UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zbyć

Chronologizacja

1390, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbędę
zbędziemy
2 os. zbędziesz
zbędziecie
3 os. zbędzie
zbędą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbyłem
+(e)m zbył
zbyłam
+(e)m zbyła
zbyłom
+(e)m zbyło
zbyliśmy
+(e)śmy zbyli
zbyłyśmy
+(e)śmy zbyły
2 os. zbyłeś
+(e)ś zbył
zbyłaś
+(e)ś zbyła
zbyłoś
+(e)ś zbyło
zbyliście
+(e)ście zbyli
zbyłyście
+(e)ście zbyły
3 os. zbył
zbyła
zbyło
zbyli
zbyły

bezosobnik: zbyto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zbądźmy
2 os. zbądź
zbądźcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zbyłbym
bym zbył
zbyłabym
bym zbyła
zbyłobym
bym zbyło
zbylibyśmy
byśmy zbyli
zbyłybyśmy
byśmy zbyły
2 os. zbyłbyś
byś zbył
zbyłabyś
byś zbyła
zbyłobyś
byś zbyło
zbylibyście
byście zbyli
zbyłybyście
byście zbyły
3 os. zbyłby
by zbył
zbyłaby
by zbyła
zbyłoby
by zbyło
zbyliby
by zbyli
zbyłyby
by zbyły

bezosobnik: zbyto by

bezokolicznik: zbyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zbywszy

gerundium: zbycie

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zbycie
zbycia
D. zbycia
zbyć
C. zbyciu
zbyciom
B. zbycie
zbycia
N. zbyciem
zbyciami
Ms. zbyciu
zbyciach
W. zbycie
zbycia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbyty

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zbyty
zbyty
zbyty
zbyte
zbyta
D. zbytego
zbytego
zbytego
zbytego
zbytej
C. zbytemu
zbytemu
zbytemu
zbytemu
zbytej
B. zbytego
zbytego
zbyty
zbyte
zbytą
N. zbytym
zbytym
zbytym
zbytym
zbytą
Ms. zbytym
zbytym
zbytym
zbytym
zbytej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zbyci
zbyci
zbyte
zbyte
D. zbytych
zbytych
zbytych
zbytych
C. zbytym
zbytym
zbytym
zbytym
B. zbytych
zbytych
zbytych
zbyte
N. zbytymi
zbytymi
zbytymi
zbytymi
Ms. zbytych
zbytych
zbytych
zbytych

odpowiednik aspektowy: zbywać

Pochodzenie

psł. *jьz-byti, *jьz-bǫdǫ 'zbyć, pozbyć (się)'

Z przedrostkiem z- (< *jьz-) od być (zob.)

1. interesanta

Definicja

zareagować słownie na czyjeś problemy lub wypowiedzi w sposób, który wyraża lekceważenie lub uznanie tych spraw za nieistotne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • burmistrz, dowódca, dyplomata, prezydent, proboszcz, trener zbył kogoś; kobieta zbyła kogoś
  • zbyć bohatera, gości, kolesia, posła, przeciwnika, żonę; ciekawość sąsiada, propozycję, pytanie, sprawę, uwagę, zarzuty
  • zbyć argumentem, cytatem, kpiną, obietnicami, ogólnikami, półsłówkami, stwierdzeniem, żarcikiem, żartem; arogancją, klepnięciem po ramieniu, machnięciem dłoni, ręki, milczeniem, śmiechem, uśmiechem, uśmieszkiem, wzruszeniem ramion
  • zbyć ze śmiechem
  • głucho, krótko zbyć
  • ktoś (nie) da się łatwo zbyć

Cytaty

Prezydent zbył gości ogólnikami: mamy znakomitego wodza, ministra spraw zagranicznych, którego nam mocarstwa zazdroszczą.

źródło: NKJP: Jerzy Starnawski: Słownik badaczy literatury polskiej - tom VI, 2003

– A ty, Żyrardynko? Płyniesz z nami? Kobieta zbyła go, stając twarzą do półki.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007

Miał swoje metody, które były jego słodką tajemnicą. Nie dał się łatwo zbyć. Umiał przekonywać do swoich racji.

źródło: NKJP: Ile wart jest człowiek?, Dziennik Polski, 2002-03-22

[...] każdy poważny zarzut wobec polityka będzie można zbyć argumentem, że jest to jedynie element brudnej walki politycznej.

źródło: NKJP: Piotr Bratkowski: Będzie gorzej, Gazeta Wyborcza, 1995-11-27

Nie można zbyć pytania: czy tata kiedyś mnie widział, odpowiedzią - nie, nigdy cię nie widział, nie tłumacząc, dlaczego tak się stało.

źródło: NKJP: Wojciech Eichelberger: O co pytają dzieci?: o miłości i wychowaniu, 1999

Składnia

bez ograniczeń + zbyć +
KOGO + (CZYM)

2. towar

Definicja

urzęd. 
sprzedać coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sprzedać

Połączenia

  • fundusz, przedsiębiorca, rolnik zbył coś; agencja, gmina, spółdzielnia zbyła coś; udziałowcy zbyli coś
  • zbyć płody rolne, ziarno; blok mieszkalny, budynek, działkę, grunt, kamienicę, lokal, nieruchomość, ziemię; akcje, majątek, obligacje, przedsiębiorstwo, spółkę, udziały; broń, klacz
  • zbyć na drodze przetargu, na podstawie ustawy; na rynku, na rzecz cudzoziemca, osoby fizycznej...
  • zbyć po cenie nominalnej
  • zbyć w drodze przetargu, zamiany

Cytaty

Gmina zbyła budynek zlikwidowanego przedszkola w Owsiszczach.

źródło: NKJP: Wieści gminne, Nowiny Raciborskie, 2002-09-11

W badanym okresie fundusz zbył 27821,211 tys. jednostek uczestnictwa, zaś umorzył 11002,317 tys.

źródło: NKJP: Małgorzata Janicka: Wpływ procesów prywatyzacyjnych na rozwój rynku kapitałowego w Polsce: lata 1990-1996, 2000

Pracownicy, którzy nabyli akcje nieodpłatnie, na zasadach określonych w ustawie, o której mowa w art. 4, mogą je zbyć po cenie nominalnej.

źródło: NKJP: Ustawa o Polskim Rejestrze Statków, 2000

Na razie nie ma sygnałów, żeby któreś z zakupionych mieszkań trafiło do ponownej sprzedaży. Zawsze może być zbyte na wolnym rynku z zyskiem [...].

źródło: NKJP: Dobry interes, Dziennik Polski, 2001-10-04

Szubińscy radni przyjęli uchwałę o zwolnieniu burmistrza z obowiązku zbycia w drodze przetargu nieruchomości gruntowej gminy Szubin, która jest przeznaczona pod lokalizację stacji transformatorowej.

źródło: NKJP: (MB): Już niedługo w Szubinie, Nakielski Czas, 2006-06-07

Składnia

bez ograniczeń + zbyć +
CO

Frazeologizmy

aby/byle zbyć
ktoś ma na zbyciu coś
ktoś/coś był/było, ale się zmył/zmyło
Data ostatniej modyfikacji: 28.05.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj