UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zbywać

Chronologizacja

1398, SStp

Pochodzenie

Zob. zbyć

1. lekceważyć

Definicja

reagować słownie na czyjeś problemy lub wypowiedzi w sposób, który wyraża lekceważenie lub uznanie tych spraw za nieistotne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

lekceważyć

Połączenia

autor, kolega, lekarz, mama, matka, poseł, prokurator, rząd, siostra, władza zbywa kogoś; domownicy, naukowcy, specjaliści, zawodnicy zbywają kogoś
zbywać dziennikarzy, czytelnika, klienta, kobietę, ludzi, męża, mieszkańców, natrętów, pasażerów, petenta, posłów, rozmówcę, szefa; argument, argumentację, sprawę, zarzuty, żale
zbywać anegdotą, argumentem, dowcipem, epitetami, komunałami, kontrargumentami, obelgami, obietnicami, odpowiedzią, ogólnikami, półsłówkami, protestami, ripostą, żartem; machnięciem ręki, milczeniem, szyderstwem, śmiechem, uśmiechem, wzruszeniem ramion
często, cierpliwie, ogólnikowo, rzadko

Cytaty

	Zawodnicy zbywali wątek stwierdzeniami typu „wypiliśmy po piwie i poszliśmy spać”. źródło: NKJP: Jak to było w Szamotułach..., Dziennik Polski, 2002-12-21
	Dziecko męczy się w tęsknocie, matka zbywa pytania lub opowiada o tatusiu same brzydkie rzeczy, co rodzi wewnętrzny protest, który dziecku trudno jest uzewnętrznić. źródło: NKJP: Andrzej Wasilewski: Karma - los człowieka, 2002
	[...] siostra zbywała mnie pojedynczymi słowami. Sprawiała wrażenie, jakby to, co robi, było dla niej karą za grzechy. źródło: NKJP: Szpitale, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1995-12-28
	Do tej pory przedstawiciele wielu linii często zbywali pasażerów pod byle pretekstem. Teraz ewentualną odmowę wypłaty zadośćuczynienia będą musieli dobrze uzasadnić. źródło: NKJP: Klient ma więcej racji, Polityka, 2005
	Zbywano sprawę ogólnikami, zapowiedziami opracowania takiej koncepcji lub przedstawieniem harmonogramu, któremu nadano szumny tytuł ˝Szanse dla wsi i rolnictwa˝. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.11.1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbywam	zbywamy
2 os.	zbywasz	zbywacie
3 os.	zbywa	zbywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbywałem +(e)m zbywał	zbywałam +(e)m zbywała	zbywałom +(e)m zbywało	zbywaliśmy +(e)śmy zbywali	zbywałyśmy +(e)śmy zbywały
2 os.	zbywałeś +(e)ś zbywał	zbywałaś +(e)ś zbywała	zbywałoś +(e)ś zbywało	zbywaliście +(e)ście zbywali	zbywałyście +(e)ście zbywały
3 os.	zbywał	zbywała	zbywało	zbywali	zbywały

bezosobnik: zbywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zbywał będę zbywać	będę zbywała będę zbywać	będę zbywało będę zbywać	będziemy zbywali będziemy zbywać	będziemy zbywały będziemy zbywać
2 os.	będziesz zbywał będziesz zbywać	będziesz zbywała będziesz zbywać	będziesz zbywało będziesz zbywać	będziecie zbywali będziecie zbywać	będziecie zbywały będziecie zbywać
3 os.	będzie zbywał będzie zbywać	będzie zbywała będzie zbywać	będzie zbywało będzie zbywać	będą zbywali będą zbywać	będą zbywały będą zbywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbywajmy
2 os.	zbywaj	zbywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbywałbym bym zbywał	zbywałabym bym zbywała	zbywałobym bym zbywało	zbywalibyśmy byśmy zbywali	zbywałybyśmy byśmy zbywały
2 os.	zbywałbyś byś zbywał	zbywałabyś byś zbywała	zbywałobyś byś zbywało	zbywalibyście byście zbywali	zbywałybyście byście zbywały
3 os.	zbywałby by zbywał	zbywałaby by zbywała	zbywałoby by zbywało	zbywaliby by zbywali	zbywałyby by zbywały

bezosobnik: zbywano by

bezokolicznik: zbywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zbywając

gerundium: zbywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbywanie	zbywania
D.	zbywania	zbywań
C.	zbywaniu	zbywaniom
B.	zbywanie	zbywania
N.	zbywaniem	zbywaniami
Ms.	zbywaniu	zbywaniach
W.	zbywanie	zbywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zbywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbywający	zbywający	zbywający	zbywające	zbywająca
D.	zbywającego	zbywającego	zbywającego	zbywającego	zbywającej
C.	zbywającemu	zbywającemu	zbywającemu	zbywającemu	zbywającej
B.	zbywającego	zbywającego	zbywający	zbywające	zbywającą
N.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającą
Ms.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbywający	zbywający	zbywające	zbywające
D.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywających
C.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym
B.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywające
N.	zbywającymi	zbywającymi	zbywającymi	zbywającymi
Ms.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbywany	zbywany	zbywany	zbywane	zbywana
D.	zbywanego	zbywanego	zbywanego	zbywanego	zbywanej
C.	zbywanemu	zbywanemu	zbywanemu	zbywanemu	zbywanej
B.	zbywanego	zbywanego	zbywany	zbywane	zbywaną
N.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywaną
Ms.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbywani	zbywani	zbywane	zbywane
D.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywanych
C.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym
B.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywane
N.	zbywanymi	zbywanymi	zbywanymi	zbywanymi
Ms.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywanych

odpowiednik aspektowy: zbyć

Składnia

Rz _osobowy

zbywać

KOGO + (CZYM)

2. sprzedawać

Definicja

urzęd.

sprzedawać - dawać towary lub usługi w zamian za określoną sumę pieniędzy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes handel i usługi

Relacje znaczeniowe

synonimy:

sprzedawać

Połączenia

agencja, gmina, spółka, właściciel zbywa coś; samorządy zbywają coś
zbywać cudzoziemcom, spółce
zbywać cukier; grunt, lokal, mieszkania, nieruchomość, ziemię; akcje, majątek, udziały, weksel, wierzytelności; węgiel, złom
zbywać na allegro, na giełdzie, na jarmarkach; na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
zbywać w drodze licytacji, umowy..., w procesie restrukturyzacji, w trybie bezprzetargowym, prywatyzacji...
zbywać z zyskiem

Cytaty

[...] cukrownie, które posiadały jeszcze cukier mogły we wrześniu czy nawet już w sierpniu zbywać cukier po wyższej cenie, co poprawiało w sposób ewidentny ich kondycję.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.11.1999

W przyszłym miesiącu, jak zapowiada prezes, zwołane zostanie zebranie, podczas którego podjęta zostanie decyzja, czy będą je zbywać na rzecz głównych właścicieli.

źródło: NKJP: Dziennik Łódzki, 2006-08-22

Działka przemysłowa o powierzchni 6.308 metrów kwadratowych położona na zapleczu ulicy Poznańskiej nie została sprzedana w drugim przetargu ogłoszonym przez gminę. Teraz grunt można będzie zbywać w trybie wyboru ofert.

źródło: NKJP: Agnieszka Wujek, Gazeta Poznańska, 2002-03-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbywam	zbywamy
2 os.	zbywasz	zbywacie
3 os.	zbywa	zbywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbywałem +(e)m zbywał	zbywałam +(e)m zbywała	zbywałom +(e)m zbywało	zbywaliśmy +(e)śmy zbywali	zbywałyśmy +(e)śmy zbywały
2 os.	zbywałeś +(e)ś zbywał	zbywałaś +(e)ś zbywała	zbywałoś +(e)ś zbywało	zbywaliście +(e)ście zbywali	zbywałyście +(e)ście zbywały
3 os.	zbywał	zbywała	zbywało	zbywali	zbywały

bezosobnik: zbywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zbywał będę zbywać	będę zbywała będę zbywać	będę zbywało będę zbywać	będziemy zbywali będziemy zbywać	będziemy zbywały będziemy zbywać
2 os.	będziesz zbywał będziesz zbywać	będziesz zbywała będziesz zbywać	będziesz zbywało będziesz zbywać	będziecie zbywali będziecie zbywać	będziecie zbywały będziecie zbywać
3 os.	będzie zbywał będzie zbywać	będzie zbywała będzie zbywać	będzie zbywało będzie zbywać	będą zbywali będą zbywać	będą zbywały będą zbywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbywajmy
2 os.	zbywaj	zbywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbywałbym bym zbywał	zbywałabym bym zbywała	zbywałobym bym zbywało	zbywalibyśmy byśmy zbywali	zbywałybyśmy byśmy zbywały
2 os.	zbywałbyś byś zbywał	zbywałabyś byś zbywała	zbywałobyś byś zbywało	zbywalibyście byście zbywali	zbywałybyście byście zbywały
3 os.	zbywałby by zbywał	zbywałaby by zbywała	zbywałoby by zbywało	zbywaliby by zbywali	zbywałyby by zbywały

bezosobnik: zbywano by

bezokolicznik: zbywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zbywając

gerundium: zbywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbywanie	zbywania
D.	zbywania	zbywań
C.	zbywaniu	zbywaniom
B.	zbywanie	zbywania
N.	zbywaniem	zbywaniami
Ms.	zbywaniu	zbywaniach
W.	zbywanie	zbywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zbywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbywający	zbywający	zbywający	zbywające	zbywająca
D.	zbywającego	zbywającego	zbywającego	zbywającego	zbywającej
C.	zbywającemu	zbywającemu	zbywającemu	zbywającemu	zbywającej
B.	zbywającego	zbywającego	zbywający	zbywające	zbywającą
N.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającą
Ms.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbywający	zbywający	zbywające	zbywające
D.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywających
C.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym
B.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywające
N.	zbywającymi	zbywającymi	zbywającymi	zbywającymi
Ms.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbywany	zbywany	zbywany	zbywane	zbywana
D.	zbywanego	zbywanego	zbywanego	zbywanego	zbywanej
C.	zbywanemu	zbywanemu	zbywanemu	zbywanemu	zbywanej
B.	zbywanego	zbywanego	zbywany	zbywane	zbywaną
N.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywaną
Ms.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbywani	zbywani	zbywane	zbywane
D.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywanych
C.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym
B.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywane
N.	zbywanymi	zbywanymi	zbywanymi	zbywanymi
Ms.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywanych

odpowiednik aspektowy: zbyć

Składnia

zbywać

3. mieć w nadmiarze

Definicja

występować w nadmiarze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

zbywać ze stołu
zbywający prąd, rzutnik

Cytaty

	Dziś bogaty świat żyje w błogim pokoju, a na jego oczach dzień po dniu morduje się w Bośni mężczyzn, kobiety i dzieci. I nie robi nic poza dostarczaniem tego, co zbywa ze stołu bogatych, a odmawia ginącym broni, by mogli walczyć. źródło: NKJP: Bogusław Kotowski: Telefoniczna opinia publiczna, Gazeta Wyborcza, 1994-02-09
	- Jesteśmy gotowi udzielić Dalinowi pomocy, choć nie mogę powiedzieć, że zbywa nam zawodników. źródło: NKJP: (MAS): Kąpiele po pracy, Dziennik Polski, 1999-07-07
	Witam, może ktoś miałby zbywający rzutnik, tani (100-200PLN) i dobry [...]. źródło: NKJP: Usenet, 2004-09-02
	Dobra duszyczko, jeśli masz coś, co zaśmieca Twoje szuflady, co Ci zbywa, jest niepotrzebne, bardzo prosimy podziel się z nami. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	zbywam	zbywamy
2 os.	zbywasz	zbywacie
3 os.	zbywa	zbywają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbywałem +(e)m zbywał	zbywałam +(e)m zbywała	zbywałom +(e)m zbywało	zbywaliśmy +(e)śmy zbywali	zbywałyśmy +(e)śmy zbywały
2 os.	zbywałeś +(e)ś zbywał	zbywałaś +(e)ś zbywała	zbywałoś +(e)ś zbywało	zbywaliście +(e)ście zbywali	zbywałyście +(e)ście zbywały
3 os.	zbywał	zbywała	zbywało	zbywali	zbywały

bezosobnik: zbywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę zbywał będę zbywać	będę zbywała będę zbywać	będę zbywało będę zbywać	będziemy zbywali będziemy zbywać	będziemy zbywały będziemy zbywać
2 os.	będziesz zbywał będziesz zbywać	będziesz zbywała będziesz zbywać	będziesz zbywało będziesz zbywać	będziecie zbywali będziecie zbywać	będziecie zbywały będziecie zbywać
3 os.	będzie zbywał będzie zbywać	będzie zbywała będzie zbywać	będzie zbywało będzie zbywać	będą zbywali będą zbywać	będą zbywały będą zbywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		zbywajmy
2 os.	zbywaj	zbywajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	zbywałbym bym zbywał	zbywałabym bym zbywała	zbywałobym bym zbywało	zbywalibyśmy byśmy zbywali	zbywałybyśmy byśmy zbywały
2 os.	zbywałbyś byś zbywał	zbywałabyś byś zbywała	zbywałobyś byś zbywało	zbywalibyście byście zbywali	zbywałybyście byście zbywały
3 os.	zbywałby by zbywał	zbywałaby by zbywała	zbywałoby by zbywało	zbywaliby by zbywali	zbywałyby by zbywały

bezosobnik: zbywano by

bezokolicznik: zbywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zbywając

gerundium: zbywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	zbywanie	zbywania
D.	zbywania	zbywań
C.	zbywaniu	zbywaniom
B.	zbywanie	zbywania
N.	zbywaniem	zbywaniami
Ms.	zbywaniu	zbywaniach
W.	zbywanie	zbywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zbywający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbywający	zbywający	zbywający	zbywające	zbywająca
D.	zbywającego	zbywającego	zbywającego	zbywającego	zbywającej
C.	zbywającemu	zbywającemu	zbywającemu	zbywającemu	zbywającej
B.	zbywającego	zbywającego	zbywający	zbywające	zbywającą
N.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającą
Ms.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbywający	zbywający	zbywające	zbywające
D.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywających
C.	zbywającym	zbywającym	zbywającym	zbywającym
B.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywające
N.	zbywającymi	zbywającymi	zbywającymi	zbywającymi
Ms.	zbywających	zbywających	zbywających	zbywających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zbywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zbywany	zbywany	zbywany	zbywane	zbywana
D.	zbywanego	zbywanego	zbywanego	zbywanego	zbywanej
C.	zbywanemu	zbywanemu	zbywanemu	zbywanemu	zbywanej
B.	zbywanego	zbywanego	zbywany	zbywane	zbywaną
N.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywaną
Ms.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zbywani	zbywani	zbywane	zbywane
D.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywanych
C.	zbywanym	zbywanym	zbywanym	zbywanym
B.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywane
N.	zbywanymi	zbywanymi	zbywanymi	zbywanymi
Ms.	zbywanych	zbywanych	zbywanych	zbywanych

Składnia

zbywać

KOMU

Informacja normatywna

Używane zwykle 3 os. lp i imcz.

4. brakować

Definicja

brakować

Noty o użyciu

Częściej używane w konstrukcjach z przeczeniem.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

zbywać na inteligencji, na świeżości, na uzdolnieniu filozoficznym
zbywać zupełnie

Cytaty

	Otóż chodzi tu o to, że w Oziminie, podobnie zresztą jak poprzednio już w Próchnie, autor wszystkie składowe pierwiastki swego tworzywa rozmieszcza na jednej dwuwymiarowej niejako tylko płaszczyźnie, której zbywa na głębi, tle i środowisku, a wszystkie postacie, rzeczy i zdarzenia grupuje jako równowartościowe i równoważne na jednym, zawsze jak najbliższym planie źródło: NKJP: Michał Głowiński title Ekspresja i empatia, 1997
	Ich swawolne, a nieraz celnie trafiające w samo sedno zagadnień piosnki śpiewała potem ulica, toteż nie zbywało im na chętnych słuchaczach i wielbicielach, gotowych postawić kielicha. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006
	Tyle jeśli chodzi o zupy, po których starym polskim obyczajem powinniśmy przejść do spraw poważniejszych, a więc do mięsiw, których w tym lokalu również nie zbywa. źródło: Magdalena Sztolberg: Owca nie taka czarna, Polska Głos Wielkopolski,
	Te z ostatniej niedzieli, były sprawnie poukładane, ale zbywało im na świeżości. Jednym słowem ciesze się, że nie jestem w Jury. źródło: Internet: czestolovechowa.blox.pl
	Z miny Merłowskiego łatwo można było odczytać, że perspektywa pozostania w lesie w towarzystwie wprawdzie pięknej, ale martwej kobiety również go nie zachwyca,[...] Widząc, że Merłowskiemu zbywa odwagi, Boduchowicz machnął ręką: — Dobra! Ja zostaję, a wy dwaj gazujecie po milicję. Tylko żeby się tu prędko zjawili. Nie mam zamiaru nocować w lesie. źródło: Jerzy Edigey: Błękitny szafir, 1971 (docs11.chomikuj.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

zbywa

Czas przeszły

zbywało

Tryb rozkazujący

niech zbywa

Tryb warunkowy

Czas teraźniejszy

zbywałoby

Czas przeszły

byłoby zbywało

bezokolicznik: zbywać

Składnia

Ø	+	zbywać	+	KOMU + CZEGO
Ø	+	zbywać	+	KOMU + na CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 22.05.2024