UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pieczęć

Chronologizacja

1395, SStp

Pochodzenie

psł. *pečatь

Forma prasłowiańska jest prawdopodobnie wczesnym zapożyczeniem z któregoś z języków orientalnych; w pol. pieczęć wtórne -ę- (Bor)

1.a znak

Definicja

znak odbity na czymś, mający funkcję urzędową

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pieczątka, stempel

Połączenia

  • czarna, czerwona...; okrągła; herbowa, hrabiowska, królewska, papieska; urzędowa; pamiątkowa pieczęć; pieczęć nagłówkowa
  • pieczęć dyrektora, króla; gminy, miasta, powiatu; banku, biblioteki, parafii, sądu, szkoły, urzędu
  • pieczęć z godłem, z herbem, z orłem, z czyimś wizerunkiem; z adresem, z datą
  • pieczęć i flaga, pieczęć i herb, pieczęć i podpis; pieczęcie i sygnatury
  • koperty bez pieczęci
  • miejsce na pieczęć
  • dokument, koperta, list, pismo z pieczęcią
  • pieczęć widnieje na czymś
  • opatrzyć/opatrywać; poświadczony, potwierdzony pieczęcią
  • widnieć na pieczęci

Cytaty

Musi być opatrzona czarną pieczęcią Państwowej Komisji Wyborczej i tuszowym odciskiem pieczęci komisji obwodowej.

źródło: NKJP: Dwa dni do referendum, Dziennik Polski, 2003-06-07

Pieczęć dyrektora na dokumencie świadczy, ze zaakceptował jego treść.

źródło: NKJP: Piotr Szczepaniak, „Gazeta” pisze nieprawdę - twierdzi dyrektor, 1999, prasa

Dziewczyna podała mu kopertę z pieczęcią buddyjskiego klasztoru i napisem: Ewa Kowalska.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007

Również na tym dokumencie widnieje pieczęć i podpis nadkom. Króla.

źródło: NKJP: Alina Janusz, Piotr Najsztub, Piotr Żak: Tajemnica Poliszynela, Gazeta Wyborcza, 1994-09-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pieczęć
pieczęcie
D. pieczęci
pieczęci
C. pieczęci
pieczęciom
B. pieczęć
pieczęcie
N. pieczęcią
pieczęciami
Ms. pieczęci
pieczęciach
W. pieczęci
pieczęcie

1.b narzędzie

Definicja

przyrząd z wklęsłym albo wypukłym rysunkiem, służący do odbijania go na czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pieczątka, stempel
hiperonimy:  przyrząd

Połączenia

  • gumowa, metalowa; urzędowa, królewska pieczęć; fałszywe pieczęcie
  • wzór pieczęci
  • tusz do pieczęci
  • kasetka z pieczęcią
  • nakładać, nanosić, przybić/przybijać, przyłożyć, przystawić/przystawiać pieczęć
  • ostemplować, podbijać, stemplować coś pieczęcią

Cytaty

W pokoju obok ktoś porzucił otwartą kasetkę z pieczęciami prokuratury, Ministerstwa Sprawiedliwości i Banku Narodowego.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

Na pocztówkach przybijano pieczęć z adresem siedziby papieża - od dziś do 24 grudnia pieczęć ta będzie przybijana na Poczcie Głównej przy ul. Westerplatte.

źródło: NKJP: (MM): „Pocztówka” z konkursu, Dziennik Polski, 2001-12-15

Gatunek pierwszy należało stemplować pieczęcią trójkątną, drugi gatunek owalną.

źródło: NKJP: Krzysztof Urbański: Leksykon dziejów ludności żydowskiej Kielc 1789-1992, 2000

[...] minuty i godziny naszego życia są nieubłaganie i bezpowrotnie tracone na czekanie [...] na podpis, na odcisk metalowej lub gumowej pieczęci.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 01.03.2001

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pieczęć
pieczęcie
D. pieczęci
pieczęci
C. pieczęci
pieczęciom
B. pieczęć
pieczęcie
N. pieczęcią
pieczęciami
Ms. pieczęci
pieczęciach
W. pieczęci
pieczęcie

2. woskowa

Definicja

przymocowany do jakiegoś dokumentu kawałek wosku lub laku, na którym odciśnięto jakiś znak

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

  • lakowa, woskowa; nietknięta pieczęć
  • pieczęć z wosku
  • łamać, przełamać, złamać pieczęć; zrywać pieczęcie

Cytaty

Do starych niezrozumiałych dokumentów dołączył też swoje wyjaśnienia w osobnej kopercie, zapieczętowanej lakową pieczęcią, z wyciśniętym na niej herbem naszego rodu [...].

źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006

Odtajnił je [Władysław] Pożoga. Przy mnie łamał pieczęcie na kopertach z aktami.

źródło: NKJP: Piotr Lipiński: Piąta komenda, Gazeta Wyborcza, 1994-05-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pieczęć
pieczęcie
D. pieczęci
pieczęci
C. pieczęci
pieczęciom
B. pieczęć
pieczęcie
N. pieczęcią
pieczęciami
Ms. pieczęci
pieczęciach
W. pieczęci
pieczęcie
Data ostatniej modyfikacji: 19.11.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj