 2006

Na liczniku samochodu było jedynie 670 mil, niewiele więcej, niż droga z nad polskiego wybrzeża na Spisz, którą mazda musiała przebyć.

źródło: NKJP: Beata Zalot: Pożar „Harnasia”, Tygodnik Podhalański, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. licznik
 liczniki
D. licznika
 liczników
C. licznikowi
 licznikom
B. licznik
 liczniki
N. licznikiem
 licznikami
Ms. liczniku
 licznikach
W. liczniku
 liczniki

Składnia

bez ograniczeń + licznik +
CZEGO
bez ograniczeń + licznik +
JAKI

2. w matematyce

Definicja

liczba znajdująca się nad kreską ułamkową w ułamku

Pochodzenie

Zob. liczyć

Najprawdopodobniej kalka  niem.  zähler zarówno w znaczeniu technicznym, jak i matematycznym (Bańk)

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  mianownik

Połączenia

  • licznik formuły, ułamka, wyrażenia, wzoru
  • licznik i mianownik
  • cyfra licznika
  • mnożyć licznik przez coś

Cytaty

Czynniki te uwzględnia się, dopisując odpowiednie współczynniki w liczniku lub mianowniku równania.

źródło: NKJP: Zbigniew Czekała: Parada radarów, 1999

Zamiast uczyć jak dziś, że przy mnożeniu ułamków mnoży się licznik przez licznik, a mianownik przez mianownik - najpierw jest ćwiczenie pokazujące, co to znaczy.

źródło: NKJP: Olgierd Kwiatkowski: Rozmowa z prof. Elżbietą Putkiewicz o programach szkolnych, Gazeta Wyborcza, 1999-04-19

Jak widać, w liczniku formuły wyznaczającej tę kategorię występuje oczekiwana wartość dochodu wszystkich inwestorów finansujących spółkę.

źródło: NKJP: Jerzy Gajdka: Teorie struktury kapitału i ich aplikacja w warunkach polskich, 2002

W tabeli (trójkącie Pascala) każdą wartość można uważać za licznik ułamka wyrażającego prawdopodobieństwo (frakcję), przy czym w mianowniku tego ułamka znajduje się suma wszystkich wartości występujących w kolumnie.

źródło: NKJP: Roman Gondko, Alojzy Zgirski, Maria Adamska: Biostatystyka w zadaniach, 2001

Zastosowali dosyć skomplikowany wzór, w którym w liczniku i mianowniku jest szereg rozmaitych parametrów ekonomicznych.

źródło: NKJP: (pg): Liga polskich marek, Dziennik Polski, 2005-06-09

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. licznik
 liczniki
D. licznika
 liczników
C. licznikowi
 licznikom
B. licznik
 liczniki
N. licznikiem
 licznikami
Ms. liczniku
 licznikach
W. liczniku
 liczniki

3. w banku

Definicja

osoba, która coś liczy albo przelicza

Noty o użyciu

Wyraz używany środowiskowo, głównie w podniesieniu do osób zatrudnianych do przeliczania pieniędzy

Pochodzenie

Zob. liczyć

Najprawdopodobniej kalka  niem.  Zähler zarówno w znaczeniu technicznym, jak i matematycznym (Bańk)

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Cytaty

Największe podziękowania należą się oczywiście pozorantom, sędziom i licznikom, którzy przez ponad 3,5 godz. pracowali w tych warunkach.

źródło: Internet: krm.now.pl

Jan Bartosik, były dyrektor skarbca emisyjnego, kiedy jako 25-letni chłopak 15 maja 1945 r. wyjechał z grupą operacyjną Banku do Legnicy, by zorganizować tam oddział, był najpierw licznikiem w sortowni, a potem awansował na kasjera.

źródło: Polityka, 12.1988 (NSP)

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. licznik
 licznicy
 ndepr
liczniki
 depr
D. licznika
 liczników
C. licznikowi
 licznikom
B. licznika
 liczników
N. licznikiem
 licznikami
Ms. liczniku
 licznikach
W. liczniku
 licznicy
 ndepr
liczniki
 depr

4. w pracowni ikon

Definicja

szt. 
członek zespołu tworzącego ikony, specjalizujący się w malowaniu twarzy i innych widocznych części ciała postaci

Pochodzenie

Zob. lico

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka sztuki plastyczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół osoby związane z religią i kościołem

Cytaty

Najpierw stolarz przygotowuje deskę, którą trzeba zagruntować i wygładzić. Pozłotnik nakłada pulment (podkład pod złoto) i nanosi cieniutkie płatki metalu, które trzeba potem wypolerować agatem. Rolą dolicznika jest malowanie szat, elementów krajobrazu i architektury (wszystko „do lica”). Części osobiste, czyli twarze, dłonie, stopy maluje licznik („od lica”).

źródło: Internet: angeloi.art.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. licznik
 licznicy
 ndepr
liczniki
 depr
D. licznika
 liczników
C. licznikowi
 licznikom
B. licznika
 liczników
N. licznikiem
 licznikami
Ms. liczniku
 licznikach
W. liczniku
 licznicy
 ndepr
liczniki
 depr

Frazeologizmy

licznik Geigera
licznik Geigera-Müllera
Data ostatniej modyfikacji: 21.07.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN